Hadrian
Hadrian - (ur. 24 stycznia 76 r. n.e., zm. 10 lipca 138 r. n.e.) cesarz rzymski, jeden z tzw. ?pięciu dobrych cesarzy?, twórca słynnego wału, który bronił granic imperium.
Żył 62 lat
Hadrian pochodził (podobnie jak Trajan) z Hiszpanii. Był związany pokrewieństwem z cesarzem; jako wnuk jego ciotki. Gdy stracił ojca przyszły cesarz Trajan objął nad nim opiekę. I tak młodzieniec wspinał się po drabinie kariery; był dowódcą wojsk walczących przeciw Dakom, później konsulem, aby w końcu dostać namiestnictwo Syrii.
Umierający Trajan nie powiedział wprost, kto ma zostać jego następcą. Nikt jednak nie wątpił, że jest to Hadrian. Nowy cesarz objął władzę bez większych problemów i zamieszek. O śmierci Trajana dowiedział się, będąc na Bliskim Wschodzie i długo tam pozostał, twierdząc, że musi ustabilizować sytuację na wschodniej granicy. Jako pierwszy swój ruch postanowił oddać, podbitą za Trajana Mezopotamię i Armenię Partom. Dlaczego tak uczynił? Większość widziała w tym słabość i tchórzostwo nowego cesarza. Chyba jednak należy uzasadniać ten czyn, tym, że Hadrian wiedział, że utrzymanie nowych nabytków będzie niezwykle wyczerpujące dla imperium, które musi chronić swym granic, nad Renem, Dunajem, w Brytanii. Jeżeli spojrzeć na tą sprawę z tej perspektywy było to dobre posunięcie. Dopiero umocniwszy granicę, nad Renem odbył wjazd do Rzymu.
Hadrian był cesarzem odważnym, pewnym siebie, dalekowzroczny, energicznym. Miał więc najważniejsze cechy dobrego wodza. Jednak nowy cesarz jawi nam się również z drugiej grafika. Miłośnik filozofii, sztuki, kultury; często pisał wiersze, prozą, malował, rzeźbił, projektował. Pod tym względem był, więc trochę podobny do Nerona, jednak nigdy nie błaźnił się jak ów matkobójca. Mimo wszystko to była jednak słabostka cesarza, który chciał być najlepszy w prawie wszystkich dziedzinach sztuki, a rzeczywiście nie był w żadnej. Senat jednak musi schlebiać wielkiemu artyście, który jako swój dorobek artystyczny posiada 30 legionów.
Hadrian był największym cesarzem-podróżnikiem. Pół swoich rządów spędzał w podróży. Dotarł na wszystkie krańce imperium, zapoznając się z tamtejszą sztuką i kulturą jak również doglądał spraw administracyjnych. Jako najwspanialsze miejsce traktował Ateny.
Warto tutaj nadmienić, że za panowania Hadriana tworzył historyk Swetoniusz, który pozostawił po sobie trudne do przecenienia dzieło "Żywoty Cezarów" (można pobrać z tej grafika). Podobno Swetoniusz wdał się w flirt z żoną cesarza, przez co został obdarzony wygnaniem.
Hadrian będąc w podróży, dowiedział się o wielkim powstaniu żydowskim. Był już to z kolei czwarty zryw wyzwoleńczy w historii tego walecznego narodu. Wcześniej bunty wybuchały za panowania Tyberiusza (kiedy namiestnikiem Palestyny był Poncjusz Piłat), Nerona i Trajana. Bunt uśmierzono dopiero po kilku latach ciężkiej walki, powodując ogrom zniszczeń na ziemi świętej.
Jako budowniczy Hadrian również okazał się niezwykłym. Po pierwsze wybudował w Brytanii tzw. wał Hadriana; umocnienia graniczne, głownie z gliny i drewna, ale miejscami również z kamienia, a następnie wzniósł wspaniały grobowiec dla siebie jak i rozbudował, wybudowany za czasów Augusta, zachowany do dnia dzisiejszego Panteon.
Myślą przewodnią panowania Hadriana była stabilizacja. Nie chciał dalszych podbojów, ale umocnienia granic i zromanizowania mieszkańców prowincji.
Ostatnie lata jego życia upłynęły pod znakiem ciężkiej choroby. Był to najgorszy okres w życiu cesarza. Stał się podejrzliwy i okrutny. Zmusił jednego z senatorów do popełnienia samobójstwa. Jako swojego następcę wyznaczył już trochę starego, bo pięćdziesięciodwulatka Antoninusa, którego przed śmiercią adoptował. Zmarł 10 lipca 138 r. jako jeden z najlepszych cesarzy imperium rzymskiego.
Po twórczości Hadriana zachował się tylko fragment wiersza, przytoczonego poniżej:
"Duszyczko, błędniczko, kochana,
Ciała mego gościu i drużko -
W ajkie ty strony odchodzisz,
Bledziutka, naga, zziębnięta?
Już nie będziesz żartować, nie będziesz..." (Hadrian, Do swojej duszy, tłum. Z. Kubiak, [w;] Historia literatury starożytnej. M. Cytowska, H. Szelest, Warszawa 2007, s. 273).
2 celne komentarze | Dodaj komentarz |
Użytkownik | |
Dodano: 2007-07-16 wspaniały szkoda że nie było samych Hadrianów na tronie cesarskim |