Hieroglify

Hieroglify to grecka nazwa pisma egipskiego oznaczająca "rzeźbione święte litery". Przez wieki hieroglify stanowiły zagadkę dla naukowców, aż do początków XIX wieku, kiedy to francuscy żołnierze znaleźli w Rosetcie kamień z czasów ptolomejskich (196 r.p.n.e.) pokryty inskrypcjami w trzech językach: hieroglificznym, demotycznym i greckim. Dzięki temu kamieniowi francuski filolog Jean-Francois Champollion rozpoczął proces odszyfrowywania hieroglifów, kontynuowany następnie przez francuskich, niemieckich i angielskich naukowców.

Początki starożytnego pisma egipskiego sięgają 3000 r.p.n.e., kiedy to z pierwotnych piktogramów, obrazków rytych na skale wykształciły się znaki pisma - ideogramy wyrażające konkretne przedmioty lub pojęcia. Z czasem obok ideogramów pojawiły się fonogramy, czyli znaki wyrażające konkretne głoski, a następnie determinatywy - znaki umieszczane na końcu wyrazu wyjaśniające znaczenie i kontekst wieloznaczeniowych znaków. Hieroglify czytane były poziomo - od prawej do lewej lub odwrotnie (decydował o tym kierunek, w jakim zwrócone były znaki), albo pionowo, z góry na dół.

Kamień z wyrytymi nań hieroglifami

Z biegiem czasu Egipcjanie modyfikowali i ulepszali pismo hieroglificzne, nidgy jednak nie rezygnując z używania starych form. Mnogość znaczeń i sposobów wyrażania tych samych pojęć, brak odstępów między wyrazami, oraz fakt, że w piśmie tym nie istniały samogłoski spowodowały, że tłumaczenie hieroglifów nawet dziś nie jest łatwą sztuką i obarczone jest marginesem błędu. Pismo hieroglificzne miało charakter oficjalny i pojawiało się przede wszystkim w formie inskrypcji o charakterze religijnym. Imiona faraonów zapisywano w sposób specjalny - służyły do tego kartusze, w których umieszczano imię własne i tronowe władcy.

W starożytnym Egipcie sztuka pisania nie była dostępna dla przeciętnego obywatela. Pismem posługiwali się tylko specjalnie do tego celu szkoleni skrybowie oraz warstwa kapłańska, w tym sam faraon. Zawód pisarza był bardzo szanowany, dlatego był szansą awansu społecznego dla ludzi wywodzących się z niższych warstw.

Ważną rolę w historii pisma egipskiego odgrywa papirus. Roślina ta porastała w starożytności ogromne połacie kraju, Egipcjanie szybko odkryli możliwości jej wykorzystania. Łodygi papirusu krojono w pasy, a następnie na warstwę ułożonych obok siebie pasm nakładano drugą - w poprzek. Naturalne soki rośliny sklejały i utrwalały powstały w ten sposób arkusz. Papirus był niezwykle trwałym materiałem (dziś nadal można odczytać arkusze sprzed 4 tys. lat), poza tym dobrze wchłaniał tusz. Z biegiem czasu starannie kaligrafowane przez kapłanów hieroglify nabierały coraz bardziej uproszczonej formy przekształcając się w tzw. pismo hieratyczne. W okresie Nowego Państwa, obok wciąż stosowanej w pismach o charakterze oficjalnym hieratyki, wytworzyła się jeszcze prostsza forma pisarska, której używano na codzień w tekstach urzędniczych, handlowych i korespondencji. W toku dalszej ewolucji powstało w czasach XXVI dynastii tzw. pismo demotyczne, którego maksymalnie uproszczone znaki zupełnie nie przypominają piktogramów pierwotnych hieroglifów.

Przeczytaj również...

Wyraź swoje zdanie :

Komentujesz jako użytkownik niezarejestrowany - gość. Z tego powodu, zanim komentarz pojawi się na stronie będzie musiał zostać zaakceptowany przez naszą redakcję. Aby Twój komentarz został od razu opublikowany na naszych łamach zachęcamy do darmowej rejestracji!

Nick* :

Email* :

Dodaj komentarz

Użytkownik

Hans

Dodano: 2006-04-07 Hieroglify czyta się 'patrząc w oczy' znakom, problem wieloznaczności rozwiązano przez 'adnotacje fonetyczne' - kiedy patrzymy na późne glify widzimy kilka znaków w jednej 'kratce'. Duży znak to glif 'słowa', małe znaki to natomiast \podpowiedzi' fonetyczne. Pierwsza litera słowa oznaczonego przez mały znak to litera, o którą chodzi w wymowie. Czasem, gdy nie istniała potrzeba dokładnego zapisu fonetycznego stosowano tylko jeden 'mały' znak, który z regóły oznaczał prefiks. Dlatego imię Nefretete w zapisie oryginalnym brzmi 'Nefret-titi'. Edytuj

Użytkownik	Dorota Karolina Witomska
	Dodano: 2006-10-14 Bardzo dobrze, że ktoś w ogóle skusił się, żeby napisać na ten temat. Większość osób skupia uwagę na władzy, wojnach i sztuce Egiptu, więc cieszę się, że ktoś chciał wspomnieć o hieroglifach. No i poprzedni komentarz też jest dobry. Ja bardziej oceniam formę itp. bo nie jestem jakimś specem od hieroglifów, raczej szarym użytkownikem :) Edytuj

Użytkownik	Nefertari
	Dodano: 2007-01-15 Wybór tematu- świetny! Bardzo fajnie że ktoś pokusił się o przedstawienie tego zagadnienia. Za to wielki plus! Dostrzegam jeden wielki minus. Marginalne przedstawienie postaci Champolliona. Tylko dzięki niemu ludzkość poszła krok do przodu i zdołała odczytać hieroglify, nawet mając na uwadze ten "margines błędu" :-) Dzięki za ten tekst! Edytuj

Użytkownik	Egipcjanka
	Dodano: 2007-01-23 Mi nie przeszkadza niewielki udział Champolliona w artykule. Być może dlatego, że jestem jedną nogą w tamtych czasach i bardziej interesuje mnie sam fakt hieroglifów. ;) Artykuł dobry. Edytuj

Użytkownik	Tutanchamonet
	Dodano: 2007-07-10 Bardzo ciekawy artykuł. Niewiele osób się tym interesuje. Większość skupia się na tym co wspomniano w jednym z powyższych komentarzy. Dziękuję za ten pierwszy. Edytuj

Użytkownik	Alex
	Dodano: 2007-12-01 Bardzo ciekawy artykuł. Czy każdy Egipcjanin miał szanse nauczyc się hieroglifów? (czy tylko bogate rodziny.) Edytuj

Użytkownik	Tutanchamonet
	Dodano: 2007-12-01 Hieroglifów mogły nauczyć się tylko osoby z bogatych rodzin. Nauka trwała wiele lat, a nie każdego było stać na opłacenie nauczyciela. Edytuj

Gość	mp
	Dodano: 2009-10-07 mógłbyś dołączyć hieroglify (alfabet a, b, c...)? Edytuj

Gość	oko
	Dodano: 2009-10-21 wie ktos co znaczy oko z kulką w srotku Edytuj

Gość	jaaaa...
	Dodano: 2010-12-30 Drogi "Gościu" chyba myślisz o oku Horusa. W kształcie łzawiącego oka, symbolizowało ochronę, moc i zdrowie fizyczne a także ofiarę bogom i odstraszanie zła Edytuj

Redaktor

Rysiek Hałas

Dodano: 2010-12-31 A ponadto było symbolem Słońca bądź Księżyca w zależności które przedstawiano. Niektórzy uważali Oko Horusa zwane chyba Udżat okiem przeznaczenia, ale to chodzi o magię. Chyba miało jakieś włąściwości ochronne zwarzywszy że kultura egipska przez niemal 3 tysiące lat była w stanie sama sobą rządzić-z drobnymi przerwami oczywiście- czego nie można powiedzieć o Grekach czy Rzymianach. Edytuj

Gość	Nina
	Dodano: 2011-08-28 Bardzo interesuje mnie dom Anubisa interesują mnie wszystkie wiadomości o domu anubisa wszystkie Medaliony,tajemnicr ja wszystko to mam pomurzcie mi tego dotrzymać z kolażankami w Egipcie znalazłyśmy nawet tablice hieroglifuw i bursztyn z wskazowka może kiedyś osiągne sukces. Edytuj

Użytkownik	kleopatra14
	Dodano: 2012-03-30 Kocham hieroglify. W przyszłości chcę być egiptologiem! Rodzice nie chcą mnie puścić na studia egiptologiczne, bo uważają, że nie będę miała później pracy. Nie wiem czy mam iść za głosem serca czy słuchać się rodziców? Edytuj

Użytkownik	Ola Brożek
	Dodano: 2013-05-22 Naj lepiej by było gdybym mogła odczytać wszystkie teksty napisane hieroglifami:D Czy to możliwe???:0 Na razie umiem napisać tylo pojedyncze słowa. Edytuj

Gość	Asia
	Dodano: 2015-10-25 Szukam zapisu hieroglificznego Nefretete = Nefret-titi. Czy ktoś może mi pomóc w tej sprawie i posiada jakąś wiedzę w tym zakresie. Edytuj

Redaktor	Rysiek Hałas
	Dodano: 2015-11-22 Asiu zapis imienia Nefretete masz np na wikipedii na samej górze strony - https://pl.wikipedia.org/wiki/Nefertiti Edytuj