Echnaton

Ten sławny faraon urodził się jako Amenophis (Amenhotep) IV. Razem z nim rozpoczeła się przełomowa epoka - czas Amarny - jedyna w swoim rodzaju w historii Egiptu. Nieograniczone uwielbienie Echnatona dotyczyło Atona, tarczy słonecznej. Tak więc zdecydował się postawić na głowie cały boski swiat Egiptu, i uznać Atona jedynym bogiem. Z tego teć powodu opuścil - bedace wówczas stolica państwa - Teby, poświęcone Amunowi, i zbudował miasto Achet-Aton (Horyzont Atona), dziś znane jako Tell-Amarna (jego ruiny leża w pobliżu wsi Amarna). Wykopaliska potwierdzają jednak ze ludność pozostawała w wiekszości wierna swoim starym bogom, tylko na zewnątrz przyjmujac nowego boga. Dziś wielu nadaje Echnatonowi przydomek "heretyka", jako że bardziej poświęcał sie on obrzędom religijnym i czczeniu boga Atona, niż troszczeniem się o potrzeby państwa i ludu. Tak samo pojmowanie sztuki zmieniło się za panowania Echnatona. Podczas gdy dotychczas faraonowie przedstawiani byli jako wspaniale postacie, zmienilo sie to całkowicie dając naukowcom po dzis dzień zagadke. Przypuszcza sie nawet ze Echnaton był chory na rzadką chorobę objawiająca sie deformacja czaszki, wydłużeniem brody i szyi oraz odkladaniem sie tłuszczu. Z tego też być może powodu rzeźby przedstawiają go zupelnie innym. Zaskakujące tym bardziej jest że sławne popiersie królowej Nefretete (dziś w muzeum w Berlinie), żony Echnatona, mimo tego stylu jest takie kobiece i eleganckie. Z malżeństwa z Nefretete Echnaton mial sześcioro dzieci - wszystko córki. Ożenil się on z co najmniej dwiema z nich. Miał też jednego syna z jedną ze swoich mniej ważnych żon. Syn ten miał w przyszłosci przejsc do historii jako Tutenchamon. W okresie tym znaczącymi osobami w państwie byli Aja (Eje), noszacy tytuł "Ojca boga", i który był prawdopodobnie teściem Echnatona. Oraz generał Haremhab (zięc Aji (jako że jego żona była córka Aji, Mutnodjme siostra Nefretete). Obydwaj męzczyzni w przyszłosci mieli zostać faraonami. Prawdopodobnie to własnie oni rzeczywiscie sprawowali władze państwowa, pozwalając Echnatonowi na jego religijne działania.

Echnaton umarł w 1334 roku p.n.e. prawdopodobnie podczas 16 roku swoich rządów. Swój wspaniały grób kazał sobie wykuć w skałach w pobliżu Achet-Aton. Podczas odkrycia, był on jednak pusty, nie było też w nim mumii. Niewykluczone jest, ęe jedną z mumii znaleziona w Dolinie Krolow jest mumia Echnatona, ale fakt ten czeka dopiero na potwierdzenie. Nie wyjasnione jest tez do dzisiaj, jak duzy wplyw na rzady Echnatona miala jego zona Nefretete. Pewne jest ze Nefretete popierala swojego meza w polityce i ze posiadala potezne wplywy. Niektorzy naukowcy uwazaja wrecz ze Nefretete byla wspolwladczynia o wladzy rownej faraonowi. Plaskorzezby przedstawiajace Nefretete w nakryciu glowy, jaki zwykl nosic tylko faraon, maja byc jakoby tego dowodem. Nietypowe tez jest ze krolewscy malzonkowie na niektorych plaskorzezbach przedstawiani sa tej samej wielkosci. Ale czy jest to dowodem na to ze Nefretete byla rowna Echnatonowi, nie jest jasne, jako ze Echnaton w odroznieniu od pozostalych wladcow, bardzo chetnie pozwalal przedstawiac sie w otoczeniu swojej rodziny. Takze smiec Nefretete jest do dzis zagadka. Jej imie, z niewyjasnionych powodow, od pewnego momentu przestaje sie pojawiac w przekazach. Po śmierci Echnatona jego wrogowie (ktorych mial wielu), niszczyli jego posagi, i usuwali jego imie z zapiskow i rzezb.

Użytkownik

Lebrun

Dodano: 2006-04-13 Na wstępie mojej krytyki chciałbym zauważyć, iż autor nie dość skrupulatnie podszedł do tematu traktując rewolucję Amenchotepa IV jedynie jako objaw reformy religijnej tegoż faraona i dał wiarę popularnym współczesnym teoriom spiskowym lubującym się w wyszukiwaniu tajemnic tam, gdzie wszystko jest jasne. Twórcy tychże teorii bądź z rozmysłem bądź poprzez niedopatrzenie pomijają oczywiste fakty takie jak w tym wypadku zmiana po za religią kanonu przedstawień człowieka w sztuce egipskiej, nadanie jej większego realizmu i wprowadzenie liryki- władca stawał się człowiekiem, co z kolei niosło następujące zmiany- skoro przestawał być bogiem (Echnaton wprowadzając na miejsce politeizmu monoteistyczną wiarę w Atona poniekąd rezygnuje z wcześniejszej apoteozy). Herezją natomiast było samo odrzucenie starych bóstw i próba usunięcia politeizmu. Twierdząc, że Echnaton był marionetką, ponieważ pozwolono mu zmienić religię zatrzymując dla siebie władzę jest poważnym nadużyciem, ponieważ właśnie religia oznaczała władzę, była kręgosłupem moralnym ówczesnych Egipcjan tym, wokół czego obracał się ich cały świat. Nie widzę też w okresie rządów Echnatona śladu braku zainteresowania sprawami państwa i ludu jak twierdzi autor. Uważam, iż Echnaton należał do najwybitniejszych i najodważniejszych ludzi tamtej epoki, w końcu kto odważa się zmieniać tradycje istniejące już dobre półtora tysiąca lat. Na koniec nie wydaje mi się dziwnym odkryciem pusty grób tegoż faraona, skoro niszczono jego pomniki i wymazywano imię nie sądzę by dano spokojnie spocząć ciału tak znienawidzonego przez kapłanów heretyka, raczej bym się już nie spodziewał ujrzeć mumii Amenchotepa, przynajmniej nie w tym świecie. Edytuj

Użytkownik

Nefertari

Dodano: 2007-01-15 Niewątpliwie artykuł nie jest dopracowany. temat został potraktowany bardzo płytko. Nie wszystkie aspekty zostały wyjaśnione. Zdenerwowało mnie umniejszenie rangi problemu jakim jest wprowadzenie monoteizmu. To przede wszystkim dlatego postać tego faraona odznacza się na tle innych faraonów. Zgadzam się z poglądem, że Echnaton był człowiekiem bardzo odważnym i posiadał na tyle dużo siły aby zmienić oblicze Egiptu. Ale ile osób tyle teorii. Edytuj

Użytkownik

Loviatar

Dodano: 2007-01-29 Akurat o Echnatonie wiem całkiem sporo, więc nie dowiedziałam się niczego nowego. Zgadzam się z Nefertari, że temat potraktowany dość po macoszemu. O Echnatonie jest tyle opracowań, że stworzyć własne nie jest problemem. Osobiście, pomimo że dużo o nim czytałam, nie jest moim ulubionym faraonem, może dlatego, że monoteizm nie należy do moich ulubionych form religijnych...W każdym bądź razie artykuł może być. Ani przesadnie zły, ani też bgardzo dobry. Edytuj

Użytkownik	Milka
	Dodano: 2007-05-17 Temat jest artykułu jest ciekawy i mozna sie w nim wykazac. Jadnak to opracowanie nie jest dokładne. Plusem jest wsponienie jego zony o ktorej cieżko jest znalezc jakas dokładniejsza informacje. Edytuj

Użytkownik

Tutanchamonet

Dodano: 2007-07-05 Dlaczego tak niewiele słów poświęcono na tego faraona? Jego reforma religijna, jej obalanie, wprowadzanie itd. zajęłoby 3-4 strony,a samo życie Echnatona kolejne. Prawdopodobnie napisał on hymn do Atona. To naprawdę piękny utwór.Polecam. Wprowadził zmiany w sztuce- sztywne zasady egipskiego malarstwa odeszły w przeszłość. Herezja amarneńska pozostawiła ślady w późniejszych przedstawieniach. W samych Egipcjanach nastąpiły nieodwracalne zmiany- obyczaje itd.Sądzę, że to jeden z najciekawszych okresów w całej historii Egiptu. Warto bliżej mu się przyjrzeć,aby zrozumieć kolejne epoki. Myślę, że Echnaton zasługuje na więcej uwagi. Edytuj

Użytkownik

Germanik

Dodano: 2007-09-01 Jeśli o mnie chodzi to zabrakło w artykule dokładniejszego wyjaśnienia podstaw reformy jaką zapoczątkował ten niezwykle interesujący władca. Mówienie też o próbie wprowadzenia przez niego monoteizmu jest znacznym uproszczeniem. Co do pierwszej kwestii zabrakło mi w artykule roli jego ojca Amenhotepa III, który starał się osłabić pozycję potężnych w owych czasach kapłanów Amona z Teb. Nie wykluczone że to już on planował rozpoczęcie rewolucji amarneńskiej mając na uwadze raczej jej polityczne konsekwencje polegające na ograniczeniu władzy rzeczonych kapłanów. Jego syn podchwycił plany ojca, co więcej, uwierzył w nadzwyczajną pozycję Atona, dla niego rewolucja ta nie była już tylko polityczną grą ale sprawą konieczną do zrealizowania także z moralnego punktu widzenia. Walczył i wprowadzał to w co wierzył. Dowodem chociażby jego pełen uczucia hymn ku chwale Atona. W swej walce posiadał silne poparcie Nefretete. Jeśli chodzi natomiast o sprawę chęci wprowadzenia przez władcę monoteizmu to jest to chyba zbyt odważnie powiedziane. Echnaton był człowiekiem na tyle inteligentnym, że napewno zdawał sobie sprawę z siły panującej od ponad wieku tradycji. Jego celem było postawienie Atona na czele panteonu, być może sam uważał go za jedynego boga, ale z pewnością nie zamierzał wyeliminować dawnych wierzeń u ludu, pod warunkiem uznania przez nich prymatu Atona. Nie słyszymy przecierz o żadnych prześladowaniach religijnych za czasów tego władcy. Uch, trochę się rozgadałem... Na koniec powiem jeszcze, że Amenhotep IV jest moim ulubionym faraonem a zarazem najciekawszą postacią w olbrzymiej historii starożytnego Egiptu. Był niezwykle odważną (jak było mówione) postacią walczącą w to, w co wierzy. Edytuj

Użytkownik

Polifem

Dodano: 2007-09-24 brakuje mi tu podstawowej informacji: faraon był wcieleniem żywego boga, bez niego niemozliwe byłyby zarówno zdarzenia religijne (najczęściej ściśle powiązane z niezbędnymi dla istnienia Egiptu wylewami Nilu)jak i same podstawy istnienia religii. Dlatego atak kapłanów na faraona i jego władzę był praktycznie niemożliwy. A faraon był nieomylny i miał zawsze rację..... Bez zrozmienia tej sytacji nie można właściwie oceniać faktów. Porzucenie miejsc kultu w który wierzyło praktycznie całe społeczeństwo, budowa na zupełnie nowym miejscu stolicy i centrum odmiennego, niezrozumiałego dla zwykłych ludzi kultu religijnego z takim rozmachem i w takim tempie nie byłoby możliwe. Ta sytuacja była jednak zarazem przyczyną upadku zarówno wiary jak i całego miasta, z którego zostały tylko zniszczone ruiny. Faraon nie mógł trafić do swoich poddanychj, bo praktycznie był od nich odizolowany... Kontakt z władzą odbywał się za pośrednictwem kapłanów i urzedników, którzy nie umieli, a pewnie nie chcieli przyjąć nowych idei jako swoje. Dziś swobodnie zwiedzamy kompleksy swiątynne, nie do końca zdając sobie sprawę, że do centrum światyni po którym się poruszamy dostęp mniał jedynie faraon i najwyżsi kapłani, a zwykły fellach mógł sobie popatrzyć na nie tylko od zewnątrz.... Podobnie przedstawiała się sprawa jego kontaktu z faraonem czy nawet wyższymi dostojnikami... jeśli miał szczeście to widział tylko łódź która się poruszali... przepływ idei od dworu do zwykłych ludzi następował bardzo powoli i dotyczył jedynie najprostszych spraw, a nie idei religijnych czy swiatopogladowych. Mozliwe jest że rodzina faraona i jego nastepca szczerze przyjęła nową religię, ale objęcie władzy przez nieletniego następcę wymagało współpracy z kapłanami i urzednikami, którzy pilnowali (we własnym interesie) żeby wróciły dawne dobre czasy, które zabezpieczały ich pozycję. Zabrakło wykształconych i przygotowanych akolitów nowej wiary którzy byliby w stanie opanować sytuację w państwie po smierci faraona i narzucić innym reguły nowej religii, zwłaszcza wyższym urzednikom i rodzinie faraona. Edytuj

Użytkownik

mateusz127

Dodano: 2007-10-22 Kult Atona istniał jeszcze za Amenhotepa III, ale traktowany był jako wieloimienny Amon-Re-Aton. Według rekonstrukcji reliefów z Amarna i świątyni Atona w Karnaku Taduhepa-Nefretete odegrała ważniejszą rolę w wprowadzeniu reformy religijnej. Echnaton nigdy publicznie nie występował bez matki Teje lub "wielkiej małzonki królewskiej" Nefretete. Ponadto według neurologów miał wodogłowie(http://pl.wikipedia.org/wiki/Wodog%C5%82owie). Edytuj

Strona nie została odnaleziona!

Niestety szukana przez Ciebie strona nie została odnaleziona, czyli wystąpił znienawidzony przez wszystkich błąd 404. Istnieją dwa wytłumaczenia; możliwe, iż szukana strona została usunięta lub przesunięta, albo po prostu źle wpisałeś/aś adres URL. Ale niestety istnieje też ryzyko, iż to my coś 'sknociliśmy' (oby nie!) w kodzie strony i zakradł się tzw. "bug", czyli po polsku robal. Koniecznie daj nam o tym znać; skopiuj link z paska przeglądarki i wyślij go na adres: naczelny[malpa]histurion.pl    Wspólnie oczyśćmy histuriona ze wszelkich błędów/robaków!