

Agatokles (tyran Syrakuz)
Agatokles (361-289 p. n. e.) - tyran Syrakuz (317-289 p. n. e.), król Sycylii (304-289 p. n. e.), dowódca i strateg, znany głównie z wojen przeciw Kartaginie.
Kariere polityczną rozpoczął pod koniec rządów tyrana Syrakuz Timoleona (344-337 p. n. e.); po jego śmierci brał czynny udział w obaleniu dotychczasowego porządku politycznego w Syrakuzach, popierając przeciwko oligarchi opozycyjne siły demokratyczne. Dzięki mediacji Kartaginy objął dowództwo armii syrakuzańskiej, co pozwoliło mu na przeprowadzenie energicznych działań przeciwko niedawnym sojusznikom. Na czele oddziałów najemników zdobył Syrakuzy, złamał opór przeciwników politycznych, których kazał wymordować lub skazać na wygnanie, po czym rozszerzył i ugruntował swoją władzę we wschodnie części wyspy. W 317 r. p. n. e. ogłosił się tyranem Syrakuz, uzyskując poparcie niższych warstw społecznych. Szybko zajął się reorganizacją i rozbudową wojsk lądowych i floty, zwłaszcza w obliczu wrogości Kartaginy, która kontrolowała zachodnią część Sycylii. Konflikt wybuchł w 311 r. p. n. e., kiedy dowódca kartagiński Hamilkar, rozpoczął oblężenie Syrakuz. Agatokles podjął ryzykowny plan przeniesienia działań wojennych na afrykańskie terytorium Kartaginy; powyższy manewr powtórzyli później rzymscy wodzowie Regulus i Scypion Afrykański Starszy. Pomimo intesywnych zbrojeń i dużych nakładów ekonomicznych, Agatokles odniósł w Afryce przejściowe sukcesy (zdobycie Utyki) i w efekcie finalnym nie udało się zdobyć stolicy państwa - Kartaginy, pomimo wsparcia wojskowego Offelasa, władcy Cyrenajki. Przedłużający się konflikt obniżył morale armii, co skutkowało buntem i dezercją większej części żołnierzy Agatoklesa. W tej sytuacji doszło do podpisania pokoju z Kartaginą (306/305 p. n. e.), po uprzednim pokonaniu Hamilkara na Sycylii i wyzwoleniu Syrakuz. Dla tyrana był to korzystny manewr polityczny, ponieważ Syrakuzy zachowały władze we wschodniej części wyspy. Jednak rok później Agatokles ogłosił się królem Sycylii, zgłaszając pretensje do panowania nad całą wyspą. Pod koniec rządów walczył na wezwanie Greków italskich (Tarent)przeciw mieszkańcom Brucjum. Pomimo kilku zwycięstw, walki w południowej Italii nie przyniosły trwałych zdobyczy. Sukcesem natomiast zakończył się konflikt Agatoklesa z Kassandrem (jeden z oficerów Aleksandra Wielkiego) o wyspę Korkyra (ob. Korfu) na M. Jońskim, którą tyran Syrakuz przekazał w posagu córce Lanassie. Pod koniec życia związał się sojuszem wojskowym z Ptolemeuszem I Soterem, przeciwko odwiecznemu wrogowi Kartaginie, jednak podczas przygotowań do wojny zmarł, nie pozostawiając po sobie następcy. Pomimo licznych zbrodni i toczonych ze zmiennym szczęściem wojen był przez potomnych kojarzony jako władca, który nadał Syrakuzom wolność i zręby demokracji.

Brak komentarzy | Dodaj komentarz |