Polscy terroryści
Nowa książka Wojciecha Lady pt. ,,Polscy terroryści’’ to pozycja unikalna na polskim rynku wydawniczym. To doskonałe źródło informacji o mało znanym, choć nie tak odległym okresie polskiej historii przełomu XIX i XX wieku. Okresie gdy Polska pozostawała pod zaborami, a władze rosyjskie nie ustawały w represjach. Większość z nas o rewolucji 1905 roku wie, że wybuchła pod koniec stycznia 1905 roku na wieść o ,,krwawej niedzieli ‘’ w Petersburgu, a na ziemiach polskich polegała głównie na działalności bojówek PPS, które przeprowadzały brawurowe zamachy terrorystyczne na przedstawicieli władz rosyjskich, napadały na banki, pociągi i urzędy. To tło historyczne odnajdujemy również w książce ,,Polscy terroryści”, ale autor przedstawia je rzetelnie i z pasją badacza. Już od pierwszych stron wczuwamy się w klimat epoki – z jednej strony carski reżim, a z drugiej zamachowcy – pochodzący z różnych środowisk przedstawiciele socjalistycznych i anarchistycznych bojówek, kierujący się chęcią zemsty. Działania zamachowców często pozbawione były dalekosiężnego celu. Były to oczywiście dążenia do osłabienia władzy carskiej i w konsekwencji walka o sprawę, o niepodległość, ale okupione śmiercią wielu niewinnych, przypadkowych ofiar. W książce poznajemy również te ciemniejsze strony motywacji bojowników - problemy z rosnącym bandytyzmem samozwańczych grup i pozyskiwaniem przez nie pieniędzy nie tylko dla celów partyjnych, ale i prywatnych, nieufność, szpiegostwo i konieczność bratobójczej eliminacji osób współpracujących z zaborcą. Oparcie przeglądu dziejów polskiego terroryzmu na licznych materiałach archiwalnych, w połączeniu z niebywałym talentem narracyjnym autora składają się na imponującą całość. Poznajemy zupełnie nowe fakty efektownych i zuchwałych akcji np. napadów na rosyjskie pociągi pocztowe pod Bezdanami czy pod Rogowem. Na naszych oczach niewyszkoleni bohaterowie zamachów działający początkowo w chaosie, stają się potężną zorganizowaną siłą zadającą zaborcy spore straty. Bohaterami książki są osoby, których nazwiska są znane z pierwszych kart historii (Józef Piłsudski, Walery Sławek, czy Ignacy Mościcki), ale i postacie zapomniane, w tym wiele kobiet bojowniczek. Wiedza o tym czym zajmowały się te znane z historii osoby zanim stały się elitą władzy w II Rzeczpospolitej jest dość zaskakująca. Autentyczne opisy zamachów terrorystycznych wnoszą efekt fabularny, pozwalający przyjrzeć się metodom działania bojowników na konkretnym przykładzie oraz poznać całe konspiracyjne zaplecze – przemyt, produkcję materiałów wybuchowych w chałupniczych laboratoriach, konspiracyjne mieszkania. Książkę po prostu dobrze się czyta, autor wielokrotnie odwołuje się do autentycznych wpadek i humorystycznych anegdot związanych z bojówkami. Znajdziemy w niej fragmenty sensacyjno-kryminalne o sporym ładunku emocji, z zainteresowaniem przeczytamy o przewożeniu broni i poznamy metody jej ukrywania (również w damskich spódnicach). Całość została uzupełniona ilustracjami zdjęć bohaterów, ulotkami, plakatami oraz licznymi cytatami z dokumentów i relacji uczestników tych wydarzeń, co dodatkowo pobudza wyobraźnię i wprowadza nas w klimat epoki.
Terroryzm to specyficzna forma przemocy, jeden ze sposobów osiągania celów politycznych. Mimo imponującej liczby definicji terroryzmu, trudno znaleźć satysfakcjonującą. Terroryści, buntownicy, rewolucjoniści czy patrioci? Jak nazwać igrających ze śmiercią śmiałków, jak oceniać ich poczynania? Autor nie zawęża tematu, pozwala się przyjrzeć metodom działania i motywacjom bojowników na konkretnych przykładach, dając czytelnikowi podstawę do wyciągania własnych wniosków, ale też wprowadzając w zadumę nad determinacją bohaterów i ich losami. Zachęcamy do sięgnięcia po tę pasjonującą książkę i poznania od podszewki tego burzliwego okresu historii.
Brak komentarzy | Dodaj komentarz |