Stanisław Jaster

Stanisław Jaster wywodził się z rodziny o działalności patriotycznej, co stało się wyznacznikiem jego przyszłych losów. Jego dzieciństwo upłynęło na ciężkich zmaganiach z biedą, a także częstych zmianach szkół. Młody Jaster miał bowiem słynąć z wybuchowego temperamentu. Do obozu w Auschwitz trafił podczas wielkiej łapanki na Żoliborzu. Jaster schronił się wraz z kilkoma chłopakami w spalonym budynku willi. Pewnie udałoby się im uciec, ale jeden z chłopców trącił kamień, który upadł wprost pod nogi niemieckiego oficera. Stanisław trafił na Pawiak, gdyż uznano go winnym próby zamachu na niemieckiego oficera. Z Pawiaka przeniesiono go do obozu w Oświęcimiu, gdzie wkrótce zaciągnął się w szeregi Związku Organizacji Wojskowej pod wodzą rotmistrza Pileckiego.

W czerwcu 1942 roku czterech śmiałków zdobyło broń, mundury i samochód komendanta KL Auschwitz. Akcja ucieczki miała odbyła się 20 VI. Mężczyźni przebrani za niemieckich oficerów bez problemu zdołali wyrwać się z obozu. Wśród nich był Eugeniusz Bendera, Józef Lempart, Kazimierz Piechowski oraz Stanisław Jaster. Ten ostatni dodatkowo zobowiązał się przekazać na Zachód raport od rotmistrza Witolda Pileckiego.
Rudolf Höss rozwścieczony takim aktem rozesłał listy gończe za uciekinierami. Za informacje o ich pobycie wyznaczono wysoką nagrodę. Wówczas to zbiegowie postanowili się rozdzielić. Jaster schronił się w podwarszawskim Komorowie u rodziców koleżanki, Danuty Leśniewskiej. Tutaj dowiedział się o losie swej rodziny. Rodzice zostali wywiezieni do obozu, gdzie zginęli. Udało mu się jednak odnaleźć brata Andrzeja, z którym przeniósł się do Solca, i z powrotem do Komorowa. Pomimo problemów finansowych i strachu o życie, zaciągnął się do organizacji "Osa-Kosa". Była to specjalna jednostka Armii Krajowej, zajmująca się sabotażem i likwidacją konfidentów.

5 VI 1943 roku w kościele św. Aleksandra na Placu Trzech Krzyżu w stolicy odbył się ślub porusznika Mieczysława Uniejewskiego z Teofilą Sucharek. Ów porucznik złamał zasady konspiracji, zabraniające pojawiania się w jednym miejscu przedstawicieli organizacji podziemnych, choć w zasadzie otrzymał oficjalne pozwolenie swego dowódcy, Józefa Szaniawskiego "Philipsa". Gestapo mając cynk, zaaresztowało gości weselnych. Na uroczystości odbywającej się około godziny 12, nie pojawił się jednak Jaster "Hel", który zwyczajnie nie zdążył przybyć. Podobno zaspał.
Z niemieckich raportów wynika, że naziści posiadali jakiegoś konfidenta, który pozwolił im zidentyfikować wszystkich działaczy organizacji podziemnych. Niestety nie jest znana jego tożsamość, a wygląd nie odpowiadał rysopisowi Jastera. Niemniej zaczęto go posądzać o współpracę z Niemcami, tym bardziej, że wkrótce został złapany przez Gestapo wraz z szefem sztabu porucznikiem Mieczysławem Kudelskim.
Co ciekawe, Jaster szybko cieszył się wolnością, którą miał zdobyć... uciekając z rąk Niemców. Ucieczkę przypłacił jakoby raną postrzałową w udo. Od tego momentu zaczęto podejrzewać o konfidencję "Hela". Rzekomo miał zostać zabity z rąk swoich Ak-owskich przyjaciół. Jednak w świetle wszystkich źródeł, opinia o jego współpracy z nazistami, wydaje się być opartą nie niepewnych przesłankach. Nie zachowała się żadna decyzja AK mówiąca o wydaniu na niego wyroku śmierci. A przecież dowódca Kierownictwa Dywersji Emil Fieldorf "Nil" wydawał takie polecenia. Sama ceremonia weselna była jawna, i każdy mógł się o niej dowiedzieć. Jedyne co jest pewne, to że Stanisław Jaster zniknął po 12 VII 1943 roku.

Bibliografia:

• Daria Czarnecka: Sprawa Stanisława Gustawa Jastera ps. ?Hel? w historiografii. Kreacja obrazu zdrajcy i obrona. Warszawa, 2014.

Wyraź swoje zdanie :

Komentujesz jako użytkownik niezarejestrowany - gość. Z tego powodu, zanim komentarz pojawi się na stronie będzie musiał zostać zaakceptowany przez naszą redakcję. Aby Twój komentarz został od razu opublikowany na naszych łamach zachęcamy do darmowej rejestracji!

Nick* :

Email* :

Dodaj komentarz