Powiedzenia mitologiczne

Rzeźba mitycznej amazonki dłuta Fidiasza.

Amazonka - współcześnie mają kilka znaczeń np.: kobiety, które dobrze jeżdżą konno, kobiety, które w wyniku operacji straciły jedną pierś oraz wojownicze kobiety. Amazonki w mitologii to legendarny ród wojowniczek, które nie znosiły mężczyzn w swoim gronie i prowadziły ciągłe walki z sąsiadami. Nazwę wyprowadzano pierwotnie z amazon (greck.) bezpierśna, niektóre źródła podają, że amazonkom w młodości hamowano rozwój jednej piersi, aby im łatwiej było władać łukiem i strzałami. Niezrównane były również w jeździe konnej.

Ambrozja - wyśmienite jedzenie, "niebo w gębie". Ambrozja to w greckiej mitologii pokarm bogów dający im nieśmiertelność. Ambrozja odznaczała się nadzwyczajną słodyczą i zapachem.

Amory - miłostki, romansowanie, flirt. Amor to bożek miłości.

Atlas - zbiór map geograficznych, astronomicznych, tablic, wykresów itd., również góry w pn-zach Afryce. Atlas według mitu greckiego trzyma sklepienie niebieskie, jest uważany za pierwszego astronoma. Za niegościnność został później przemieniony w łańcuch górski Atlas.

Chaos - w sensie przenośnym każdy bezład, nieporządek, zamęt, chaotyczny - bezładny. Chaos (grec.), ziejąca pustka, niezapełniona przestrzeń przed stworzeniem świata, bezwładna materia, z której został dopiero uformowany Kosmos.

Choroby weneryczne - choroby przenoszone drogą płciową. Wenera lub Wenus rzymska bogini miłości i piękności.

Choroby weneryczne - choroby przenoszone drogą płciową. Wenera lub Wenus rzymska bogini miłości i piękności.

Geniusz - w znaczeniu abstrakcyjnym najwyższy stopień duchowego uzdolnienia, w znaczeniu konkretnym człowiek obdarzony takimi zdolnościami. U starożytnych Rzymian boskie wcielenie sił działających w człowieku, jego wewnętrzna wyższa istota, zarazem duch opiekuńczy, rodzący się wraz z człowiekiem.

Hermafrodytyzm - obojnactwo, występowanie organów rozrodczych męskich i żeńskich na jednym osobniku (hermafrodyta. obojnak). Hermafrodyta w mitologii greckiej to syn Hermesa i Afrodyty, na prośby wzgardzonej przez niego nimfy Salmakis złączony z nią w jedno ciało, z czego powstała istota podwójna, pół mężczyzna, pół kobieta.

Higiena - to część nauki lekarskiej, która zajmuje się warunkami życia człowieka i stara się odkryć i usunąć czynniki, wywołujące zaburzenia w organizmie ludzkim. Higieja to grecka bogini zdrowia, córka Asklepiosa.

Hipnoza - stan podobny do snu, wywołany sztucznie przez sugestywne oddziaływanie na drugą osobę. Hypnos to grecki bóg snu, syn Nyks i Erebu, brat bliźniak Tanatosa, ojciec Morfeusza.

Ikarowe loty - śmiałe plany, które mogą się tragicznie skończyć. Ikar był synem Dedala. Na skrzydłach zbudowanych przez ojca z piór i wosku ( mimo ostrzeżeń ojca) wzniósł się za blisko słońca, co spowodowało, że wosk stopił się i spadł do morza gdzie zginął.

Koło fortuny - oznacza, że raz jest lepiej raz gorzej, raz na górze raz na dole. Fortuna - bogini losu, urodzaju i szczęścia, koło jest jednym z jej atrybutów (inne to: róg obfitości, wiosło sterowe, skrzydła i kula pod stopami).

Kompleks Edypa - konflikt psychiczny na tle płciowej miłości syna do matki, lub córki do ojca, przy czym występuje uczucie nienawiści i zazdrości w stosunku do drugiego rodzica. Edyp nieświadomie zabił swego ojca i ożenił się z własną matką z którą spłodził Eteokla, Polinika, Antygonę i Ismenę.

Koń trojański - symbol podstępu. Grecy zdobyli Troję wprowadzając do miasta drewnianego konia z żołnierzami w środku.

Koń trojański - fotos z filmu Troja Wolfganga Petersena.

Koszula Dejaniry - rzecz niszcząca, której trudno się pozbyć. Dejanira podarowała Herkulesowi szatę nasmarowaną krwią Nessosa, która przywarła do ciała i paliła ciało herosa.

Mania - obsesja, obłęd stan chorobowego podniecenia psychicznego i ruchowego ze wzmożonym dobrym samopoczuciem. W mitologii greckiej personifikacja wściekłości, również starorzymska bogini zmarłych, matka lub babka larów.

Marsowe oblicze - Potocznie oznacza zmarszczone oblicze, ponure, wrogie. Mars był bogiem wojny, wrogi ludziom i bogom.

Męki Tantala - niemożność osiągnięcia tego, co jest w zasięgu ręki. Za podanie do zjedzenia własnego syna Tantala wtrącono do Tartaru, postawiono w sadzawce, w której jak się chciał napić wysychała woda, nad nim wisiała gałąź z jabłkiem, a jak po nie sięgał gałąź odchylała się. Nad nim zawieszono skałę, która się ciągle chwieje, jakby miała zaraz spaść.

Między Scyllą a Charybdą - między młotem i kowadłem, sytuacja bez wyjścia. Scylla i Charybda, dwa morskie potwory.

Narcyzm - stan samouwielbienia, płciowe upodobanie we własnej osobie. Narcyz w greckiej mitologii był pięknym synem boga rzeki Kephisos. Za odrzucenie miłości nimfy Echo ukarany miłością do samego siebie. Gdy zobaczył się w źródle zakochał się i umarł z tęsknoty z niezaspokojonej miłości, pośmiertnie zamieniony w kwiat narcyza.

Nektar - potocznie doskonały trunek. U dawnych Greków boski napój, obdarzający nieśmiertelnością.

Nestor - doświadczony starzec lub najstarszy członek jakiegoś towarzystwa. Mityczny król Pylos, najstarszy z Greków walczących pod Troją, słynny z mądrości.

Nić Ariadny - wskazówka, pomocna dłoń. Ariadna to córka Minosa i Pazyfae. Dała Tezeuszowi nić, dzięki której wydostał się z labiryntu Minotaura. Razem z nim uciekła z Krety. Po drodze Tezeusz porzucił ją na wyspie Naksoso. Tam znalazł ją Dionizos i poślubił.

Nocna zmora - zły sen, koszmar. Zmora to według wierzeń ludowych duch, męczący człowieka we śnie.

Odrodzić się jak feniks z popiołów - symbol odrodzenia, nieśmiertelności. Feniks, mityczny ptak, podobny do orła albo czapli, barwy purpurowej i złotej, przybywał, co 500 lat do Heliopolis, budował w świątyni boga słońca gniazdo i spalał się w nim, jak na stosie, aby z własnych popiołów powstać odmłodzonym.

Objęcia Morfeusza - zapaść w sen, zasnąć. Morfeusz, bóg marzeń sennych syn Hypnosa.

Olimp - grupa znakomitych pisarzy i poetów, także osób na wysokim stanowisku. Olimp to grecka siedziba bogów.

Panika -ślepy przestrach, popłoch, przerażenie. Pan to grecki koźlonogi, rogaty bóg pasterzy oraz opiekun ich stad, rozgniewany wzbudzał wśród ludzi i zwierząt lęk i wywoływał popłoch.

Parnas - środowisko poetów, artystów. Parnas to siedziba Apollina i muz.

Pięta Achillesa- słaby punkt, czułe miejsce. Matka wykąpała Achillesa w Styksie trzymając go za piętę. Stąd jego ciało było odporne na ciosy, a jego słabym punktem była pięta. Został zabity przez Parysa trafiony strzałą w piętę. Achillesa ścięgno, wspólne, silne ścięgno dla obu wielkich mięśni tylnej strony łydki, mięśnia brzuchatego i płaszczowego, przyczepiające się do tylnej powierzchni pięty.

Pod egidą - pod osłoną, godłem, znakiem, patronatem, opieką. Wg Homera tarcza Dzeusa wykonana przez Hefajstosa, ozdobiona pośrodku głową Gorgony, potrząsanie tą tarczą wzbudzało burzę i przerażenie. Później przedstawiano z egidą Atenę.

Poruszać się z gracją - poruszać się z wdziękiem, lekkością, pięknem, powabem i urokiem. Gracje to trzy rzymskie boginie wdzięku.

Prometeizm - bezinteresowna miłość do człowieka i wystąpienie w obronie tej miłości przeciwko wyższym siłom, Bogowi czy prawom rządzącym tym światu. Prometeusz w mitologii wystąpił przeciwko bogom by pomóc ludziom. Ukradł bogom ogień oraz zabił woła i podzielił go na dwie części, w pierwszej umieścił mięso owinięte w skórę a w drugiej kości pokryte tłuszczem, a następnie poprosił, by Dzeus wybrał część, która miała być składana w ofierze bogom. Dzeus wybrał tą z tłuszczem myśląc, że pod nią znajduje się mięso. Gdy zauważył, że padł ofiarą oszustwa kazał przykuć Prometeusza do skał Kaukazu, gdzie codziennie przylatywał orzeł i wygryzał mu wątrobę, która codziennie odrastała.

Pandora otwierająca puszkę z nieszczęściami według obrazu Arthura Rackhama.

Puszka Pandory - przyczyna tragedii, nieszczęść. Pandora to pierwsza kobieta ulepiona z gliny przez Hefajstosa. Zesłana przez bogów na ziemię z posagiem w postaci tajemniczej puszki (ściślej beczki). Pandorę odprawił Prometeusz, ale zachwycony jej urodą Epimeteusz ożenił się z nią i za jej namową otworzył puszkę sprowadzając na ludzi nieszczęścia i choroby.

Puścić famę - rozgłosić pogłoskę, plotkę, opinię. Fama rzymska bogini, uosobienie pogłoski, odznaczająca się niezwykłą szybkością.

Róg obfitości - symbol bogactwa, Dzeus wychował się na mleku kozy Amaltei. Później Dzeus przemienił róg tej kozy w róg obfitości, który wypełniał się zgodnie z życzeniem posiadacza.

Satyra - utwór literacki, piętnujący (wyśmiewający) ludzkie słabostki, występki, zwyczaje itp. Satyry w greckiej mitologii to swawolni, lubieżni, pijani towarzysze Dionizosa, z długimi uszami i koźlim ogonem.

Sąd Parysa - sytuacja, w której bardzo trudno podjąć odpowiednią decyzję, jest to niemal niemożliwe. Parys miał ocenić, która bogiń jest najpiękniejsza i podarować jej złote jabłko. Jabłko otrzymała Afrodyta, co później przyczyniło się do wybuchu wojny o Troję.

Stajnia Augiasza - wielki bałagan, brud, nieporządek. Augiasz król Elidy miał od 30 lat niesprzątaną stajnię, w której było kilka tysięcy sztuk bydła. Herakles oczyścił ją puszczając przez stajnię strumień z przepływającej nieopodal rzeki Penejos.

Strzała Amora - (być ugodzonym strzałą Amora) zakochać się. Amor strzelał z łuku strzałami miłości. Osoba trafiona zakochiwała się.

Syzyfowa praca - bezowocny trud, praca bezcelowa, nigdy się niekończąca. Syzyf to założyciel Koryntu, najchytrzejszy z ludzi. Za oszustwo i zdradę musiał w podziemiu toczyć na górę olbrzymi głaz, który wiecznie się staczał w dół.

Ślepa sprawiedliwość - symbolizuje sprawiedliwość dla wszystkich taką samą. Temida jest to bogini prawa i sprawiedliwości, dobrych obyczajów i porządku. Przedstawiana z zawiązanymi oczami z wagą i mieczem.

Wpaść w furie - wpaść w szał, być nieobliczalnym, wściekłym. Furie to rzymskie boginie zemsty. Wychodzą z podziemi, aby karać za grzechy przeciw bogom, rodzicom i rodzeństwu, naruszenie prawa gościnności i krzywoprzysięstwo. Ścigały zbrodniarza i doprowadzały go do szaleństwa.

Wyprawa po złote runo - wyprawa po skarb. Argonauci pod wodzą Jazona wyruszyli w długą podróż by zdobyć złote runo. Złote runo wisiało na gigantycznym dębie w Kolchidzie w gaju Aresa i pozostawało pod strażą potwornego, czujnego smoka.

Przeczytaj również...

Wyraź swoje zdanie :

Komentujesz jako użytkownik niezarejestrowany - gość. Z tego powodu, zanim komentarz pojawi się na stronie będzie musiał zostać zaakceptowany przez naszą redakcję. Aby Twój komentarz został od razu opublikowany na naszych łamach zachęcamy do darmowej rejestracji!

Nick* :

Email* :

Dodaj komentarz

Użytkownik	Utah
	Dodano: 2006-12-20 nie mam zastrzezen do tego artykulu, pozatym ze zmienilbym trud 'bezowocowy' na bezowocny;p Edytuj

Redaktor naczelny	Paweł Bąkiewicz
	Dodano: 2006-12-20 Hehe, dzięki ... Już poprawione :) Edytuj

Użytkownik	Nefertari
	Dodano: 2007-01-15 Wszystko w jak najlepszym porządku:) Teksty w pełni wyjaśniają zwroty pochodzące z mitologii. W sam raz dla ludzi zabieganych bo tu znajdą wszystkie niezbędne informacje bez niepotrzebnego szperania po innych stronach. Edytuj

Użytkownik	Mistrzu
	Dodano: 2007-02-09 To nie są powiedzenia tylko związki frazeologiczne i wyrazy. Artykuł jest oryginalny i dobry do przeczytania. Edytuj

Użytkownik	Mistrzu
	Dodano: 2007-02-09 To jest przykładowe powiedzenie: Na pochyłe drzewo i Salomon nie naleje. Edytuj

Użytkownik	Marguerite
	Dodano: 2007-02-14 "Powiedzenia" to stanowczo nie są. Raczej wykaz nazw. Ale i tak dobrze. Tylko może jeszcze dodam, że nie wszystkie Amazonki obcinały część biustu czy hamowały rozwój jednej piersi. Zresztą czy Amazonki to tylko mitologia? Edytuj

Użytkownik	adri
	Dodano: 2007-04-06 Fajny i bardzo przydatny artykuł. Wszystko jest zwięźe wytłumaczone. Edytuj

Użytkownik	Tutanchamonet
	Dodano: 2007-07-13 Dzięki za ten artykuł. Podsumowują całą wiedzę. Przyda się do powtórki na maturę. Edytuj

Redaktor	Aneta Kmita
	Dodano: 2007-12-27 Bardzo ciekwie napisane. Obok mitologicznego znaczenia podane jest także wspólczesne rozumienie tych związków. Niecodzienna interpretacja :). Edytuj

Strona nie została odnaleziona!

Niestety szukana przez Ciebie strona nie została odnaleziona, czyli wystąpił znienawidzony przez wszystkich błąd 404. Istnieją dwa wytłumaczenia; możliwe, iż szukana strona została usunięta lub przesunięta, albo po prostu źle wpisałeś/aś adres URL. Ale niestety istnieje też ryzyko, iż to my coś 'sknociliśmy' (oby nie!) w kodzie strony i zakradł się tzw. "bug", czyli po polsku robal. Koniecznie daj nam o tym znać; skopiuj link z paska przeglądarki i wyślij go na adres: naczelny[malpa]histurion.pl    Wspólnie oczyśćmy histuriona ze wszelkich błędów/robaków!