Wybuch Wezuwiusza
Jak dość powszechnie wiadomo, w dniach 23 i 24 sierpnia 79 r.n.e. nastąpił najbardziej znany i niezwykle silny wybuch Wezuwiusza w którym zostały zniszczone leżące w pobliżu miasta rzymskie: Pompeje i Herkulanum. Obecnie, po ich odkopaniu przez archeologów, stanowią dla nas bezcenne źródło informacji o życiu starożytnych Rzymian.
Wezuwiusz widziany z Pompejów
Było to prawie dwa miesiące po objęciu panowania przez cesarza Tytusa Flawiusza (24 czerwca 79 r.), starszego syna poprzedniego cesarza Wespazjana, wsławionego m.in. pomyślnym dla Rzymu zakończeniem długotrwałej wojny z Judeą, zburzeniem Jerozolimy, w tym ważnego dla Żydów symbolu – świątyni jerozolimskiej.
Tak poważny kataklizm był dla starożytnych najsilniejszym chyba z możliwych wstrząsem fizycznym i moralnym, znacznie większym niż zdarzające się czasami w różnych krańcach imperium trzęsienia ziemi, niszczące ważne dla Rzymu miasta. Musiał być szczególnie silnym wstrząsem dla nowego cesarza, który mógł uważać że jest to kara bogów za jego o prawie dziesięć lat wcześniejsze wyczyny w Jerozolimie. Tym bardziej, że w następnym roku Rzym nawiedziła epidemia dżumy oraz kolejny już, duży pożar miasta.
Wszystko to mogło być powodem przedwczesnej śmierci Tytusa we wrześniu 81 roku, w wieku zaledwie 42 lat.
W numizmatyce Rzymu z tego okresu wyraźnie widać te ewenementy. Pojawiły się wtedy monety w jednoznacznej symbolice religijnej. Były one jakby materialnym przesłaniem do rozgniewanych bogów, mającym ich przebłagać, były ofiarą błagalną aby odwrócić zły los.
Monety te były bite przez Tytusa ale jeszcze z wizerunkiem jego poprzednika Wespazjana, co w mennictwie Rzymu zdarzało się zresztą dość często. Chodziło oczywiście o potwierdzenie ciągłości władzy.
Srebrny denar Tytusa jako Augusta z lat 80-81 n.e. Awers: IMP TITVS CAES VESPASIAN AVG P M, popiersie Wespazjana w wieńcu laurowym w prawo. Rewers: BONVS EVEN-TVS AVGVSTI, Bonus Eventus stojący na wprost z głową w lewo, trzymający w lewym ręku paterę a w prawym wiązkę zboża. Katalog: RIC II 31; RSC 25.
Bonus Eventus był bóstwem dobrego przypadku (życiowego szczęścia) i zwykle towarzyszył Wiktorii – bogini zwycięstwa. W tym przypadku chodziło zaś o odwrócenie złego losu od Rzymu.
Srebrny denar cesarza Tytusa jako Augusta. Awers: IMP TITVS CAES VESPASIAN AVG P M, popiersie Wespazjana w wieńcu laurowym w prawo. Rewers: TR P IX IMP XV COS VIII P P, delfin nad trójnożnym tronem. Katalog: RSC 322 ; RIC 27a.
Delfin nad trójnożnym tronem to symbol boga Apolla,...
Denar Tytusa z roku 80 n.e. Awers: IMP TITVS CAES VESPASIAN AVG P M, popiersie Wespazjana w wieńcu laurowym w lewo. Rewers: TR P IX IMP XV COS VIII P P, Delfin opływający kotwicę. Katalog: RIC 26b ; RSC 310.
... kotwica z opływającym ją delfinem – boga Neptuna.
Srebrny denar Tytusa. Awers: IMP TITVS CAES VESPASIAN AVG P M, popiersie Wespazjana w wieńcu laurowym w prawo. Rewers: TR P IX IMP XV COS VIII P P, wieniec laurowy na krześle kurualnym. Katalog: RIC 20 ; RSC 299.
Zaś wieniec laurowy na krześle kurualnym miał przypomnieć bogom stare, dobre i bezproblemowe zasady ich „współpracy” z cesarzem z czasów Klaudiusza i jego poprzedników.
Źródła:
- David Sear: The Record of natural Disasters on the Coinage of Imperial Rome.
- Zdjęcie Wezuwiusza z Pompejów – Wikipedia.
- Zdjęcia monet: katalog Roman Imperial Coins.
| 8 celnych komentarzy | Dodaj komentarz |
 Redaktor | |
Dodano: 2007-02-20 Bardzo dobry artykuł, ciekawe informacje dotyczące symboli na rzymskich monetach. Zabrakło mi tylko trochę "statystyk" wybuchu Wezuwiusza - np. liczby ofiar czy wielkości zniszczonego obszaru. |
 Redaktor | |
Dodano: 2007-02-21 Nie dotarłem, niestety, do takich statystyk. Chyba trzeba by tego szukać u Archeologów. Zresztą "ujęcie statystyczne", aczkolwiek z pewnością interesujące, nie leży w sferze moich bezpośrednich zainteresowań. |
 Użytkownik | |
Dodano: 2007-05-21 Jak pisze autor iw dodatku słusznie wybuch Wezuwiusza jest to "bezcenne źródło informacji o życiu starożytnych Rzymian" gdyby nie ta tragedia niepoznali byśmy tak dobrze życia starożytnych. Katastrofa odsłoniła przed nami życie zwykłego plebejusza wiemy co jadł, gdzie przebywał i co robił na co dzień. Niesamowite co daje nam archeologia i jej zdobycze. |
|
Użytkownik | |
Dodano: 2007-09-08 Bardzo ciekawy artykuł. Dodatkowym atutem są ilustracje,a zwłaszcza zdjęcia monet. Gratuluję. |
|
Użytkownik | |
Dodano: 2007-10-06 Mi sie tam podoba. Nie tylko samo wydarzenie jest wazne, równie wazne sa tez skutki. A one sa opisane w tym artykule. Opisy monet sa na 6. |
|
Użytkownik | |
Dodano: 2007-12-26 Także mam wrażenie, że artykuł jest całkowicie nie na temat zawarty w tytule. Mało o wybuchu, jeszcze mniej o zniszczonych miastach i ich kulturze. Całość sprawia raczej wrażenie noty biograficznej cesarza popartej materiałem numizmatycznym. A tak przy okazji, to ile tak naprawdę miejscowości zniknęło pod lawą Wezuwiusza? 2, 3 czy 4? Mnie udało się znaleźć materiały dotyczące aż 4: Boscoreale, Herculanum, Pompeiae, Stabiae i tylko o Boscoreale (w Kampanii nadal istnieje miejscowość o tej nazwie) można powiedzieć, że była to wioska. |
|
Użytkownik | |
Dodano: 2008-04-01 Moim zdaniem Pompeje to chyba największe źródło wiedzy o życiu i społeczeństwie Starożytnego Rzymu dla współczesnych ludzi. |
 Gość | |
Dodano: 2013-04-06 Moim zdaniem artykuł jest świetny. Bardzo mnie interesowało to wydarzenie a dowiedziałem się więcej niż chciałem ( np cesarz, który w tych czasach panował). Świetna roboto :D |
Nasz facebook
Ciekawostka
Heinrich Schliemann
Był poliglotą, znającym 12 języków. Jak sam twierdził najlepszą nauką języka obcego jest głośne w nim mówienie, a z powodu, iż Schliemann lubił uczyć się w nocy musiał dwa razy zmieniać miejsce zamieszkania z powodu niezadowolonych sąsiadów. ?
Postać historyczna
Losowe zdjęcie
