Awicenna
Awicenna ibn Sina, a właściwie Abu Ali Husajn ibn Abdallah ibn Sina, to słynny muzułmański lekarz, filozof, przyrodnik i poeta pochodzący z ziem obecnego Tadżykistanu - urodził się w Afszarze koło Buchary. Był najwybitniejszym człowiekiem nauki i filozofii muzułmańskiego Bliskiego Wschodu. Legenda podaje, że Awicenna już w wieku 10 lat miał znać Koran i teksty wielu arabskich pisarzy. W wieku 17 lat zainteresował się medycyną, choć wcześniej zajmował się naukami filozoficznymi i prawnymi. Jego zaangażowanie zyskało mu sławę wielkiego lekarza i genialnego uczonego. Pomimo tęgiego umysłu, życie Awicenny było bardzo burzliwe, gdyż często popadał w konflikty z władcami-mecenasami, nie zawsze zadowolonymi z odkryć i poglądów swego wybitnego filozofa i lekarza. I tak Awicenna zajmował stanowisko wezyra na dworze emira Hamadanu.
Awicenna napisał w języku arabskim blisko 160 prac zajmujących się tematyką medycyny, geologii, minerologii, językoznawstwa, filozofii czy teorii muzyki. Do ważniejszych dzieł Awicenny należą: Al-Kanun fi at-tibb - ?Kanon medycyny", Asz-Szifa - ?Księga uzdrowienia", dzieło filozoficzne dotyczące logiki, fizyki, matematyki i metafizyki, An-Nadżat - ?Księga wybawienia", Ujun al-hikma - ?Źródło mądrości", Daniszname - ?Księga wiedzy", Al-Iszarat wa-at-tanbihat - ?Księga wyjaśnień i uwag". Jego najwybitniejszym dziełem stał się tzw. "Canon medicinae", istne kompendium wiedzy lekarskiej, stanowiący podstawowy podręcznik medycyny aż do końca XVII wieku. W dziele tym podnosił wagę czynników zewnętrznych w pojawianiu się chorób, zakładając również istnienie związków zakaźnych, powodujących choroby, choć nie zdawał sobie sprawy z istnienia takich stworzeń jak bakterie. W utworze tym szeroko omawiał właściwości różnego rodzaju leków.
Awicenna dał się również poznać jako tęgi filozof, nawiązujący do prac Arystotelesa - rozwinął m.in. teorię materii i formy. Podnosił iż materia to zasada bytu niezależnie istniejąca od Boga. Sądził, że Bóg nie stworzył wszechświata w żadnym momencie czasowym, a tym samym jest od świata wcześniejszy jedynie logicznie, gdyż czas jest cechą ruchu, a Bóg nie. Awicenna wierzył że świat ulega naturalnym prawidłowościom, a nakazem i sensem nauki jest ich odkrywanie i opisywanie. Za głoszenie tych poglądów został nazwany "księciem filozofów". Właśnie tym bardzo podpadł ortodoksyjnym filozofom muzułmańskim, którzy nakazali palić jego dzieła. Niezależnie od środowiska w którym przyszło mu żyć, Awicenna wywarł ogromny wpływ na recepcję dzieł Arystotelesa w łacińskiej Zachodzie, dając podstawy chrześcijańskiej scholastyce, głównemu nurtowi filozofii średniowiecznej Europy.
Bibliografia:
- Aldona Mikusińska, Anna Rossa, Anna Tarnowska, Wielkie biografie. 1, Przywódcy, reformatorzy, myśliciele. Warszawa 2007.
Brak komentarzy | Dodaj komentarz |