Eurypides

Eurypides (ok. 480 p.n.e. - 407/406 p.n.e.) to najmłodszy z trójcy tragików ateńskich (Ajschylos, Sofokles i Eurypides). Urodzony na Salaminie był synem ateńskiego ziemianina, Mnesarchosa. Nauki pobierał u filozofa Anaksagorasa z Kladzomeny i sofisty Prodikosa z Keos, dlatego też upowszechniał w swej twórczości idee sofistów. Eurypides wielokrotnie bezskutecznie współzawodniczył z Sofoklesem i tylko 5 razy zdobył nagrodę. Nie brał udziału w życiu publicznym, a mimo to był celem niewybrednych żartów poetów komicznych, którzy nie rozumieli nowatorstwa jego twórczości. Dlatego też na starość opuścił Ateny i udał się do króla Macedonii, Archelaosa I, do Pelli, gdzie zmarł. Eurypides napisał 92 dramaty; zachowało się 17 tragedii, 1 dramat satyrowy i około 100 fragmentów. Do najznakomitszych zaliczyć można takie jak: "Medea", "Hipolit", "Ifigenia w Taurydzie", "Elektra", "Orestes", "Bachantki", "Ifigenia w Aulidzie", "Trojanki". Twórczość Eurypidesa była nierozerwalnie związana z życiem ówczesnych Aten, gdyż odzwierciedlała problemy występujące w czasie wojny peloponeskiej (431-404 p.n.e.). Twórca występował w obronie klas średnich, gdyż według niego jedynie ta klasa mogła uratować znajdującą się w kryzysie demokrację. Eurypides prezentował w swych utworach racjonalistyczny pogląd na świat. Pierwszy uczynił charaktery ludzkie przedmiotem studiów i dlatego jego dzieła noszą znamiona tragedii psychologicznych. Wprowadził monolog odsłaniający przeżycia wewnętrzne bohatera. Prócz bohaterów, pochodzących z arystokracji, w jego tragediach pojawili się (wbrew zwyczajowi) ludzie prości (wieśniacy, kobiety z ludu, niewolnicy). Swoje utwory ożywiał epizodami komicznymi i w ten sposób przyczynił się do narodzin nowej komedii attyckiej. Eurypides wprowadzał na scenę nowatorskie elementy formalne, które nie zawsze zyskiwały zrozumienie u współczesnych. W jego tragediach pojawiały się prologi i pieśni chóru nie łączące się z akcją sztuki. Stosował też rozwiązanie tylu "deus ex machina", czyli nioczekiwanej interwencji bogów w rozwiązywaniu zbyt skomplikowanych akcji. Nowością były monologi, odsłaniające przeżycia wewnętrzne bohaterów oraz płacze i okrzyki, mające wywołać w widzu współczucie dla bohatera. Eurypides był prekursorem tragikomedii. Doceniono go dopiero po śmierci, gdy zainspirował innych starożytnych pisarzy. Świadczy o tym większa niż u innnych tragediopisarzy liczba zachowanych utworów oraz liczne portrety (12). W Rzymie sztuki Eurypidesa były częściej tłumaczone niż dzieła jego starszych kolegów. Seneka Młodszy przerobił nawet jedną z jego tragedii. Od końca XV w. tragediopisarz był znany w Europie głównie z przekładów Erazma z Rotterdamu. Bezpośredni wpływ Eurypidesa na literaturę zauważalny jest dopiero od XVII w. (Racine, później Schiller, Goethe i Shelley). W Polsce próbę tłumaczenia tragedii Eurypidesa ("Alkestis") podjął w XVI w. J. Kochanowski, jednak pierwsze tłumaczenia utworów pojawiły się dopiero w drugiej połowie XIX w.


"Medea" to najsłynniejsza i najlepiej zachowana ze sztuk Eurypidesa. Opowiada o zemście królewny z Kolchidy na wiarołomnym mężu Jazonie. Wydarzenia dzieją się w Koryncie, gdzie Jazon zapragnął poślubić córkę króla Kreona. O tym fakcie dowiedziała się Medea, dotychczasowa żona Jazona i matka jego małych dzieci. Kobieta ta w przeszłości wykazała się wiele razy stanowczością i niemal męskim charakterem, nie cofając się nawet przed zbrodnią, aby jej ukochany Jazon mógł osiągnąć sukces. Dlatego też i tym razem Medea nie przebierała w środkach. Posłała królewnie korynckiej zaczarowaną szatę, która spowodowała, że biedną dziewczynę i ratującego ją ojca ogarnęły płomienie. Medea nie poprzestała na tym. Zamordowała wszystkie swoje dzieci, które miała z Jazonem. Ich ciała ułożyła na skrzydlatym wozie i odleciała w nieznane. Pozostawiła Jazona nietkniętego, ale jedynie po to, aby cierpiał tak długo, jak tylko będzie żył.

Eurypides nakreślił tu wspaniały portret psychologiczny kobiety spoza Grecji, barbarzynki, z jej dziką naturą, pełną temperamentu i kontrastów. Jednak nie był to wizerunek jednostronny. Dramatopisarz przedstawił walki wewnętrzne, jakie rozegrały się w duszy bohaterki, zanim zdecydowała się na ten straszliwy czyn. Była w tej sztuce jednocześnie okazja do dyskusji na temat wiecznie żywych a istotnych problemów wierności i małżeństwa.

Gość	Kotkkka
	Dodano: 2009-10-21 Ile ja się naszukałam jakiegokolwiek dzieła Eurypidesa... Aż dopiero tutaj znalazłam dokładne opracowanie jednego z jego utworów. Fajnie i zwięźle to ujęliście...dzięki;))) Edytuj

Gość	jakiś ktoś
	Dodano: 2010-02-22 ja szukam co on wprowadzil do sztuki teatralnej np.czwartego aktora,ograniczyl role chóru Edytuj

Gość	Pastor
	Dodano: 2014-12-08 Kotkkka nieźle się kompromitujesz tym wpisem... Ale, co mnie to, tak naprawdę. Ps. A od szukania literatury są biblioteki. Myślę, że ta prosta rada, bardzo ułatwi twój żywot. Edytuj

Gość	Pastor
	Dodano: 2014-12-08 Beznadziejna i pełna błędów recenzja (a nawet nie recenzja, lecz liche streszczenie). Obawiam się że "Medei", to Pani nawet nie tknęła. Edytuj

Wyraź swoje zdanie :

Komentujesz jako użytkownik niezarejestrowany - gość. Z tego powodu, zanim komentarz pojawi się na stronie będzie musiał zostać zaakceptowany przez naszą redakcję. Aby Twój komentarz został od razu opublikowany na naszych łamach zachęcamy do darmowej rejestracji!

Nick* :

Email* :

Dodaj komentarz