Początki cywilizacji starożytnego Egiptu
Mapa starożytnego Egiptu.Cywilizacja egipska powstała równolegle do mezopotamskiej w północno-wschodniej Afryce nad dolnym Nilem, jako druga z pierwszych cywilizacji Starego Świata. Tak samo jak Bliski Wschód był Egipt zasiedlony już od okresu prehistorycznego. W okresie predynastycznym (6000-3200 p.n.e.), poprzedzającym powstanie scentralizowanego państwa egipskiego wykształcił się na tym terenie szereg kultur. Ludność owych kultur rozpoczęła zagospodarowywanie doliny Nilu. Osiągnięcia prehistorycznych mieszkańców Egiptu były równie ważne i znaczące, co dokonania ówczesnych ludów Bliskiego Wschodu. Jeszcze w VII tysiącleciu p.n.e. klimat pustyń sąsiadujących z Egiptem był gorący i wilgotny. Z czasem doszło do pustynnienia tych obszarów, a zamieszkująca je ludność przywędrowała do doliny Nilu dającej możliwości dostatniego bytowania. Około VI-V tys. p.n.e. z Sahary dotarła do Egiptu ludność posiadająca znajomość uprawy roli i hodowli zwierząt. Od około 4500 lat p.n.e. rozwijał się tu szereg kultur neolitycznych, zarówno w Dolnym (Fajum A, Merimde) jak i w Górnym Egipcie (Omari, Tasa-Badari). Ludność tych kultur zasiedliła sukcesywnie dolinę Nilu prowadząc rolniczo-hodowlaną gospodarkę. Rozwinęła wytwórczość krzemieniarską, garncarską i wytwarzanie ozdób. Poczęła utrzymywać kontakty handlowe z mieszkańcami Nubii, półwyspu Synaj i Palestyny. Jej wierzenia stały się zaczątkiem systemu religijnego starożytnego Egiptu. Zespoły kultur, które rozwinęły się w Egipcie w IV tys. p.n.e. miały ogromne znaczenie dla powstania tej cywilizacji. Były to kultury: Nagada (I, II, III) w Górnym Egipcie i kultura dolnoegipska. Kultura Nagada I (Amra) rozwijała się w okresie 3800-3500 p.n.e. na obszarze Górnego Egiptu. Jej ludność wywodziła się z kultury Tasa-Badari. Do jej najważniejszych osiągnięć należy rozwój wytwórczości garncarskiej i budownictwa (zwłaszcza domów i pieców chlebowych oraz ceramicznych). Po raz pierwszy w kulturze Nagada I wziemne jamy zasobowe zastąpiono spichlerzami. Pojawiły się bardziej wysublimowane dary grobowe i formy pochówku (m.in. w trumnach trzcinowych), rozwijała się wytwórczość krzemieniarska i kamieniarska. Wytwarzano ozdoby i palety kosmetyczne. Warto odnotować, że na pochodzącym z tych czasów naczyniu z Nagada stwierdzono obecność wizerunku charakterystycznej czerwonej korony dolnoegipskiej. Świadczy to o dawnym pochodzeniu charakterystycznych dla starożytnego Egiptu symboli i instytucji.
Wizerunek Naremera, tradycyjnego twórcy zjednoczenia Egiptu.W obrębie kultury Nagada II (Gerzea) 3500-3200 p.n.e. mamy do czynienia z wzrastającym żywiołowo poziomem kulturowym i technologicznym egipskiej ludności. Powstawały w tym czasie rozległe cmentarzyska złożone ze zróżnicowanych grobów (występują zarówno ubogie jamy ziemne, jak i grobowce z ceglanymi komorami i malowidłami). Świadczy to o początkach zróżnicowania majątkowego i społecznego. Kultura gerzeńska rozprzestrzenia się w tym okresie niemal na cały obszar Egiptu. Wysoki poziom osiąga wytwórczość rzemieślnicza (malowana ceramika, palety, przedmioty miedziane, ozdoby) i sztuka (figurki, palety, malowidła). Intensyfikują się kontakty z Sumerem (prawdopodobnie poprzez Byblos gdzie przybywali zarówno Egipcjanie jak i Sumerowie w poszukiwaniu drewna cedrowego) i Nubią. Wzrasta wykorzystanie dóbr prestiżowych (złoto, srebro, kamienie półszlachetne). Powstają silne ośrodki polityczne, a co za tym idzie wyodrębnia się elita społeczeństwa (w tym kapłani i arystokracja) oraz wodzowie. W okresie Nagada II powstały pierwsze w dziejach Egiptu budynki o charakterze świątynnym znane z Hierakonpolis, Heliopolis, Dendera. Zaświadczony jej w tym okresie wczesny kult wielu egipskich bogów (Horusa, Hathor, Sobka, Mina, Re, Atuma). Na malowidłach ceramicznych i grobowych przedstawiane były charakterystyczne łodzie-kaplice służące odprawianiu obrzędów. W powstających ośrodkach o charakterze protomiejskim (m.in. Buto, sais, Hierakonpolis, Abydos) wodzowie mocno związani z rodzącą się zorganizowana religią kontrolowali zasoby podległych terenów i systemy irygacyjne. To właśnie rozwój rolnictwa irygacyjnego wpłynął na powstanie cywilizacji egipskiej i przyczynił się do ukształtowania politycznego obrazu tej cywilizacji. Dolina Nilu, będąca dziś pasem żyznej ziemi zasilanej przez Nil ma zupełnie inny charakter niż rozległe równiny Mezopotamii. Nil- najdłuższa rzeka na Ziemi (wpływa z okolic Jeziora Wiktorii i Gór Ruwenzori) jest zasilana przez opady w porze deszczowej. Wylewa w Egipcie pomiędzy lipcem a październikiem niosąc wodę zawierającą żyzny muł składający się z gliny z piaskiem i szczątek organicznych. Woda przybiera stopniowo, spokojnie, jej objętość w rzece wzrasta czterokrotnie. Egipcjanie wymyślili sposób nawadniania za pomocą basenów (zbiorników) gromadzących wodę w czasie wylewu, którą później wedle potrzeby rozprowadzano na pola. Był to system mniej pracochłonny niż mezopotamski, nie powodował też zasolenia gleby i tylko nieznacznie zamulał kanały. System ten sprzyjał łączeniu odrębnych jego części, gdyż wioski położone niżej mogły odczuwać brak wody z powodu jej przejęcia przez wyższe baseny będące własnością innej grupy ludzi. Było to czynnikiem jednoczącym politycznie, gdyż zwarty, połączony system pozwalał uzyskać wyższą wydajność plonów. Właśnie w okresie gerzeńskim system ten zyskał swą ostateczną formę. Wraz z nim wykształcać się poczęły pierwsze organizmy protopaństwowe, późniejsze nomy (powiaty, jednostki administracyjne Egiptu) mające własne godła i sztandary wywodzące się od plemiennych totemów. Było ich około 44 w całym Egipcie i na początku każdy mógł stanowić odrębną jednostkę polityczną, choć nie jest to pewne. Wodzostwa w dolinie Nilu zaczęły się przekształcać w II poł. IV tys. p.n.e. we wczesne organizmy państwowe, a wodzowie w królów. Jednocześnie zachowano wiele elementów dawnej tradycji religijnej i społecznej, związanej nie tylko z kultem bogów i rytuałami pogrzebowymi, lecz także z osobą władcy. Przypuszcza się nawet, że wcześni królowie po 30 latach panowania (lub gdy nie byli zdaniem kapłanów zdolni do sprawowania władzy) byli rytualnie zabijani. Prawdopodobnie jeden z takich władców był na tyle silną i posiadającą autorytet jednostka, iż przerwał praktykowanie tego zwyczaju utrzymując się u władzy aż do naturalnej śmierci. Pozostałością tych praktyk było w starożytnym Egipcie święto Sed, podczas którego odnawiano władzę królewską. Władcy posiadali wedle mniemania swych poddanych symboliczną i magiczną władzę. Królowie podbijając coraz to nowe tereny czynili z podbitej ludności poddanych/podporządkowanych, których wyraźnie odróżniano od elity. Powstawały w ten sposób wczesne państwa na terenie doliny Nilu. Pierwsze organizmy państwowe powstałe w okresie gerzeńskim to prawdopodobnie This, Nagada, Hierakonpolis i Buto. Okres Nagada III (nazywany też późnopredynastycznym- 3200-3050 p.n.e.) był czasem żywiołowych przemian prowadzących do powstania zjednoczonego państwa egipskiego pod władzą królów (faraonów). U początku tego okresu w Abydos pojawiła się linia władców, która dokonała połączenia znacznej części Górnego Egiptu w jeden organizm polityczny (tzw. dynastia "0"). Ludność Egiptu porzuciła wędrowne pasterstwo, zintensyfikowała uprawę roli i irygację, co prowadziło do wzrostu liczby ludności i powiększania się okręgów miejskich. Poważne zmiany zaszły w technologii wczesnych społeczeństw miejskich Egiptu. Zmniejszyło się użycie krzemienia do wyrobu narzędzi, wprowadzono szybkoobrotowe koło garncarskie. Wyspecjalizowani rzemieślnicy i artyści udoskonalili sztukę rzeźbiarską, która osiągnęła w tym okresie wysoki poziom (reprezentują ją głównie posągi bóstw, zwierząt i płaskorzeźby na paletach). Powstały pierwsze wielokomorowe groby królewskie ze ścianami z cegły. Pierwszym z nich był grobowiec U-j z Abydos zawierający duże ilości ceramiki, inskrybowane plakietki i berła królewskie. Prawdopodobnie pochowano w nim króla o imieniu Skorpion około 3150 r. p.n.e. Na naczyniach będących własnością pałacu zaczęto kreślić znaki serehów- zapisów imion królewskich. Pojawiły się tabliczki z zapisami imion właścicieli i rzemieślników- pierwsze zapisy pisma hieroglificzne z około 3200 r. p.n.e. Pismo egipskie pochodzi od piktograficznych zapisów imion lub prostych pojedynczych wyrazów na płytkach z kości słoniowej lub naczyniach z cmentarzyska Umm-el-Kab w Abydos. Płytki te zawierają na sobie zapis imion rzemieślników i były dołączane do naczyń jako metryczki. Wraz z tymi zapisami pojawiły się umieszczane na różnych przedmiotach serehy- specjalne formy graficzne (przypominające fasadę pałacu) otaczające fonetyczny zapis imienia króla. Wraz z nimi Egipt definitywnie wchodzi w epokę historyczną. Władcy dynastii "0" rządzili z Hierakonpolis lub Abydos Górnym Egiptem przed ostatecznym zjednoczeniem całego obszaru państwa. Wydaje się, że to oni złączyli górnoegipskie ośrodki polityczne w większy organizm państwowy. Pierwszy z nich to nieznany z imienia król pieczętujący się serehem z dwoma sokołami. Kolejnymi byli: Ny-Hor, Hat Hor, Iry-Hor, Horus Ka-Sehen(obydwaj pochowani na nekropoli w Abydos) i Skorpion. Skorpion (nie jest tożsamy ze wspomnianym królem z grobu U-j) panował nad Górnym Egiptem i jak wynika z przedstawień na zachowanej głowicy jego maczugi, dbał o należytą irygację otwierając kanały nawadniające. Panował prawdopodobnie przed 3100 rokiem p.n.e. Być może współcześnie z nim panował król o imieniu odczytywanym jako Krokodyl, rządzący w Delcie Nilu. Oprócz tego niewiele wiadomo o królach z dynastii "0."
Wizerunek Ptah, eigipskiego boga stwórcę.Pierwszym królem zjednoczonego Egiptu i I dynastii zwanej tynicką był najprawdopodobniej Horus Narmer (3090/3080-3040 p.n.e.), założyciel państwa egipskiego. Jego to należy identyfikować ze wspomnianym u Manetona Menesem (Meni). Zjednoczenia Egiptu dokonał zbrojnie sam Narmer lub też dokonano tego krotko przed jego wstąpieniem na tron. Narmer był twórcą scentralizowanej administracji Egiptu, wykonywał zakrojone na szeroką skale prace związane z irygacją. Założył miasta Krokodilopolis i Memfis (gdzie wybudował świątynię Ptaha). Poprowadził wyprawy do Nubii i Palestyny, a jego serehy znane są zarówno z Egiptu, jak i krajów ościennych. Wedle Manetona zginął w czasie polowania na hipopotama, został pochowany w Abydos. Następcą Narmera był Horus-Aha (3040-3020 p.n.e.) wybudował pałac w Memfis i założył nekropolę w Sakkara. Miał być wg Manetona praktykującym lekarzem. Dążąc do umocnienia pozycji młodego państwa organizował wyprawy do Libii i Nubii, ustalając południową granicę Egiptu na I katarakcie. Wybudował świątynię Neith w Sais w Delcie, a także liczne forty broniące granic. Za jego panowania nastąpiła intensyfikacja handlu z wybrzeżem Syrii. Syn Horusa-Ahy i jego konkubiny Hent- Horus Dżer (3020-2970 p.n.e.) podbił kraj Seczat (półwysep Synaj) i wyprawiał się w Góry Libanu po drewno cedrowe. Wydaje się jednak, że podbój Synaju nie był trwały. Zapoczątkował też wiele inwestycji budowlanych. Horus Dżet-Wadżi (2970-2960 p.n.e.) zmagał się z klęską głodu, która w czasie jego panowania dotknęła Egipt. Król wysyłał ekspedycje na Pustynię Wschodnią, dbał też o magazynowanie żywności w obliczu głodu. Następcą Dżeta został jego niepełnoletni syn Horus Den-Udimu (2960-2915 p.n.e.). W czasie jego niepełnoletniości rządy sprawowała królowa Merytneith, której pokrewieństwo z Den jest dyskusyjne. Den wyprawiał się kilkakrotnie przeciw plemionom azjatyckim zamieszkującym Synaj, a także podejmował wiele przedsięwzięć w dziedzinie irygacji i budownictwa. Horus Andżib (2915-2905 p.n.e.) obchodził podczas swego panowania święto Sed, lecz nie wyróżnił się niczym szczególnym. Za panowania Horus Semerheta (2905-2890 p.n.e.) Egipt został dotknięty katastrofami naturalnymi i zamieszkami wewnętrznymi. Semerhet mógł być uzurpatorem, gdyż jego imię zostało w późniejszym czasie wymazane z wielu inskrypcji. Ostatnim władcą I dynastii był panujący bez większych zaburzeń Horus Ka (2890-2860 p.n.e.). Nie wiadomo jak doszło do zmiany linii królewskiej, wiemy jednak, że władcy kolejnej dynastii- II pochodzili z okolic Abydos. Horus Hotepsehemui (2860-2837 p.n.e.), Horus Reneb-Nebre (2837-2827 p.n.e.), Horus Nineczer (2827-2783 p.n.e.) panowali raczej spokojnie, choć Reneb mógł wstąpić na tron w wyniku przewrotu pałacowego. Wydaje się, że po Nineczerze Egipt przeżył okres rozprzężenia i rozruchów wewnętrznych (2783-2754 p.n.e.) w czasie którego panowali słabi i raczej efemeryczni władcy. Ostatni z nich, Horus Set Sehemib-Peribsen (2730-2754 p.n.e.) włączył do swej tytulatury imię boga Delty, Seta- przeciwnika Horusa. Za jego panowania doszło do upadku władzy królewskiej, zbuntowały się nomy w Delcie. Dopiero następca Peribsena- Horus Chasechem (2754-2727 p.n.e.) stłumił bunt w Delcie i na powrót zjednoczył Egipt odnawiając przy tym administrację. Był teściem założyciela III dynastii, a także ostatnim królem pochowanym na nekropolii Umm-el-Kab w Abydos. Za panowania władców I i II dynastii Egipt starożytny osiągnął wysoki poziom cywilizacyjny. Wyspecjalizowani rzemieślnicy wytwarzali dla władców i urzędników przedmioty zbytku: meble, trumny, ozdoby, naczynia kamienne, palety, a także oznaki statusu: berła, maczugi, korony. Rozwinęła wytwórczość garncarska, a krzemieniarstwo osiągnęło najwyższy poziom. Utrzymywano szerokie kontakty handlowe z Nubią, Palestyną, Syrią i Mezopotamią. Z Mezopotamii pochodzą niektóre spotykane w Egipcie motywy artystyczne i pieczęcie cylindryczne. Egipcjanie mogli się zetknąć z Sumerami w porcie Byblos na wybrzeżu Libanu.
Zdjęcie mastabu, egipskiego grobowca dla arystokratów.Królowie chowani byli wraz bogatym wyposażeniem w grobowcach z cegły suszonej, których forma naśladowała pałac królewski. Z tych grobowców rozwinęła się charakterystyczna forma egipskiej architektury sepulkralnej- mastaba. Takie mastaby zaczęli sobie budować i bogato również urzędnicy i arystokracja. Z cegły suszonej budowano domy, forty, mury obronne i pałace. Wczesne świątynie były budowane przeważnie z materiałów nietrwałych (trzcina, drewno, maty, tkaniny). Znany jest kompleks kultowy z Hierakonpolis poświęcony prawdopodobnie Horusowi, a także inne świątynie.
Znane są przykłady rzeźby figuralnej związanej z kultem- posągów bóstw. Ukształtowała się w tym okresie społeczna struktura Egiptu, jego administracja i idee religijne. Poświadczone z czasów I i II dynastii są urzędy: wezyra (sprawującego pieczę nad całą administracją najwyższego urzędnika), nosiciela sandałów, naczelnika domu drewna jodłowego (pełniącego pieczę nad importem cedru z Libanu). Oprócz tych najwyższych dostojników istniała armia pisarzy stanowiąca trzon administracji. Zaznaczył się podział egipskiego społeczeństwa na warstwy: arystokratów-urzędników towarzyszących królowi, kapłanów sprawujących kult, chłopów i rzemieślników utrzymujących kraj swą ciężką pracą. Wykształciła się koncepcja władcy-boga, czczonego przez poddanych, równego innym bóstwom w panteonie. Król pełnił najwyższą władzę administracyjną, religijną, sądowniczą i wojskową. Był niekwestionowanym władcą, który był jego własnością. Przy wstąpieniu na tron przyjmował skomplikowaną tytulaturę składającą się z wielu imion. Najważniejszym tytułem królewskim był tytuł Króla Górnego i Dolnego Egiptu. Sprzeciw wobec władcy był sprzeciwem przeciw boskiemu porządkowi. Wedle tej doktryny nie istnieli ludzie "wolni" w naszym rozumieniu. Każdy człowiek zależny był od króla. Państwo egipskie stanowiło sprawnie zarządzany scentralizowany organizm polityczny. Owa doktryna władzy przetrwała aż do końca egipskiej cywilizacji i miała ogromny wpływ na świadomość Egipcjan kształtując ich konserwatywną mentalność, sceptycznie nastawioną wobec wszelkich zmian. To młode państwo weszło w fazę swego rozjkwitu z chwilą początku III dynastii i Starego Państwa (2727 p.n.e.)
| 22 celnych komentarzy | Dodaj komentarz |
 Użytkownik | |
Dodano: 2007-01-23 Artykuł dobry, choć nie rewelacyjny. Jednak pochwała dla autora za artykuł obszerny i dość szczegółowy. Już za samą znajomość poczatków cywilizacji egipskiej wielki ukłon. Nie poczytaj więc tego za komentarz negatywny, tylko za "konstruktywna pochwałę". ;) |
|
Użytkownik | |
Dodano: 2007-01-29 Odwykłam od czytania obszernych opracowań. O początkach cywilizacji egipskiej wiedzę posiadam przeciętną, więc tekst bardzo pomógł. Wszystko, co zdarzyło się przed okresem Starego Państwa to dla mnie względna nowość. Dzięki za wyczerpujące potraktowanie tematu. |
|
Użytkownik | |
Dodano: 2007-01-29 Dotychczas mało wiedziałem na temat powstania cywilizacji starożytnego Egiptu, bo mało interesowało. Ale po przeczytaniu tego artykułu widzę, żestarożytny Egipt jest fajny. |
|
Użytkownik | |
Dodano: 2007-01-30 /Od około 4500 lat p.n.e. rozwijał się tu szereg kultur neolitycznych, zarówno w Dolnym (Fajum A, Merimde) jak i w Górnym Egipcie (Omari, Tasa-Badari)./ Raczej od około 5200 p.n.e., ponadto odkąd Omari zalicza się do Górnego Egiptu? /Kultura Nagada I (Amra) rozwijała się w okresie 3800-3500 p.n.e. na obszarze Górnego Egiptu. Jej ludność wywodziła się z kultury Tasa-Badari. / No nie zupełnie. Raczej ludność Badari zasymilowała się z Nagadą. Przez pewien czas obie kultury żyły obok siebie. Trudno powiedzieć o prostym następstwie. /Powstawały w tym czasie (Nagada II) rozległe cmentarzyska złożone ze zróżnicowanych grobów (występują zarówno ubogie jamy ziemne, jak i grobowce z ceglanymi komorami i malowidłami). / Z tymi malowidłami (chodzi o liczbę mnogą) bym nie przesadzał. rozumiem, ze chodzi o grób nr 100 z Hierakonpolis. Należy nadmienić, że istnieją hipotezy wg. których nie był to grób, choć te hipotezy są mało prawdopodobne. /Intensyfikują się kontakty z Sumerem (prawdopodobnie poprzez Byblos gdzie przybywali zarówno Egipcjanie jak i Sumerowie w poszukiwaniu drewna cedrowego) i Nubią. / Piszesz tu w kontekście Nagada II, natomiast kontakty są jak najbardziej poświadczone ale w kulturze dolnoegipskiej (np. ćwiek z Buto). Importy ze wschodu w Nagadzie pojawiają się raczej w schyłkowej fazie Nagada II. /Egiptu budynki o charakterze świątynnym znane z Hierakonpolis, Heliopolis, Dendera. / Dendera??? Może raczej Elefantyna. /Zaświadczony jej w tym okresie wczesny kult wielu egipskich bogów (Horusa, Hathor, Sobka, Mina, Re, Atuma). Na malowidłach ceramicznych i grobowych przedstawiane były charakterystyczne łodzie-kaplice służące odprawianiu obrzędów. / W tym okresie trudno jeszcze mówić jednoznacznie o panteonie bóstw egipskich, choć prawdopodobieństwo ich istnienia jest bardzo duże. Natomiast łodzie to łodzie, a kaplice to kaplice. Jeszcze co innego to kioski na łodziach. /Przypuszcza się nawet, że wcześni królowie po 30 latach panowania (lub gdy nie byli zdaniem kapłanów zdolni do sprawowania władzy) byli rytualnie zabijani. Prawdopodobnie jeden z takich władców był na tyle silną i posiadającą autorytet jednostka, iż przerwał praktykowanie tego zwyczaju utrzymując się u władzy aż do naturalnej śmierci. Pozostałością tych praktyk było w starożytnym Egipcie święto Sed, / Tego typu tezy zaczerpnięte ze „Złotej Gałęzi” Frazera czy z Petriego, są dosyć nie pewne. Nie żebym się z taką tezą nie zgadzał, jednak na ten temat można spokojnie napisać oddzielny artykuł. /Zmniejszyło się użycie krzemienia do wyrobu narzędzi, wprowadzono szybkoobrotowe koło garncarskie./ Koło garncarskie wprowadzono dopiero w okresie Starego Państwa. /Skorpion (nie jest tożsamy ze wspomnianym królem z grobu U-j) panował nad Górnym Egiptem i jak wynika z przedstawień na zachowanej głowicy jego maczugi, dbał o należytą irygację otwierając kanały nawadniające. / Interpretacji dekoracji z głowicy maczugi Skorpiona jest wiele. Często wymienia się konsekrację świątyni, element heb sed lub innych ceremonii. /Zjednoczenia Egiptu dokonał zbrojnie sam Narmer lub też dokonano tego krotko przed jego wstąpieniem na tron. / Być może przed Narmerem panowało nawet 10 władców nad zjednoczonym krajem. Identyfikacja Narmera z Menesem tez nie jest jednoznaczna. /Ostatni z nich, Horus Set Sehemib-Peribsen (2730-2754 p.n.e.) włączył do swej tytulatury imię boga Delty, Seta- przeciwnika Horusa. / Set wiązany jest z Górnym Egiptem a nie Dolnym. |
|
Użytkownik | |
Dodano: 2007-11-02  Około 10,5 tysiąca lat temu monsunowe wiatry zaczęły nagle nieść wilgotne powietrze nad piaski, które pokrywały dzisiejszą wschodnią Saharę. Pojawiła się soczysta trawa, jeziora, akacjowe zagajniki, a nawet bagna. Pustynia stała się sawanną. Skuszeni takimi warunkami prehistoryczni nomadzi napłynęli na te ziemie i przez dwa tysiące lat żyli spokojnie wędrując ze stadami. Jednak złośliwa natura około 7,3 tysięcy lat temu zrobiła im psikusa i monsuny zaczęły zanikać. Około 5,5-6 tysięcy lat temu egipska Sahara stała się tak sucha, że nikt nie mógł na niej przeżyć. Bez deszczu, rzek i okresowych strumieni roślinność stała się rzadka i ludzie musieli opuścić pustynię, by nie umrzeć.Niemieccy naukowcy zebrali liczne dane geologiczne i zbadali 500 reliktów po żyjących tam niegdyś nomadach. Wyniki tej gigantycznej pracy opublikowali w magazynie Science. Część ludzi uciekała przed suszą tam, skąd przybyli ich przodkowie, czyli na południe. Niektórzy jednak zdecydowali się spróbować życia nad Nilem, który dotąd nie przyciągał zbytnio nomadów. Wiedza i kultura przybyszów z pustyni (np. kult byka) stały się zaczątkiem egipskiej cywilizacji. A wiedzę mieli dość pokaźną. W Nabta Playa (dzisiejszy południowo-zachodni Egipt) znajduje się kamienny krąg sprzed 7 tysięcy lat, który służył pasterzom jako kalendarz. Zdaniem naukowców mieszkańcy wschodniej Sahary pierwsi w Afryce zaczęli wytwarzać ceramikę i umiejętność tą przynieśli nad Nil. Dzięki temu wynalazkowi ludzie mogli przechowywać żywność. - To był naprawdę bardzo duży krok w ludzkiej ewolucji i miał on miejsce na pustyni. Badania niemieckich naukowców pozwalają zrozumieć nagłe pojawienie się nad Nilem osadnictwa zaawansowanej społeczności około 5-6 tysięcy lat temu.Mieszkający nad Nilem ludzie zajęli się rolnictwem. By było ono efektywne trzeba było za pomocą wałów okiełznać notorycznie wylewającą rzekę. Takie prace wymagają jednak zorganizowanej pracy dużych grup ludności. Pojawili się więc zarządcy, którzy z czasem zagarniali coraz więcej władzy i nad Nilem zaczęły powstawać państewka. Około 3000 r. p.n.e. niejaki Narmer, który opanował cały Górny Egipt, wkroczył do Delty Nilu (Dolnego Egiptu) i podbił żyjących tam ludzi. Cały Egipt znalazł się w ręku jednego króla. |
|
Użytkownik | |
Dodano: 2007-11-03 Fajnie opisane Sporo ciekawych (i nowych dla mnie) informacji Tekst godny polecenia |
|
Użytkownik | |
Dodano: 2007-12-19 tak to bardzio interesujący artykuł tylko mam jedno jedyne pytanko kto to był Narmer? był to faraon? |
|
Użytkownik | |
Dodano: 2007-12-19 Narmer był pierwszym faraonem, czasami utożsamia się go z Menesem. Znany z zabytku "Paleta Narmera".Miał on połączyć Dolny i Górny Egipt, został pierwszym faraonem zjednoczonego państwa egipskiego,a stolicą zostało Memfis. |
|
Użytkownik | |
Dodano: 2008-03-11 Spotkałem się z hipotezą, która mowi o tym, ze plany piramid w Gizie powstały 10500 lat p.n.e.(jesli czas mi na to pozwoli napiszę o tym artykuł). i co Wy na to? |
 Redaktor | |
Dodano: 2008-05-10 Dość szczegółowy artykuł, ciekawie napisany. Zawiera wiele przydatnych informacji. Bardzo rzadko można spotkać taki artykuł o Egipcie, a już zwłaszcza o jego początkach. Pracę czyta się z przyjemnością . Bardzo mi się spodobała. :) |
|
Użytkownik | |
Dodano: 2008-11-04 takie małe pytanko-przy tym wizerunku powinien być napis Naremera czy Narmera? bo w Dziejach starożynego Egiptu znalazłam tą drugą formę i teraz już nie wiem, która prawdziwa jest... |
|
Użytkownik | |
Dodano: 2008-11-04 genijalny tekst ale Nil nie jest najdłuższą rzeką, jest nią Amazonka |
|
Użytkownik | |
Dodano: 2009-01-07 Jeżeli chodzi o święto Sed to był to jubileusz władania faraona,odbywający się po 30 latach rządów (następnie co 3 lata), podczas którego miał miejsce rytualny bieg władcy, sprawdzający jego siłę fizyczną. |
|
Użytkownik | |
Dodano: 2009-03-17 Rzeczowo ale szaro.A przecież sztuka Egiptu jest kolorowa!!! Brakuje mi ilustracji.Do ściągi i na korepetycje - to ok. |
 Gość | |
Dodano: 2010-01-29 Małe sprostowanie - koło garncarskie wynaleziono już w kulturze Gerzeńskiej, a nie dopiero w Starym Państwie (J.Zabłocka "Historia Bliskiego Wschodu"). Pojawiają się także na ceramice łodzie z symbolem boga (K.M. Ciałowicz), na których "przewożono bóstwo" i możliwe też, że odprawiano tam rytuały. |
Gość | |
Dodano: 2010-02-10 Dzięki Ci wielkie. nie wiem czy wiesz jak to jest siedzieć po nocy na kilka dni przed egzaminem z historii sztuki starożytnej, będąc obłożonym z każdej ze stron masą notatek, które albo dotykają problemu dogłębnie nudno albo denerwująco powierzchownie i nagle znaleźć artykuły tak rozluźniające, zwięzłe, ciekawe nawet, że chce się siedzieć i czytać dalej.. to uporządkowanie historii jakiego szukałam. |
Gość | |
Dodano: 2010-09-30 Garnki w storożytnym egipcie były z gliny, metalu, czy kamienia ? |
 Użytkownik | |
Dodano: 2011-03-21 Niezłe. Dość pouczające. |
 Redaktor | |
Dodano: 2011-03-23 Z gliny, co nie znaczy że nie istniały garnki z innych surowców. |
 Użytkownik | |
Dodano: 2011-08-13 Według Manetona (kapłan egipski z III w.p.n.e.) pierwszym faraonem był Menes lub Narmer. Owy faraon rządził Górnym Egiptem. Podbił on Dolny Egipt i zjednoczył dwa królestwa tworząc jedno. Jedyny dokument potwierdzający ten fakt to rzeźbiony kamień nazwany paletą Narmera (bądź Menesa). Paleta świadczy o tym, że ów faraon mógł być założycielem pierwszej dynastii. |
Gość | |
Dodano: 2012-04-03 Dużo się dowiedziałam. Sporo nowych rzeczy, jak dla mnie. Ocena: 5. |
 Użytkownik | |
Dodano: 2013-08-04 Bardzo dobry artukuł, ale na jego samym poczatu jest napisane, że cywilizacja starożytnego Egiptu powstała równolegle do mezopotamskiej, a ja kojarze, że mezopotamia jest starsza od Egiptu( mogę się oczywiście mylić) |
Nasz facebook
Ciekawostka
Maria Antonina
W drodze na szafot, gdy nadepnęła na nogę oczekującego kata miała powiedzieć: "Przepraszam monsieur, zrobiłam to niechcący". ?
Postać historyczna
Podpowiedź: Rycerz średniowiecznej Francji, bohater wojny stuletniej oraz bezwzględny morderca dzieci.
Czytaj biografię
Losowe zdjęcie
