Antyk w służbie chrześcijaństwa:Podstawowym wzorem literatury barokowej był - jak i w renesansie - nadal antyk. Autorytet łacińskich mistrzów podtrzymywały poetyki Macieja Kazimierza Sarbiewskiego, Łukasza Opalińskiego czy poetyki szkolne, antczne dzieła uważał za ideał nieosiągalny Wacław Potocki, który w cyklu wierszy wypowiedział swój sąd teoretyczny o literaturze, do mistrzów antycznych odwoływał się w swych rozważaniach o stylu Stanisław Herakliusz Lubomirski. [...]Z drugiej strony jednak właśnie w wieku XVII rzeczywisty . . .

Sarmatyzm to pierwszy przejaw kultury masowej w historii Rzeczypospolitej. Był to swoisty kanon legend, przemieszanych z faktami, które miały wyznaczać ideały polskiego szlachcica na przestrzeni trzech wieków - XVI do XVIII. Sarmatyzm miał wiele wad, które wpłynęły, zwłaszcza w oświeceniu i czasach współczesnych, na negatywne postrzeganie tego zbioru zasad i obyczajów. W czasach swego rozkwitu sarmatyzm fascynował nie tylko Polaków, ale i naszych wschodnich sąsiadów - Ukraińców, Litwinów i Rosjan (choć ci ostatni, w wyniku polityki . . .