Arystoteles
Arystoteles - (ur. brak, zm. brak) jeden z największych filozofów greckich, twórca systemu filozoficznego, który silnie wpływał na późniejszą filozofię europejską.
Arystoteles (384-322 p.n.e.). Arystoteles był jednym z największych greckich filozofów. na świat przyszedł w Stagirze, mieście leżącym na Półwyspie Chalcydyckim w północnej części Grecji kontynentalnej. Jego ojciec był lekarzem na dworze macedońskim.
W 367 roku p.n.e. udał się z Stagiry w Tracji do Aten, gdzie studiował przez dwadzieścia lat w Akademii Platona. Gdy po śmierci mistrza kierownictwo Akademii przypadło siostrzeńcowi Platona, Speuzypowi, a nie Arystotelesowi, ten drugi udał się na dwór tyrana małoazjatyckiego Atarneos i Assos, Hermiasza, także ucznia Platona. Wkrótce zaślubił jego adoptowaną córkę, Pytiadę. Po śmierci swej pierwszej małżonki Arystoteles poślubił Herpylidę, która urodziła mu syna Nikomacha. Po uwięzieniu i zgładzeniu przez Persów Hermiasza w 345 roku p.n.e. (tyran był podejrzany o spiskowanie z królem Macedonii), Arystoteles udał się na Lesbos. W latach 343-336 p.n.e. był nauczycielem Aleksandra III Wielkiego, z którym utrzymywał kontakty listowne podczas wyprawy azjatyckiej swego wychowanka. W 335 roku p.n.e. powrócił do Aten i założył własną szkołę filozoficzną przy świątyni Apollina, tzw. Likejon (Liceum) lub Perypat (od wielkiej hali spacerowej), w której przez 12 lat nauczał i prowadził badania naukowe. Po śmierci Aleksandra Wielkiego Arystoteles obawiając się o swe życie, zbiegł z Aten i osiadł w Chalkis na wyspie Eubei. Legenda głosi, że utopił się w cieśninie Euripos. Arystoteles swój niewielki majątek rozdał pomiędzy swoich niewolników.
Z całego ogromnego dorobku Arystotelesa zachowały się jedynie fragmenty wykładów. Arystoteles odrzucił platońską naukę o ideach i stworzył własną doktrynę filozoficzną. Głównie interesowała go filozofia bytu, opracował m.in. teorię materii i formy, sformułował klasyczną definicję prawdy. Położył podwaliny pod rozwój większości wyodrębniających się wówczas z filozofii dyscyplin szczegółowych, zwłaszcza logiki, biologii, psychologii, a także medycyny, zoologii, meteorologii, retoryki, poetyki. Zajmował się również teorią polityki oraz historią. Pierwszy podjął analizę zjawisk psychicznych. Był pierwszym myślicielem starożytnym, który opierał się na materiale doświadczalnym. W Likejonie zapoczątkował empiryczne metody badań przyrodoznawczych. Stworzył pierwszy teoretyczny system nauki o państwie ("Ustrój polityczny Aten"), zajmował się także zagadnieniami etycznymi ("Etyka Nikomachejska") i teorią sztuki ("Poetyka"). Jak się sądzi, Arystoteles przy pomocy swoich uczniów zebrał i opisał zasady funkcjonowania ustrojów ponad 150 poleis greckich, z czego, niestety, zachował się tylko traktat o ustroju Aten. Ważnym dziełem które dotrwało do naszych czasów jest "Polityka", w której szczegółowo wyodrębnił sześć typowych ustrojów - arystokrację, demokrację i monarchię (wg Arystotelesa ustroje dobre) oraz ochlokrację, oligarchię i tyranię (ustroje złe). Sam opowiadał się za umiarkowaną demokracją.
Dorobek filozoficzno-naukowy Arystotelesa odegrał znaczącą rolę w rozwoju myśli. Początkowo jego idee interpretowali i upowszechniali uczniowie Likejonu (perypatetycy), później w pierwszych wiekach naszej ery komentowano i wydawano jego pisma. Odrodzony w średniowieczu arystotelizm stał się w XIII wieku tomizmu, systemu teologiczno-filozoficznego stworzonego przez Tomasza z Akwinu.
Brak komentarzy | Dodaj komentarz |