Richard Feynman

Pochodził z rodziny żydowskiej, był synem sprzedawcy Melville'a Arthura i Lucille Phillips. Miał również korzenie polskie i rosyjskie[1]. Zainteresowanie naukami ścisłymi wyniósł z domu rodzinnego - ojciec zachęcał go do zadawania pytań i sięgania do istoty rzeczy.

Studiował w Massachusetts Institute of Technology (1935-1939). Jego praca dyplomowa nosiła tytuł: Forces and Stresses in Molecules. Centralnym wynikiem tej pracy było wyprowadzenie wzoru znanego obecnie jako twierdzenie Hellmanna-Feynmana. Następnie podjął na Uniwersytecie Princeton studia doktoranckie (1939-1942), zakończone obroną pracy The Principle of Least Action in Quantum Mechanics, przygotowanej pod kierunkiem Johna Wheelera.

Cieszący się już wówczas, mimo młodego wieku, opinią jednego ze znakomitszych fizyków teoretyków, Feynman został zaproszony do udziału w pracach przy konstrukcji amerykańskiej bomby jądrowej w laboratorium w Los Alamos (projekt Manhattan). Hans Bethe powierzył mu kierowanie zespołem obliczeniowym. Feynman był obecny podczas testu pierwszej bomby w lipcu 1945.

Po wojnie pracował na Cornell University w Ithaca (wspólnie z Bethe'm), w 1951 został profesorem California Institute of Technology w Pasadenie. Był członkiem m.in. Narodowej Akademii Nauk w Waszyngtonie[2] oraz londyńskiego Royal Society. W 1962 roku, na zaproszenie Leopolda Infelda wziął udział, m.in. wraz z Paulem Dirakiem, w odbywającej się w Jabłonnie k/Warszawy 4. Międzynarodowej Konferencji Teorii Grawitacji.[3]

W 1965 otrzymał Nagrodę Nobla - wspólnie z Japończykiem Shin'ichir? Tomonagą i Amerykaninem Julianem Schwingerem[4]. Uczonych uhonorowano za stworzenie relatywistycznej elektrodynamiki kwantowej. Feynman wynalazł metodę upraszczania obliczeń przy rozwiązywaniu zagadnień oddziaływania cząstek, przez rysowanie diagramów obrazujących proces (tzw. diagramy Feynmana 1948) i przypisywanie im odpowiednich wyrażeń matematycznych. Metoda ta wkrótce stała się jednym z podstawowych narzędzi w badaniach cząstek elementarnych.

Brał udział w pracach komisji ustalającej przyczyny katastrofy wahadłowca Challenger (1986); to on zwrócił uwagę na sztywnienie i kruszenie się na mrozie gumowych uszczelek (w rzeczywistości pomysł ten podsunął mu inny członek komisji gen. Donald Joseph Kutyna[5]), co ostatecznie zostało uznane za główną przyczynę katastrofy. W zdaniu odrębnym do oficjalnego raportu końcowego komisji, Feynman skrytykował naciski władz NASA na inżynierów.

Feynman zmarł w lutym 1988 po kilkuletniej walce z chorobą nowotworową. Pochowany jest razem ze zmarłą w 1989 roku żoną Gwyneth na cmentarzu w Altadena (Kalifornia, USA).

Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]
Był trzykrotnie żonaty. Pierwsza żona Arline[6] Greenbaum zmarła krótko po ślubie na gruźlicę (1945). Drugie małżeństwo (z Mary Louise Bell) rozpadło się. Trzecią żoną fizyka była od 1960 Brytyjka Gwyneth Howard, z którą miał syna Carla (ur. 1962) i adoptowaną w 1968 roku córkę Michelle.

Jako dziecko otrzymał kolekcję znaczków pocztowych, w tym rzadkie trójkątne egzemplarze z okresu międzywojennego z Republiki Tuwy, wówczas formalnie niepodległej republiki azjatyckiej, dziś republiki autonomicznej Federacji Rosyjskiej. Fascynacja przedstawionymi na znaczkach tuwińskimi jeźdźcami, wyobrażeniami egzotycznej przyrody skłoniła Feynmana do zainteresowania się losem zaginionej krainy. Wzniósł hasło ?Tuva or Bust" (Tuwa albo nic), które dla jego przyjaciela perkusisty Ralpha Leightona stało się pretekstem do napisania książki pod tym samym tytułem. Książka ta przyczyniła się do rozwoju fascynacji tuwińską kulturą i śpiewem zwanym alikwotowym lub burdonowym. Feynman wielokrotnie prosił władze radzieckie o zezwolenie na wjazd do Tuwy, jednak odmawiano mu wizy. Zgoda przyszła dopiero kilka tygodni przed śmiercią Feynmana i nie zdążył on już z niej skorzystać, rok później Tuwę odwiedził Leighton.

Richard Feynman nie stronił od uprawiania sztuki, grał na bębnach, malował.

Wkład w fizykę[edytuj | edytuj kod]
Badania Feynmana obejmowały różne zagadnienia współczesnej fizyki. Zajmował się on także m.in. kwantową teorią pola, fizyką cząstek elementarnych, kwantową teorią grawitacji, nadprzewodnictwem. Podał ilościową teorię oddziaływań słabych (wspólnie z Murrayem Gell-Mannem, 1958). Przedstawił model nukleonów złożonych z partonów (1969). Efektem jego rozważań nad ograniczeniami na moc obliczeniową komputerów jest koncepcja komputera kwantowego. Jego praca z roku 1960 zatytułowana There's plenty of room at the bottom[7] jest z kolei zapowiedzią nanotechnologii.

Uważany za jednego z ważniejszych fizyków XX wieku, był także znanym popularyzatorem nauki; w jego dorobku obok prac naukowych znajduje się kilka pozycji autobiograficznych (Pan raczy żartować, panie Feynman!, A co ciebie obchodzi, co myślą inni?) oraz słynne wykłady (Feynmana wykłady z fizyki).

Wyraź swoje zdanie :

Komentujesz jako użytkownik niezarejestrowany - gość. Z tego powodu, zanim komentarz pojawi się na stronie będzie musiał zostać zaakceptowany przez naszą redakcję. Aby Twój komentarz został od razu opublikowany na naszych łamach zachęcamy do darmowej rejestracji!

Nick* :

Email* :

Dodaj komentarz