Matura WOS 16. Kierunki myśli politycznej
Opis wymaganych pojęć
Każdy człowiek reprezentuje określony światopogląd1 . Tworzy go zespół przekonań , ocen i norm, składający się na obraz rzeczywistości. Jego elementy zawiera ideologia2 - to całość poglądów, wartości i haseł, które tłumaczą sytuację wokół nas. Ideologia nie zawiera precyzyjnych ustaleń dotyczących realizacji wartości. Konkretyzuje ją doktryna polityczna3 , która dostosowuje wartości do określonych warunków czasowych i przestrzennych oraz wskazuje sposoby ich realizacji. Natomiast program polityczny4 zawiera wykaz haseł, które należy zrealizować teraz. Naucz się rozróżniać te pojęcia. Wokół programu politycznego skupia się partia polityczna, czyli dobrowolna organizacja formalna. Największe partie polityczne szukają zwolenników w całym społeczeństwie bo w praktyce program polityczny konkretnej partii zawiera elementy kilku doktryn. Zanim przejdziemy do omawiania różnych myśli politycznych poznajmy pojęcie populizm nader często używane zwłaszcza przez przedstawicieli różnych partii. Termin ten może obejmować wiele aspektów (np. w aspekcie psychospołecznym może oznaczać potrzebę wyłonienia przywódcy pożądanego przez większość), ale potocznie populizm oznacza działania polityczne zmierzające do zdobycia władzy i wpływów poprzez schlebianie oczekiwaniom społecznym i składanie nierealnych obietnic. A teraz o tych obietnicach i programach politycznych. Tradycyjna myśl polityczna dzieli się na lewicę, centrum i prawicę. Lewica5 wyróżnia też centrolewicę i skrajną lewicę - dla działaczy lewicowych najważniejsza jest równość. Są oni postępowi - ich poglądy nazywamy egalitarnymi. Centrum ma charakter zachowawczy - ich hasło to solidaryzm społeczny. W prawicy6 wyróżniamy też centroprawicę i skrajną prawicę - dla działaczy prawicowych najważniejsza jest wolność, odwołanie do tradycji i religii, obrona własności prywatnej, a te poglądy mają charakter elitarny. Układ sił politycznych często się zmienia, ale co do zasady w większości państw europejskich7 część partii uznaje się za bardziej prawicowe, a część za bardziej lewicowe. W Stanach Zjednoczonych8 również istnieje trwały system dwupartyjny: bardziej prawicowa jest Partia Republikańska, a Partia Demokratyczna lewicowa. Musisz poznać cechy podstawowych doktryn: liberalizmu9 , konserwatyzmu10 , socjaldemokracji11 (kolektywizmu), komunizmu12 i socjalizmu 13 oraz chadecji14 (personalizm, zasada subsydiarności państwa) - oraz dopasować do nich ich twórców. Do mniej znanych doktryn zaliczymy też np. nacjonalizm15 , rasizm16 czy feminizm17 . W następnej lekcji przyjrzymy się konkretnym partiom politycznym.
Pytania egzaminacyjne
Matura z maja 2010 roku - poziom podstawowy.
Zadanie 5. (4 pkt)
Do podanych doktryn politycznych dopisz nazwiska ich twórców lub zwolenników. Odpowiedzi wybierz spośród: John Stuart Mill, Eduard Bernstein, Edmund Burke, Piotr Kropotkin, Karol Marks.
Doktryny polityczne:
A. konserwatyzm
B. liberalizm
C. socjaldemokracja
D. komunizm
Matura próbna z Operonem - listopad 2010 rok - poziom podstawowy
Zadanie 10. (4 pkt)
Do umieszczonych w tabeli haseł dopisz nazwy doktryn, dla których są one sztandarowe. Wybierz spośród propozycji umieszczonych poniżej.
Nazwy doktryn: faszyzm, komunizm, anarchizm, chrześcijańska demokracja, liberalizm| Hasło | Doktryna | |
| A. | Główną zasadą życia społecznego jest zasada dobra wspólnego i solidaryzmu społecznego. | chrześcijańska demokracja |
| B. | Najwyższą wartością jest wolność, dla której największym zagrożeniem jest państwo, które powinno być zlikwidowane. | anarchizm |
| C. | Najwyższą wartością jest wolność jednostki, a jedyną granicą wolności jest wolność drugiego człowieka. | liberalizm |
| D. | Społeczeństwo powinno mieć charakter bezklasowy, który należy stworzyć przez rewolucję. | komunizm |
Zwróć uwagę na podobne hasła B i C - pamiętaj, że anarchizm dąży do likwidacji państw. Wiele haseł zawartych w różnych doktrynach jest pobobnych lub nawet takich samych i należy uważnie czytać całość. Matura z maja 2011 roku - poziom podstawowy
Zadanie 6. (6 pkt)
Do opisów ideologii politycznych dopisz ich nazwy oraz imiona i nazwiska przedstawicieli. Odpowiedzi wybierz spośród podanych poniżej.
Nazwy ideologii: anarchizm, konserwatyzm, liberalizm, socjaldemokracja . Przedstawiciele: Michaił Bakunin, Eduard Bernstein, Edmund Burke, Karl R. Popper .A. Zakłada ograniczenie do minimum funkcji państwa w sferze gospodarki i poszerzenie zakresu wolności jednostki. Według niej istnieją przyrodzone, odwieczne prawa człowieka, których żadna władza nie może naruszać. Ceni indywidualizm oraz uznaje równość wszystkich ludzi wobec prawa.
B. Opiera się na przekonaniu, że podstawowym zagrożeniem dla wolności człowieka i jego rozwoju jest istnienie wszelkiej organizacji państwowej. Głosi koncepcję budowy bezpaństwowych struktur życia społecznego, które byłyby wolnymi wspólnotami. Dopuszcza terror w działaniach skierowanych przeciwko władzy.
C. Głosi konieczność ochrony istniejącego porządku społeczno-gospodarczego oraz zachowywania i umacniania tradycyjnych wartości. Podkreśla, że podstawą ładu jest hierarchiczny układ społeczny, własność prywatna i silna władza państwowa. Dopuszcza przeobrażenia o charakterze ewolucyjnym.
Matura z czerwca 2011 roku - poziom podstawowy
Zadanie 10. (5 pkt)
Do każdego z podanych opisów dopisz nazwę odpowiadającej mu ideologii politycznej.
A. Jej podstawy sformułował Edmund Burke. Była reakcją na wydarzenia rewolucji francuskiej. Podkreśla istnienie w każdym społeczeństwie naturalnych elit, pragnie zachowania systemu wolnorynkowego, domaga się poszanowania tradycji i tradycyjnych zasad moralnych w życiu państwa.
B. Za jej prekursora uchodzi John Locke. Jest ideologią indywidualistyczną w dwojakim znaczeniu - uznaje, że naczelna wartość to wolność jednostki, a społeczeństwo i naród są zbiorami indywidualnych jednostek. Uważa, że funkcje państwa powinny być ograniczone do minimum.
C. Powstała w końcu XIX wieku, a za jednego z jej twórców uważany jest Eduard Bernstein, który poddał rewizji główne postulaty myśli politycznej Karola Marksa. Opowiada się za rozbudowanymi funkcjami socjalnymi państwa i jego interwencjonizmem w gospodarkę. W myśl jej zasad należy dążyć do wyrównywania szans społecznych.
D. Powstała w XIX wieku, a za jej twórców uchodzą m.in. Pierre Proudhon i Piotr Kropotkin. Postuluje zniesienie wszelkiej organizacji państwowej. Twierdzi, iż należy ją zastąpić wspólnotami o charakterze produkcyjnym lub konsumpcyjnym albo związkami indywidualnych wytwórców.
E. Była odpowiedzią na rozwijające się doktryny socjalistyczne i komunistyczne. Stoi na stanowisku egalitaryzmu, solidaryzmu społecznego oraz personalizmu. Przeciwstawia się traktowaniu pracy ludzkiej jako towaru.
Matura poprawkowa z sierpnia 2011 roku - poziom podstawowy
Zadanie 5. (1 pkt)
Podaj nazwę ideologii politycznej, której założenia zostały opisane poniżej. Odpowiedź wybierz spośród następujących: chadecja, konserwatyzm, komunizm, socjaldemokracja.
Przypisy
1. Światopogląd - Światopogląd to zespół przekonań, postaw, ocen i twierdzeń danej jednostki składający się na obraz rzeczywistości. Światopogląd kształtuje się na gruncie intelektualnym z różnych dziedzin kultury np. sztuki, religii, wykształcenia, ale decyduje w nim także wychowanie, uczucia czy przyzwyczajenia. Przez swój światopogląd człowiek uznaje swoje miejsce w świecie, ma pewien pogląd na temat celu i sensu życia. Światopogląd stanowi dla jednostki uzasadnienie podejmowanych przez nią działań.
2. Ideologia - Ideologia jest rozumiana jako uporządkowana całość poglądów i przekonań społecznych i politycznych, których podstawą jest określony zestaw wartości, które interpretują rzeczywistość i ukazują wizje przyszłości jako cel polityczny jakieś grupy. Ideologia nie zawiera precyzyjnych określeń dotyczących czasu i kolejności realizacji wartości czy idei. Na ogół ideologia posługuje się sformułowaniami ogólnymi i pojęciami wartościującymi. W polityce ideologia nadaje sens działaniom politycznym danej grupy.
3. Doktryna polityczna - Doktryna polityczna jest bardziej szczegółowa niż ideologia. Doktryna polityczna dostosowuje wartości do określonych warunków czasowych i przestrzennych oraz wskazuje sposoby ich realizacji.
4. Program polityczny - Program polityczny to wykaz haseł, które należy zrealizować teraz czyli zbiór przewidywanych działań politycznych, które doprowadzić mają do określonego celu. Program może zawierać np. obietnice składane wyborcom, konkretne projekty uregulowań prawnych czy reform. Zdarza się, że program polityczny danej partii zawiera elementy kilku ideologii i doktryn politycznych.
5. Lewica - Lewica to partie, które kojarzone są zwykle z hasłami równości, dbania o słabszych i niechętnym stosunku do religii. Lewica patrzy na jednostkę jako składnik społeczeństwa, chce wprowadzić zmiany, co kojarzy się z postępem. Wprowadzenie zmian ma nastąpić drogą rewolucyjną, w obronie warstw upośledzonych. Przedsiębiorcy postrzegani są jako wyzyskiwacze toteż za lewicowy uważa się pogląd egalitaryzmu czyli dążenie do równości, podkreślenie równości szans, a zwłaszcza dążenie do zmniejszania różnic majątkowych w społeczeństwie. Partie przesunięte w poglądach trochę na prawo określa się mianem centrolewicowych. Partie centrolewicowe mają umiarkowane lewicowe poglądy polityczne i gospodarcze i pozostają w opozycji do ugrupowań silniej lewicowych. Do centrolewicy zaliczają się najczęściej socjalliberałowie i niektóre partie zielonych. Współcześnie wiele partii socjaldemokratycznych uznaje się za centrolewicowe np. brytyjska Partia Pracy. W swoim programie partie centrolewicowe akceptują gospodarkę rynkową, ale przy istnieniu interwencjonizmu państwowego i znaczącego sektora publicznego. Jako zasadę działania centrolewica przyjmuje często solidaryzm społeczny uznając że ,,walka klas'' jest przeżytkiem. Solidaryzm społeczny to kierunek społeczno-polityczny, który zakłada, że podstawową cechą społeczeństwa jest naturalna wspólnota interesów wszystkich warstw społecznych niezależnie od istniejących różnic majątkowych i społecznych. Skrajna lewica (radykalna lewica, ultralewica, rewolucyjna lewica) to poglądy społeczno-polityczne, która obejmują nurty lewicowe charakteryzujące się postawami antykapitalistycznymi i jednocześnie lewicowymi np. komunizm. Mocno akcentowane są lewicowe pryncypia programowe w tym potrzeba całkowitej nacjonalizacji bądź kolektywizacji własności gospodarczej.
6. Prawica - Prawica - partie prawicowe zazwyczaj kojarzone są z wartościami narodowymi i konserwatywnymi wraz z wolnym rynkiem oraz kapitalizmem. Prawicę kojarzy się też najczęściej z wolnością, postrzeganiem społeczeństwa jako zbiór jednostek, związek z tradycją i religią, obroną elit społecznych, pochwałą zmian ale ewolucyjnych, a nie rewolucyjnych i postrzeganie przedsiębiorców jako chlebodawców. Przeciwnie niż lewica - prawica kojarzona jest z elitaryzmem czyli uznaniem szczególnego znaczenia warstwy wyższej. Elitaryzm uznaje rozwarstwienie społeczne za coś naturalnego, uznając, że w interesie całego społeczeństwa jest, by elity jako grupy wykształcone i lepiej rozeznane miały więcej do powiedzenia w sprawach społecznych. Haseł typowo prawicowych unika centroprawica, która charakteryzuje się większą elastycznością we wchodzeniu w sojusze tak z prawicą jak i z lewicą starając się uplasować pomiędzy skrajnościami. Skrajna prawica (radykalna prawica, ultraprawica) to określenia używane dla określenia ugrupowań o poglądach ze skrajnym prawicowym programem i radykalnymi metodami działania. Skrajna prawica najczęściej popiera w sprawach gospodarczych neoliberalizm (postulujący powrót do zasad wolnego rynku i ograniczonej do minimum ingerencji państwa w gospodarkę) i korporacjonizm (idea społeczno-polityczna w której chodzi o godzenie interesów gospodarczych - pracowników i pracodawców tak, aby poszerzyć polityczną kontrolę nad przemysłem i światem pracy). Skrajna prawica często dąży do wyróżnienia własnego narodu i sprzeciwia się imigracji. Współcześnie ze skrajną prawicą wiążą się np. ruchy nacjonalistyczne, rasistowskie czy fundamentalistyczne.
7. Partie prawicowe i lewicowe w Europie - Wśród największych prawicowych i lewicowych partii europejskich i polityków z nimi związanych możemy wymienić: - Niemcy: prawica - koalicja CDU-CSU Unia Chrześcijańsko-Demokratyczna i Unia Chrześcijańsko-Społeczna w Bawarii (Konrad Adenauer, Ludwig Erhard, Kurt-Georg Kiesinger, Helmut Kohl, Angela Merkel), lewica - SDP Socjaldemokratyczna Partia Niemiec (Willy Brandt, Helmut Schmidt), -Francja: prawica - (UMP) Unia na Rzecz Ruchu Ludowego (Jacques Chirac, Nicholas Sarkozy), lewica - Partia Socjalistyczna (Francois Mitterand, Laurent Fabius, Segolene Royal), -Wielka Brytania: Partia Konserwatywna (Winston Churchill, Margaret Thatcher, David Cameron), lewica - Partia Pracy (Tony Blair, Gordon Brown), -Hiszpania: prawica - Partia Ludowa (Jose Maria Aznar, Felipe Gonzalez), lewica - Hiszpańska Socjalistyczna Partia Robotnicza (Jose Louis Zapatero), -Włochy: Forza Italia (Silvio Berlusconi), lewica - Partia Demokratyczna (Romano Prodi), -Czechy: prawica - Obywatelska Partia Demokratyczna (Vaclav Klaus), lewica - Czeska Partia Socjaldemokratyczna (Miloś Zeman), -Szwecja: prawica - partie centroprawicowe, lewica - Szwecka Socjaldemokratyczna Partia Pracy (Tage Erlander, Olf Palme).
8. Partie w USA - Stany Zjednoczone prawica - Partia Republikańska (Ronald Regan, George Bush, George W. Bush), lewica - Partia Demokratyczna (John Kennedy, Bill Clinton, Barack Obama).
9. Liberalizm - Liberalizm jako doktryna społeczno-polityczna dla której charakterystyczny jest racjonalizm zakładający, że każdy człowiek jest rozumny z natury i potrafi ocenić swoje potrzeby oraz indywidualizm, bo stawia w centrum zainteresowania jednostkę. Doktryna zakłada również: równość wobec prawa, tolerancję, pluralizm i własność prywatną. Podstawową funkcją państwa zdaniem liberałów jest zapewnienie bezpieczeństwa obywatelom, ochrona własności prywatnej oraz stwarzanie warunków do rozwoju człowieka (państwo w roli stróża nocnego). Ideałem jest społeczeństwo wolnych ludzi, którzy sami decydują jak chcą żyć. Kompetencje państwa powinny być ograniczone do niezbędnego minimum również w sferze ekonomicznej, w której rola państwa polegać ma jedynie na zapewnieniu warunków wolnej konkurencji. Liberałowie opowiadają się za gospodarką wolnorynkową i są przeciwnikami interwencjonizmu państwowego. Państwo liberalne jest neutralne światopoglądowo, a warunkiem korzystania z wolności jest równość szans w dostępie do edukacji, kultury oraz zagwarantowanie wszystkim minimum socjalnego. Liberalizm pojawił się w okresie oświecenia na przełomie XVII-XVIII wieku. Za prekursora klasycznego liberalizmu uznaje się Johana Locke'a, który jest autorem Dwóch traktatów o rządzie, w którym zawarł podstawy polityczne tej doktryny. Natomiast Adama Smith określił zasady liberalizmu w dziedzinie ekonomii. Do innych przedstawicieli liberalizmu należą: angielski pisarz Thomas Paine oraz angielski filozof John Stuart Mill (uważany za twórcę liberalizmu demokratycznego). Przedstawicielami liberalizmu konserwatywnego są: Fridrich von Hayek, Karl Popper, Raymond Aron, Milton Friedman. W Polsce obecnie największą partią reprezentującą poglądy liberalne jest Platforma Obywatelska. W Parlamencie Europejskim ubiegłej kadencji ugrupowania liberalne reprezentowane są przez frakcję - Porozumienie Liberałów i Demokratów na rzecz Europy, do której należą brytyjscy liberalni demokraci, deputowani niemieckiej FDP oraz francuskiego Ruchu Demokratycznego.
10. Konserwatyzm - Konserwatyzm (od łac. zachować) to ideologia, która zrodziła się w Europie na przełomie XVIII i XIX wieku, a za głównego prekursora uznaje się Edmunda Burke'a. Jedną z przesłanek tej ideologii jest integryzm religijny, który uznaje należne miejsce religii w życiu społecznym, ale opowiada się za rozdziałem Kościoła od państwa. Konserwatyzm postuluje tradycjonalizm, traktując doświadczenia i dorobek pokoleń za cenne dla społeczeństwa. Akceptuje ewolucyjny rozwój sprzeciwiając się zmianom rewolucyjnym. Społeczeństwo traktowane jest jako organiczna całość składająca się z wielu powiązanych grup (teoria organiczna). Ważną rolę przypisują rodzinie jako najważniejszej grupie społecznej. Zwolennikami konserwatyzmu byli : Klemens Metternich , Otto von Bismarck, Ronald Regan czy znana z konserwatywnego programu ekonomicznego - Margaret Thatcher. W Parlamencie Europejskim ubiegłej kadencji konserwatyści działali we frakcjach: Europejscy Konserwatyści i Reformatorzy (brytyjska Partia Konserwatywna, Prawo i Sprawiedliwość oraz Obywatelska Partia Demokratyczna z Czech oraz frakcji Europa Wolności i Demokracji (brytyjska Partia Niepodległości Zjednoczonego Królestwa, włoska Liga Północna , a także Solidarna Polska).
11. Socjaldemokracja - Socjaldemokracja (kolektywizm) - wyłoniła się z rewizji doktryny marksizmu . Ten ruch polityczny zmierzał do przebudowy ustroju społecznego w duchu egalitarnym i kolektywistycznym (kierowanie się dobrem zbiorowości) w sposób ewolucyjny lub rewolucyjny. Początkowo ruch opierał się na klasie robotniczej, a powstające partie skupiły się w 1889 roku w II Międzynarodówkę propagując idee socjalizmu i walki z burżuazją, ale później wyłoniły się dwa nurty; rewolucyjny (stający na gruncie marksizmu) i nurt odrzucający walkę rewolucyjną, opierający się na rewizjonizmie i reformizmie. Rewizjonizm w ruchu robotniczym powstał w XIX wieku i jego teoretykiem był Eduard Bernstein ,który kwestionował główne idee marksizmu: dyktaturę proletariatu i rewolucję społeczną. Postulował natomiast stopniowe demokratyczne reformy. Obecnie wiele partii socjaldemokratycznych podkreślają przywiązanie do demokracji ale również i do myśli socjalistycznej. Współcześnie wiele partii, które uważają się za socjaldemokratyczne dąży do rozładowywania konfliktów społecznych, utrwalania zdobyczy socjalnych i opiekuńczą role państwa oraz solidarności społecznej i połączenia prywatnej własności z państwowym programowaniem gospodarki. Najsilniejsze partie socjaldemokratyczne działają obecnie w: Niemczech - SPD, Wielkiej Brytanii - Partia Pracy oraz w krajach skandynawskich, Hiszpanii i Austrii. W Polsce największą partią socjaldemokratyczną jest Sojusz Lewicy Demokratycznej.
12. Komunizm i socjalizm - Komunizm i socjalizm - powstanie tych ideologii było reakcją na trudny los klasy robotniczej, która wyłoniła się w połowie XVIII i na początku XIX wieku w wyniku industrializacji (przewaga przemysłu nad innymi gałęziami gospodarki, zwłaszcza przemysłu ciężkiego). Za teoretyków socjalizmu uważa się Karola Marksa i Fryderyka Engelsa, którzy w połowie XIX wieku wyłożyli ideologię komunistyczną w Manifeście Komunistycznym (Engels) i Kapitale (Marks). Zgodnie z ich programem, wyzysku można uniknąć tylko przez odrzucenie nieludzkich praw rynku, drogą uspołecznienia i upaństwowienia środków produkcji, ziemi i maszyn. Sprawiedliwym rozdziałem dóbr powinno natomiast zająć się państwo. Podstawą systemu marksistowskiego była walka klas jako siła napędowa dziejów. Idee marksizmu zostały przyjęte przez ruch socjalistyczny i komunistyczny.
13. Komunizm i socjalizm - Komunizm i socjalizm - powstanie tych ideologii było reakcją na trudny los klasy robotniczej, która wyłoniła się w połowie XVIII i na początku XIX wieku w wyniku industrializacji (przewaga przemysłu nad innymi gałęziami gospodarki, zwłaszcza przemysłu ciężkiego). Za teoretyków socjalizmu uważa się Karola Marksa i Fryderyka Engelsa, którzy w połowie XIX wieku wyłożyli ideologię komunistyczną w Manifeście Komunistycznym (Engels) i Kapitale (Marks). Zgodnie z ich programem, wyzysku można uniknąć tylko przez odrzucenie nieludzkich praw rynku, drogą uspołecznienia i upaństwowienia środków produkcji, ziemi i maszyn. Sprawiedliwym rozdziałem dóbr powinno natomiast zająć się państwo. Podstawą systemu marksistowskiego była walka klas jako siła napędowa dziejów. Idee marksizmu zostały przyjęte przez ruch socjalistyczny i komunistyczny.
14. Chadecja - Chadecja to potoczna nazwa chrześcijańskiej demokracji. To nurt dla którego powstania przełomowe znaczenie miała encyklika papieża Leona XIII Rerum novarum z 1891 roku. Wyznacza ona państwu rolę pomocniczą w stosunku do obywateli, opierając się na zasadzie subsydiarności (pomocniczości) państwa, dopuszczając interwencję państwa w sytuacji gdy społeczeństwo lub jednostka nie jest w stanie zrealizować ważnych zadań i celów. Społeczny program Kościoła katolickiego został rozwinięty przez papieża Piusa XI . U podstaw tego programu leży solidaryzm społeczny, który zakłada naturalną wspólnotę interesów różnych grup i warstw w państwie niezależnie od statusu ekonomicznego. Za ideologów tej zasady uznaje się Emila Durkheima, Leona Duguita i Georges'a Gurvitcha. Kolejnym przełomowym krokiem w rozwoju nauki społecznej kościoła był zwołany w 1962 roku przez papieża Jana XXIII Sobór Watykański II. Sobór ten zakończył się za pontyfikatu Pawła VI, a do ustaleń soboru należało: tolerancja poglądów i wyznań i potępienie wojny i systemów totalitarnych. Chrześcijańska demokracja opiera się również na personalizmie, który stawia w centrum zainteresowania wyposażonego w godność człowieka. W życiu doczesnym człowieka najwyższą wartością są m.in. prawo do życia, prawo do swobody praktyk religijnych i prawo do własności. Podstawą funkcjonowania jednostki powinny być wartości moralne, na których powinno opierać się całe życie społeczne. Do najwybitniejszych przedstawicieli personalizmu chrześcijańskiego należeli: Jacques Maritain i Emmanuel Mounier. Współczesne partie chadeckie przyjęły społeczną naukę Kościoła za podstawę swoich programów. W Niemczech pod rządami chadeków w latach 1949-1969 rozwinęła się koncepcja społecznej gospodarki rynkowej, która łączyła zasadę gospodarki rynkowej z dużym zabezpieczeniem socjalnym pracowników. W Parlamencie Europejskim frakcja - Europejska Partia Ludowa była w 2012 roku była największą siłą zrzeszającą chadecję niemiecką CDD/CSU, francuską - Unia na Rzecz Ruchu Ludowego , włoskie: Unię Chrześcijańskich Demokratów i Centrum oraz Lud Wolności a także hiszpańską Partię Ludową.
15. Współczesne doktryny polityczne - Inne współczesne doktryny polityczne to np. nacjonalizm. agraryzm, anarchizm, islamizm , ekologizm, feminizm, pacyfizm. Nacjonalizm to ideologia, która za wartość nadrzędną uznaje naród, któremu powinny być podporządkowane wszelkie działania. Działa tutaj zasada egoizmu narodowego - jednostka i jej interesy muszą być również podporządkowane dobru narodu. Do tych idei odwołuje się np. stowarzyszenie Młodzież Wszechpolska. Agraryzm to doktryna uznająca rolnictwo oparte na samodzielnych gospodarstwach rolnych za podstawę gospodarki, a główną wartością jest praca i szacunek do przyrody. Anarchizm odrzuca potrzebę istnienia państwa i postuluje model społeczeństwa oparty na dobrowolnej współpracy. Podwaliny anarchizmu indywidualnego stworzył Pierre Joseph Proudhon, który władzę państwową oraz prawo i instytucje uznawał za zbędne. Ustrój miał polegać na drobnej własności prywatnej i bezpieniężnym zakupie towarów. Michaił Bakunin był natomiast zwolennikiem zniesienia kapitalizmu i własności prywatnej oraz ich uspołecznienia (anarchizm kolektywistyczny). Anarchizm komunistyczny natomiast którego teoretykiem był Piotr Kropotkin zakładał wprowadzenie ogólnospołecznej własności środków produkcji i zasad demokracji bezpośredniej (samorządne komuny). Inną odmianą anarchizmu jest anarchizm syndykalistyczny (twórcy to Fernand Pelloutier i Georges Sorel,) w której za podstawę ustroju uważa się związki zawodowe utworzone w drodze strajku generalnego. Islamizm zmierza do wprowadzenia takiego modelu państwa, w którym rząd kierowałby się zasadami szariatu - prawa które nie uznaje rozdziału życia świeckiego od religijnego . Ruch ekologiczny (ekologizm) realizowany przez partie zielonych opiera się na hasłach ekologii, sprawiedliwości społecznej i działaniu bez przemocy. Rasizm - zespół poglądów tezę o nierówności ludzi, wynikający z przyjęcia ideologii o wyższości jednych ras nad innymi.Feminizm to ideologia, która propaguje i walczy o prawa kobiet i ich zrównanie z prawami jakimi cieszą się mężczyźni. Wywodzi tradycje z działalności sufrażystek amerykańskich i angielskich walczących o uznanie praw wyborczych kobiet. Ruch społeczno-polityczny dążący do pokoju i potępiający wojnę bez względu na przyczynę to pacyfizm. Jego słynnymi propagatorami byli: Albert Einstein, Mahatma Gandhi i John Lennon.
16. Współczesne doktryny polityczne - Inne współczesne doktryny polityczne to np. nacjonalizm. agraryzm, anarchizm, islamizm , ekologizm, feminizm, pacyfizm. Nacjonalizm to ideologia, która za wartość nadrzędną uznaje naród, któremu powinny być podporządkowane wszelkie działania. Działa tutaj zasada egoizmu narodowego - jednostka i jej interesy muszą być również podporządkowane dobru narodu. Do tych idei odwołuje się np. stowarzyszenie Młodzież Wszechpolska. Agraryzm to doktryna uznająca rolnictwo oparte na samodzielnych gospodarstwach rolnych za podstawę gospodarki, a główną wartością jest praca i szacunek do przyrody. Anarchizm odrzuca potrzebę istnienia państwa i postuluje model społeczeństwa oparty na dobrowolnej współpracy. Podwaliny anarchizmu indywidualnego stworzył Pierre Joseph Proudhon, który władzę państwową oraz prawo i instytucje uznawał za zbędne. Ustrój miał polegać na drobnej własności prywatnej i bezpieniężnym zakupie towarów. Michaił Bakunin był natomiast zwolennikiem zniesienia kapitalizmu i własności prywatnej oraz ich uspołecznienia (anarchizm kolektywistyczny). Anarchizm komunistyczny natomiast którego teoretykiem był Piotr Kropotkin zakładał wprowadzenie ogólnospołecznej własności środków produkcji i zasad demokracji bezpośredniej (samorządne komuny). Inną odmianą anarchizmu jest anarchizm syndykalistyczny (twórcy to Fernand Pelloutier i Georges Sorel,) w której za podstawę ustroju uważa się związki zawodowe utworzone w drodze strajku generalnego. Islamizm zmierza do wprowadzenia takiego modelu państwa, w którym rząd kierowałby się zasadami szariatu - prawa które nie uznaje rozdziału życia świeckiego od religijnego . Ruch ekologiczny (ekologizm) realizowany przez partie zielonych opiera się na hasłach ekologii, sprawiedliwości społecznej i działaniu bez przemocy. Rasizm - zespół poglądów tezę o nierówności ludzi, wynikający z przyjęcia ideologii o wyższości jednych ras nad innymi.Feminizm to ideologia, która propaguje i walczy o prawa kobiet i ich zrównanie z prawami jakimi cieszą się mężczyźni. Wywodzi tradycje z działalności sufrażystek amerykańskich i angielskich walczących o uznanie praw wyborczych kobiet. Ruch społeczno-polityczny dążący do pokoju i potępiający wojnę bez względu na przyczynę to pacyfizm. Jego słynnymi propagatorami byli: Albert Einstein, Mahatma Gandhi i John Lennon.
17. Współczesne doktryny polityczne - Inne współczesne doktryny polityczne to np. nacjonalizm. agraryzm, anarchizm, islamizm , ekologizm, feminizm, pacyfizm. Nacjonalizm to ideologia, która za wartość nadrzędną uznaje naród, któremu powinny być podporządkowane wszelkie działania. Działa tutaj zasada egoizmu narodowego - jednostka i jej interesy muszą być również podporządkowane dobru narodu. Do tych idei odwołuje się np. stowarzyszenie Młodzież Wszechpolska. Agraryzm to doktryna uznająca rolnictwo oparte na samodzielnych gospodarstwach rolnych za podstawę gospodarki, a główną wartością jest praca i szacunek do przyrody. Anarchizm odrzuca potrzebę istnienia państwa i postuluje model społeczeństwa oparty na dobrowolnej współpracy. Podwaliny anarchizmu indywidualnego stworzył Pierre Joseph Proudhon, który władzę państwową oraz prawo i instytucje uznawał za zbędne. Ustrój miał polegać na drobnej własności prywatnej i bezpieniężnym zakupie towarów. Michaił Bakunin był natomiast zwolennikiem zniesienia kapitalizmu i własności prywatnej oraz ich uspołecznienia (anarchizm kolektywistyczny). Anarchizm komunistyczny natomiast którego teoretykiem był Piotr Kropotkin zakładał wprowadzenie ogólnospołecznej własności środków produkcji i zasad demokracji bezpośredniej (samorządne komuny). Inną odmianą anarchizmu jest anarchizm syndykalistyczny (twórcy to Fernand Pelloutier i Georges Sorel,) w której za podstawę ustroju uważa się związki zawodowe utworzone w drodze strajku generalnego. Islamizm zmierza do wprowadzenia takiego modelu państwa, w którym rząd kierowałby się zasadami szariatu - prawa które nie uznaje rozdziału życia świeckiego od religijnego . Ruch ekologiczny (ekologizm) realizowany przez partie zielonych opiera się na hasłach ekologii, sprawiedliwości społecznej i działaniu bez przemocy. Rasizm - zespół poglądów tezę o nierówności ludzi, wynikający z przyjęcia ideologii o wyższości jednych ras nad innymi.Feminizm to ideologia, która propaguje i walczy o prawa kobiet i ich zrównanie z prawami jakimi cieszą się mężczyźni. Wywodzi tradycje z działalności sufrażystek amerykańskich i angielskich walczących o uznanie praw wyborczych kobiet. Ruch społeczno-polityczny dążący do pokoju i potępiający wojnę bez względu na przyczynę to pacyfizm. Jego słynnymi propagatorami byli: Albert Einstein, Mahatma Gandhi i John Lennon.
| Brak komentarzy | Dodaj komentarz |
Nasz facebook
Ciekawostka
Archimedes
Według jednego z przekazu zginął, krzycząc "noli turbare circulos meos" - nie zamazuj moich kół ?
Postać historyczna
Podpowiedź: król Wizygotów, pierwszy wódz plemion germańskich, który zdobył Rzym.
Czytaj biografię
Losowe zdjęcie
