Dariusz I Wielki

Dariusz I Wielki (język staroperski: D?rayawuš, per.: ??????, heb.: ???????????, język starogrecki: ???????) (ok. 550-486 p.n.e.) król perski (szachinszach) z dynastii Achemenidów panujący od 521 do 486 p.n.e., syn Hystaspesa (Wisztaspa). Jego żoną była Atossa, córka Cyrusa Starszego.

Po usunięciu Baradiji i stłumieniu buntów (w Babilonii, Persji i innych satrapiach) zorganizował sprawnie działający aparat państwowy zarządzający największą monarchią ówczesnego świata. Przyłączył Gandharę, Dolinę Indusu, Chorezm, Pamir, kaukaskie wybrzeże Morza Czarnego i Trację. Narzucił zwierzchnictwo królowi Macedonii. Jego imperium sięgało po Indus, Morze Śródziemne, Zatokę Perską, Pustynię Arabską, Egipt i Kaukaz. Zorganizował armię zawodową złożoną z 10 000 tak zwanych nieśmiertelnych. Podzielił kraj na 26 satrapii (namiestnictw), na czele których stali wyznaczani przez niego satrapowie sprawujący władzę cywilną i wojskową. Zorganizował administrację państwową, wprowadził własną monetę (darejki) i system podatkowy. Podjął działania w kierunku kodyfikacji prawa. Herodot o reformach Dariusza I pisał: "Potem ustanowił [Dariusz] w państwie Persów dwadzieścia dzielnic, które oni sami nazywają satrapiami. Gdy wprowadził te dzielnice i nad każdą przełożył namiestnika, ustalił daniny, które miały mu wpływać od poszczególnych ludów. Namiestnictwa zaś i corocznie napływające daniny tak rozdzielił. Tym, którzy płacili srebrem, zapowiedziano, że mają uiszczać talent według wagi babilońskiej [ok. 34 kg], którzy zaś płacili złotem, mieli uiszczać talent eubejski [ok. 26 kg]. Albowiem za panowania Cyrusa, potem Kambyzesa, nie było zgoła ustalonej daniny, tylko przynoszono królowi dary. Po zsumowaniu wszystkiego razem wynosiła wysokość rocznej daniny, płaconej Dariuszowi, czternaście tysięcy pięćset sześćdziesiąt eubejskich talentów, pomijając już mniejsze od tych dochodów, których wcale nie liczę. Złoto i srebro z danin przechowuje król w skarbcach w następujący sposób: każe je stopić i wlać w gliniane naczynia, a skoro naczynie jest pełne, usuwa się glinianą powłokę. Jeżeli mu zabraknie pieniędzy, każe wybić tyle monet, ile ich za każdym razem potrzebuje" (Herodot Dzieje, Warszawa 1954). Powrócił do tolerancyjnej polityki Cyrusa II, która opierała się na założeniu, że podbite kraje nie mają statusu zdobyczy Persów, ale niezależnych królestw złączonych osobą Króla Królów. Nie oznacza to, że władza i administracja nie znajdowała się w rękach Persów. W Egipcie nakazał odbudowę kanału łączącego Nil z Morzem Czerwonym, który stworzyli faraonowie saiccy.

Około 514 p.n.e. wyruszył z armią na Bałkany i po przejściu Dunaju usiłował pokonać zamieszkujących dzisiejszą Ukrainę Scytów. Ci jednak cały czas uchodzili, pustosząc ziemie, przez które szła armia perskiego władcy. Wyprawa zakończyła się klęską.

Dariusz umocnił swoje panowanie nad greckimi państwami-miastami w Azji Mniejszej. W 499 p.n.e. wybuchło powstanie jońskie stłumione przez niego w 494 p.n.e. wraz ze zdobyciem Miletu. Po złamaniu powstania Dariusz postanowił zemścić się na Atenach i Eretrii za wspieranie Miletu. Jednak w 492 p.n.e. flota perska została zniszczona przez sztorm u przylądka Atos. W 490 p.n.e. armia perska dotarła do Attyki, ale pod Maratonem uległa Ateńczykom.

Następcą Dariusza był jego syn Kserkses.

Dariusz I Wielki pozostawił po sobie inskrypcję w Bisutun w Iranie, która opisuje osiągnięcia jego panowania. A oto fragment tego "dokumentu": "Ja jestem Dariusz król, syn Hystaspesa, Achemenida, król królów. Jestem teraz królem w Persji. Dariusz król obwieszcza: Moim ojcem jest Hystaspes, Hystaspesa ojcem jest Arsames, zaś Arsamesa ojcem był Ariaramnes, ojcem Ariaramnesa był Teispes, Teispesa ojcem był Achemenes. Dariusz król obwieszcza: dlatego ród nasz zwany jest Achemenidami. Od wieków jesteśmy szlachtą, od wieków ród nasz jest królewski. Dariusz król obwieszcza: ośmiu królów naszego rodu władało już wcześniej królestwem. Ja sprawuję władzę królewską jako dziewiąty. Jesteśmy królami w dwóch liniach" (Inskrypcja z reliefu skalnego Dariusza I w Bisutun).

Wyraź swoje zdanie :

Komentujesz jako użytkownik niezarejestrowany - gość. Z tego powodu, zanim komentarz pojawi się na stronie będzie musiał zostać zaakceptowany przez naszą redakcję. Aby Twój komentarz został od razu opublikowany na naszych łamach zachęcamy do darmowej rejestracji!

Nick* :

Email* :

Dodaj komentarz