Marek Wipsaniusz Agryppa

Marek Wipsaniusz Agryppa (Marcus Vipsanius Agrippa, ok. 63-12 p.n.e.) - wybitny rzymski dowódca i polityk; zięć i jeden z najbliższych współpracowników Oktawiana Augusta, inicjator i fundator budowy wielu obiektów użyteczności publicznej.

Syn Lucjusza Wipsaniusza Agryppy, pochodzącego z bliżej nieznanej rodziny plebejskiej. Jego losy nierozerwalnie splotły się z życiem Oktawiana, przyszłego Augusta i cesarza Imperium. Byli rówieśnikami i przyjaciółmi m. in. wspólnie studiowali w Apolonii; stamtąd po śmierci Cezara przybył wraz z młodym Oktawianem do Rzymu, aby wesprzeć przyjaciela w walce o schedę po dyktatorze (44-31 p.n.e.). W 40 r. p.n.e. jako pretor dowodził oddziałami Oktawiana w tzw. wojnie peruzyńskiej. W latach 39-38 p.n.e. był namiestnikiem Galii, gdzie poskromił bunt Akwitanów oraz wyprawił się za Ren, aby powstrzymać najazdy Germanów na terytorium rzymskie. Za zasługi otrzymał na rok 37 p.n.e. konsulat (potem konsul w 28 i 27 r. p.n.e.), po uprzedniej rezygnacji z triumfu. Następnie zbudował od podstaw flotę, która pod jego komendą pokonała w bitwach morskich pod Mylae i Naulochos Sekstusa Pompejusza (36 r. p.n.e.). Jako główny admirał floty Oktawiana był ojcem zwycięstwa pod Akcjum (wrzesień 31 r. p.n.e.), dzięki czemu walnie przyczynił się do upadku Marka Antoniusza i Kleopatry. W nagrodę za zwycięstwa i lojalność Oktawian obdarzył Agryppę bardzo ważnymi prerogatywami władzy: podzielił się z nim władzą prokonsularną w całym Imperium (był więc drugim po Auguście zarządcą prowincji, od 18 r. p.n.e. także senackich) oraz tribunicia potestas (uprawnienia trybuna ludowego), co uczyniło Agryppę potencjalnym następcą pierwszego cesarza Rzymu. Fakt ten potwierdziło wcześniejsze małżeństwo Agryppy z córką Augusta - Julią Starszą (21 r. p.n.e.). W wyniku niejasnych podziałów kompetencji w ścisłym kierownictwie stronnictwa Augusta i niechęci Agryppy do siostrzeńca cesarza Marcellusa, udał się on na Wschód, gdzie przypadła mu w zarządzie prowincja Syria (23 r. p.n.e.). W 19 r. p.n.e. został wysłany do Hiszpanii, gdzie rozprawił się z wojowniczymi Kantabryjczykami, natomiast w latach 16-13 p.n.e. ponownie otrzymał w zarząd prowincję Syrię, uzyskując uznanie miejscowej ludności. Po powrocie ze Wschodu udał się do Ilyrii, przygotowując się na przełomie 13/12 r. p.n.e. do kampanii wojennej (ostatecznie podbój Panonii dokończył Tyberiusz). Dnia 12 III 12 r. p.n.e. w wieku 51 lat Agryppa niespodziewanie zmarł. Został pochowany w rzymskim Mauzoleum Augusta.

Działalność budowlana i intelektualna.
Agryppa jako minister i powiernik Augusta realizował cesarski program naprawy i budowy gmachów użyteczności publicznej, aby stworzyć i utrwalić propagandę władzy i chwały nowego pryncepsa. Niejako z konieczności dokonał naprawy akweduktu Aqua Marcia, jako edyl w 33 r. p.n.e. zrealizował szeroki program robót publicznych w Rzymie m. in. naprawił kanały ściekowe oraz zbudował nowy akwedukt - Aqua Iulia i Aqua Virgo (19 r. p.n.e.). W 27 r. p.n.e. ufundował z prywatnych środków Panteon, który po pożarach odbudował Hadrian. Dwa lata później powstały na Polu Marsowym łaźnie tzw. Termy Agryppy. Agryppa był także patronem okazałej świątyni Maison Carre w Nemausus (Nimes, Francja) oraz akweduktu Pont-du-Gard we Francji. Warto wspomnieć, iż Agryppa zapoczątkował pracę nad wielką mapą geograficzną Cesarstwa, do której sporządził komentarz. Całość przedsięwzięcia wystawił w zbudowanym przez siebie portyku (Porticus Vipsania). Był autorem autobiografii, udzielał się także jako mówca polityczny i sądowy. Niestety wszystkie dzieła literackie nie przetrwały próby czasu i zaginęły.

Małżeństwa.
Pierwszą żoną Agryppy była Cecylia Pomponia córka ekwickiego finansisty Attyka, przyjaciela Cycerona. Z tego małżeństwa urodziła się Wipsania Agrypina, potem m.in. żona Tyberiusza. W 28 r. p.n.e. Agryppa ożenił się ponownie, tym razem z siostrzenicą Augusta - Marcelą Starszą. Po siedmiu latach małżeństwa prynceps kazał mu się rozwieść z Marcelą i poślubić swoją córkę Julię. Z tego pożycia Julia urodziła Gajusza i Lucjusza, którzy zostali adoptowani przez Augusta oraz Agryppę Postumusa, pogrobowca, także adoptowanego, ale w konsekwencji zamordowanego po śmierci pryncepsa. Córkami z tego małżeństwa były Julia Młodsza oraz Agrypina Starsza, później żona Germanika.

Wyraź swoje zdanie :

Komentujesz jako użytkownik niezarejestrowany - gość. Z tego powodu, zanim komentarz pojawi się na stronie będzie musiał zostać zaakceptowany przez naszą redakcję. Aby Twój komentarz został od razu opublikowany na naszych łamach zachęcamy do darmowej rejestracji!

Nick* :

Email* :

Dodaj komentarz