Cyncynat

Lucius Quincius Cincinnatus, rzymski dowódca i polityk. Żył w V w. p.n.e. Był symbolem rzymskiego umiłowania prostoty, nieprzywiązywania wagi do bogactwa i zaszczytów. Istnienie tej postaci jest potwierdzone, ale prawdę o Cyncynacie zaciera ludowa tradycja, w której był jednym z ulubionych bohaterów legend

Lucjusz Kwinkcjusz zwany Cincinnatus, czyli Kędzierzawy, pełnił urząd konsula w roku 460 p.n.e. Mimo patrycjuszowskiego pochodzenia był bardzo skromny. Nie dbał o bogactwa i miał tylko cztery morgi ziemi niedaleko Rzymu. Szacunek ludu i zdumienie innych arystokratów budził własnoręcznie uprawiając swoje pole.

Na obrazie z XIX wieku Cyncynat opuszcza swoją posiadłość w celu objęcia dyktatury.

Najważniejszy epizod w życiu Cyncynata, opisany przez Liwiusza, miał miejsce w 458 r. p.n.e. Nastąpił wtedy najazd Sabinów, a Ekwowie zerwali przymierze z Rzymem. Na wojnę wyruszyły armie konsulów - Gajusza Naucjusza i Lucjusza Minucjusza. Podczas gdy Naucjusz pustoszył ziemie Sabinów, jego kolega miał wielkie kłopoty. Założył obóz na terenach Ekwów, nie kwapił się jednak do dalszych działań. Ekwowie zaatakowali, a nie mogąc zdobyć obozu, otoczyli go. Kilku posłańcom udało się przemknąć do Rzymu. Wieści o tym, że cała armia konsularna jest w potrzasku wywołały panikę. Postanowiono mianować dyktatora, a wybór padł na Cyncynata.

Posłowie senatu zastali go orzącego pole. Poprosili, aby ubrał togę, a gdy wrócił w uroczystym stroju, powitali go jako dyktatora. Następnego dnia Cyncynat przybył do Rzymu i nakazał stawienie się na Polu Marsowym wszystkim mężczyznom zdolnym do walki. Każdy oprócz broni i zapasu żywności miał zabrać ze sobą 12 drewnianych pali. Dziwny rozkaz wykonano i obładowana drągami armia ruszyła na odsiecz Minucjuszowi.

Na miejsce przybyto nocą. Dyktator kazał żołnierzom sypać szańce i wzmacniać je owymi palami oraz głośno krzyczeć. Ekwowie zorientowali się, że przybyła druga rzymska armia, ale nie byli w stanie przeszkodzić jej we wznoszeniu umocnień, bo ludzie Minucjusza, słysząc rzymskie okrzyki bojowe, ruszyli na nich z drugiej strony. Kiedy tylko ukończono wał, dyktator wydał rozkaz do ataku. Teraz to Ekwowie byli w pułapce, zaatakowani z dwóch stron, z drogą odwrotu zagrodzoną przez szańce Cyncynata. O świcie poddali się. Musieli wydać swojego wodza Grakchusa Kleliusza, oddać broń i przejść pod jarzmem (dwie włócznie wbite w ziemię i trzecia przywiązana do nich poziomo, przejście pd nimi było upokarzające, bo wymagało niskiego pochylenia głowy). Cyncynat za narażenie armii zdegradował Minucjusza do rangi legata (dowódcy legionu). Po odbyciu triumfu w Rzymie sam złożył dyktaturę, pełniąc funkcję jedynego wodza republiki tylko 16 dni (zgodnie z prawem mógł to robić 6 miesięcy). Jego zasługi spowodowały, że w tym samym roku (458 p.n.e.) został konsulem. W 439 r. p.n.e. ponownie został dyktatorem podczas niepokojów wśród plebejuszy.

Właściwie nic więcej nie wiemy o Lucjuszu Kwinkcjuszu. Jego dwa konsulaty, dyktatura i zwycięstwo nad Ekwami są faktami, ale już przebieg bitwy przekazany przez Liwiusza jest bardzo wątpliwy (budowa wałów, aby uniemożliwić wrogom ucieczkę nie jest zbyt praktycznym rozwiązaniem). Cyncynat z pewnością był człowiekiem wybitnym i jednicześnie skromnym, ale nie wiadomo, czy opowieść "od pługa do dyktatury" nie jest ubrawiony podaniem ludowym.

Na koniec ciekawostka. W czasie wojny o niepodległość USA powstał związek amerykańskich oficerów, zwany Towarzystwem Cyncynatów. Należał do niego również Tadeusz Kościuszko, za swą działalność odznaczony Orderem Cyncynata. Od tego związku wzięło też nazwę miasto Cincinnati w stanie Ohio (pomnik na załączonym tu zdjęciu ukazujący go oddającego fasces, symbol władzy i wracającego do pługa znajduje się właśnie tam). Ciekawe co niedbający o zaszczyty Rzymianin powiedziałby na organizację, medal i miasto swego imienia...

Redaktor

Rysiek Hałas

Dodano: 2011-01-01 Cnotliwy Cyncynat (Tytus Liwiusz, Dzieje od założenia miasta Rzymu, przeł. W. Strzelecki, Wrocław, str. 135-140). "Za zgodą powszechną dyktatorem został mianowany Lucjusz Kwinkcjusz Cyncynnatus. [...] Otóż jedyna nadzieja panowania narodu rzymskiego, Lucjusz Kwinkcjusz, uprawiał [...] cztery morgi ziemi, dzisiaj zwane Łąkami Kwinkcjusza. Tam go zastali posłowie, jak wsprty na łopacie kopał rów czy też orał. [...] Po wzajemnej wymianie pozdrowień prosili go, żeby ku szczęściu własnemu i rzeczy pospolitej [republiki] włożył togę i wysłuchał poleceń senatu. [...] Otarłszy się z kurzu i potu, wyszedł ubrany w togę [...] [symbol przyjęcia urzędu dyktatora]. Na drugi dzień przed świtem dyktator przybył na Forum i mianował dowódcą jazdy Lucjusza Tarkwiniusza z rodu patrycjuszowskiego [...]. Wojsko tak zorganizował, że było gotowe i do pochodu, i do bitwy, gdyby zaszła potrzeba, i sam dyktator prowadził legiony, a dowódca jazdy swoich jeźdźców. [...] O północy doszli do góry Algidus i gdy spostrzegli, że nieprzyjaciel już blisko, zatrzymali się. [...] Zagrożeni z dwóch stron Ekwowie od walki przeszli do próśb i zaczęli błagać to dyktatora, to konsula, żeby nie szukali zwycięstwa w ich zgubie, lecz pozwolili im odejść bez broni. [...] "Nie pragnę krwi Ekwów" Edytuj

Wyraź swoje zdanie :

Komentujesz jako użytkownik niezarejestrowany - gość. Z tego powodu, zanim komentarz pojawi się na stronie będzie musiał zostać zaakceptowany przez naszą redakcję. Aby Twój komentarz został od razu opublikowany na naszych łamach zachęcamy do darmowej rejestracji!

Nick* :

Email* :

Dodaj komentarz