Igrzyska w starożytnej Grecji
Igrzyska - greckie zawody sportowe, które już w starożytności stanowiły obiekt fascynacji i wielkiego zainteresowania swoich twórców. Dla Greków były czymś bardzo szczególnym, a i dziś wzbudzają wielkie emocje. Wiele greckich malowideł i rysunków na naczyniach przedstawia starożytnych zapaśników i sportowców w czasie rywalizacji w różnych dziedzinach. Główne igrzyska greckie miały charakter uroczystości ogólnonarodowych. Najbardziej zanymi zawodami są igrzyska olimpijskie, ale nie są one jedynymi. W starożytnej Grecji odbywały się cztery takie spotkania sportowe w różnych częściach kraju. Oczywiście każde z nich były organinzowane osobno, miały swój odrębny charakter i historię, różniły się przebiegiem oraz programem. Były to:
- igrzyska olimpijskie – obchodzone w Olimpii na Peloponezie ogólogreckie zawody ku czci Zeusa. Za inicjatora igrzysk olimpijskich uchodzi Herakles. Według wierzeń starożytnych Greków po tym jak Herakles wracał spod murów Troi po zwycięstwie nad królem Laomedonem (ojcem Priama), na dworze króla Pelopsa, ukazał się Heraklesowi jego ojciec Zeus z zamiarem wypróbowania siły syna. Po długiej walce Herakles pokonał swojego ojca. Na pamiątkę tego wydarzenia sławny heros ustanowił w Olimpii igrzyska, w których brali udział najwięksi wojownicy Hellady. Tak jest powiedziane w mitach. Natomiast organizatorami byli Likurg ze Sparty i Ifitos z Elis. Nagrodą w igrzyskach olimpijskich dla zwycięzcy były wieńce oliwne. To właśnie w Olimpii znajdował się słynny posąg Zeusa Olimpijskiego – jeden z siedmiu cudów świata, przed którym zawodnicy składali ofiary i przysięgali grać zgodnie z regułami.
- igrzyska pytyjskie – odbywały się w Fokidzie, na Równinie Krisajskiej, na cześć Apollona jako ich twórcy, co cztery lata, w trzecim roku Olimpiady. Także z tymi igrzyskami wiąże się legenda. Podobno w Delfach znajdowała się świątynia i wyrocznia Gai – Ziemi. Strzegł jej potężny smok Pyton, który był synem Gai. Apollon zabił go mszcząc się w ten sposób, gdyż Pyton prześladował Leto – matkę Apollona i Artemidy, kiedy ta była w ciąży. To zazdrosna Hera ujawniła Pytonowi przepowiednię, według której zostanie zabity przez syna Leto. Jednak wyroków losu nie można zmienić i Pyton został zgładzony. Gaja rozżalona po śmierci syna poskarżyła się Zeusowi, który wydał wyrok na Apollona. Zakazał mu przebywania przez rok na Olimpie i nakazał urządzić na cześć Pytona igrzyska, w miejscu, w którym pozbawił go życia. Od roku 586 p.n.e. igrzyska te urządzali członkowie Amfiktionii Delfickiej. Początkowo obejmowały one jedynie zawody muzyczne, ponieważ Apollon był głównie opiekunem muzyki i śpiewu; później włączono do programu zawody gimnastyczne i wyścigi na wozach. Zwyciężcy otrzymywali wieńce wawrzynowe. Także wawrzyn jest związany z bogiem sztuki i wyroczni. Według mitu gdy Apollon ścigał jedną z nimf – Dafne (przechwalając się przed Erosem Apollon naraził się mu, za co skrzydlaty bożek trafił Apollona strzałą miłości, a piękną nimfę Dafne - nienawiści ), która w przypływie rozpaczy uciekając przed zakochanym w niej Apollonem, wezwała pomocy swojej matki – Gai, która zamieniła dziewczynę w drzewo wawrzynu. Zawiedziony bóg obrał sobie wawrzyn za symbol.
- igrzyska nemejskie – były organizowane w Nemei (Arkadia), przy świątyni Zeusa Nemejskiego. Według legendy zostały wprowadzone przez Adrastosa jako dziękczynienie z powodu śmierci Ofeltesa. Od roku 573 p.n.e. urządzane co trzeci rok (w drugim i czwartym roku każdej olimpiady). Prowadzone były przez hellanodików. Zostały przeniesione do Argos w roku 460. Nagrodę w tych zawodch stanowił wieniec bluszczowy. Związek igrzysk z mitami jest bardzo dziwny i silny gdyż i na tych zawodach odnajdujemy mityczne ślady. Właśnie w Nemei Herakles wykonał swoją pierwszą pracę – zabił Lwa Nemejskiego, który siał postrach w tej krainie. Z jego czaszki zrobił sobie hełm, a z lwiej skóry – okrycie. To właśnie ta skóra obok maczugi i strzał nasączonych jadem Hydry Lernejskiej była znakiem rozpoznawczym wielkiego herosa.
- igrzyska istmijskie – ogólnohelleńskie igrzyska ku czci Posejdona, odbywające się co cztery lata na Przesmyku Korynckim ósmego dnia miesiąca ateńskiego Munychion. Na ich program składały się (po złożeniu ofiary Posejdonowi) zawody gimnastyczne, hippiczne oraz muzyczne (obejmujące kitarodię i aulodię). Pierwszym zwycięzcą w istmijskich zawodach muzycznych był Nikokles z Tarentu (IV lub III w. p.n.e.). Zwycięzców w igrzyskach istmijskich opiewali Pindar i Bakchylides. Szczególny rozkwit tych igrzysk następuje w okresie rzymskim. Od roku 228 p.n.e. zaczęli w nich brać udział Rzymianie. W roku 196 p.n.e. po drugiej wojnie macedońskiej, konsul Titus Kwinkcjusz Flamininus ogłosił na igrzyskach istmijskich wolność miast greckich; w roku 67 n.e. cesarz Neron również na tych igrzyskach proklamował wolność Grecji i uwolnienie jej od wszelkich podatków. W tych igrzyskach najlepszych nagradzano wieńcami z selerów.
Igrzyska greckie miały charakter klasowy i (zwłaszcza w epoce archaicznej) nosiły cechy sportu arystokratycznego. Zawodnicy występowali zupełnie nago; możność obserwowania nagich ciał w ruchu i w wysiłku pozwoliła rzeźbiarzom na dokładniejsze przestudiowanie aktu i wpłynęła w znacznym stopniu na wspaniały rozwój rzeźby greckiej.
Zawody w Olimpii i ich przebieg.
Co cztery lata w Olimpii, niewielkiej miejscowości na Półwyspie Peloponeskim były organizowane największe i najważniejsze igrzyska sportowe. Grecy tak wysoko je sobie cenili, że na ich okres zaprzestawali prowadzenia wojen (oj taka postawa baaardzo by się przydała w naszych czasach. Dobrze byłoby , żeby wtedy te spotkania sportowe trwały nie 5 dni ale rok – przynajmniej żołnierze mogliby odpocząć i pokibicować trochę : ). Ogłaszano pokój powszechny i żadne państwo greckie nie ośmieliłoby się go naruszyć (ale byłoby fajnie żeby zamiast tłuc się na froncie i przelewać krew rozwiązywano problemy i spory międzypaństwowe przy pomocy rywalizacji sportowej :).
Najwcześniej w Olimpii zjawiali się zawodnicy. Przez wiele dni ćwiczyli pod czujnym okiem trenerów i sędziów.
Same igrzyska trwały pięć dni. Pierwszego dnia zawodnicy zbierali się przed ołtarzem Zeusa i składali mu ofiary. Przysięgali także, że będą walczyć uczciwie, zgodnie z regułami. Nieuczciwi zawodnicy musieli wystawić posąg Zeusowi, na którym ryto ich nazwiska i opisywano wykroczenie. Posągi te stawiane były obok świątyni Zeusa.
Drugiego dnia igrzyska rozpoczynały się od konkurencji, w których startowali chłopcy. Dopiero trzeciego i czwartego dnia odbywały się zawody najważniejsze, w których uczestniczyli mężczyźni. Na program tych igrzysk składały się:
- walka na pięści
- wyścigi konne w hippodromie
- bieg hoplitów
- pięciobój, czyli: bieg krótki (na 200m), skok w dal, rzut oszczepem, rzut dyskiem i zapasy.
Piątego dnia nagradzano zwycięzców. Otrzymywali oni z rąk sędziów wieńce z gałązek drzewa oliwnego. Zwycięzcy zawodnicy stawali się ludźmi sławnymi w całej Grecji. Ich zwycięstwo było zwycięstwem miasta, w którym się urodzili.
Igrzyska w Rzymie – odpowiednik zawodów greckich
W Rzymie igrzyska nie miały już tego charakteru święta narodowego, który był tak wybitną cechą igrzysk greckich. Były one przede wszystkim masową rozrywką dla ludu. Główna idea tych zawodów polegała na jak największej różnorodności przedstawianych programów jak i na wręcz przesadnym przepychu. Wstęp na rzymskie widowiska był bezpłatny. Igrzyska rzymskie podzielone były na trzy rodzaje:
- igrzyska cyrkowe (ludi circenses) – obejmowały głównie wyścigi na wozach zaprzężonych w dwa (biga) lub w cztery konie (kwadryga). W wyścigach najczęściej brały udział cztery wozy (mogło jednak być ich więcej). Zawodnicy musieli przejechać siedem okrążeń. Zwycięzcy byli szczodrze nagradzani, zdobywali sławę, a nawet mogli mieć wpływ na politykę. W cyrku odbywały się także zapasy i walki na pięści. Dość często miały miejsce popisy wojskowe piechoty i jazdy.
- igrzyska sceniczne (ludi scaenici) – głównym ich celem były przedstawienia teatralne tragedii i komedii. Wstęp do teatru mieli wszyscy obywatele, niezależnie od płci i wieku. Wyjątek stanowili ludzie, pozbawieni jakichkolwiek praw, czyli niewolnicy.
- igrzyska amfiteralne (ludi gladiatori) – składały się z pojedynków gladiatorów, walk ludzi i zwierząt oraz bitew na statkach. Początkowo igrzyska rzymskie (podobnie jak greckie) były ozdobą świąt religijnych. Z czasem stały się powszechną zabawą ludu rzymskiego.
Rola igrzysk w życiu Greków i ich wpływ na późniejszą kulturę świata.
Pierwsze igrzyska odbyły się w 776 roku p.n.e. Od tej daty, co cztery lata, aż po koniec czasów starożytnych, zbierali się tu zawodnicy i widzowie z różnych regionów Grecji. Spotkania te ważne były nie tylko dla sprtowców. Swoje „pięć minut” mieli także recytatorzy i poeci.
Igrzyska w starożytnej Grecji odbywały niebagatelną rolę, choćby z tego powodu, że przez krótki okres łączyły ludzi we wspólnym celu świętowania, zabawy i szlachetnej rywalizacji. To ostatnie zapewne nie zawsze znajdowało oddźwięk u wielu zawodników, jednak należy pamiętać, że w dawnych czasach wysoko ceniono sobie sprawy honoru. Widmo w postaci niesławy i pamięci oszustwa aż po grób, skutecznie odstraszało tych co chcieli zdobyć wielkość nieczystą grą.
Igrzyska trwały aż do roku 394 n.e., kiedy to Teodozjusz Wielki zakazał ich organizowania jako praktyk pogańskich. Na karty historii powracają dopiero w wieku XIX, kiedy to zafascynowani starożytnymi zawodami sportowymi ludzie, zorganizowali pierwsze nowożytne igrzyska w Atenach w 1896 r. Od tego czasu sportowe zawody starożytnych Greków nabierają nowego znaczenia i otwierają nowy dział w dziejach świata. Niestety nie były już na tyle ważne dla ludzkości, aby z ich powodu zaprzestać prowadzenia wojen, przynajmniej na jakiś czas. Dwa razy igrzyska olimpijskie zostały wykorzystane do celów propagandowych. Miało to miejsce tuż przed wybuchem drugiej wojny światowej, rok po śmierci Marszałka Józefa Piłsudskiego, w 1936 w Berlinie – to pierwszy raz; drugi był w Moskwie w 1980 kiedy to koszmar reżimu komunistycznego wisiał nad Polską oraz połową Europy i świata.
Dzisaj igrzyska olimpijskie to przede wszystkim emocje, dobra zabawa, ogromna różnorodność dyscyplin, a co za tym idzie również potężna machina zysku. Tak niestety, igrzyska straciły wiele ze swojego dawnego charakteru. Nikt dziś nie zważa na szlachetne współzawodnictwo i możliwość zdobycia sławy w uczciwy, zasłużony sposób. Coraz więcej słyszy się o przekrętach, używanych środkach wszelkiej maści, byleby tylko zwyciężyć i wycisnąć z tego jak największe pieniądze. Jednak nie oznacza to wcale, że zawody sportowe są zepsute i złe. Wszystko zależy przecież od ludzkiego zachowania i podejścia do pewnych zasad i zagadnień typu rywalizacja, kariera, sława, itp. Wraz ze zmieniającymi się poglądami, zmieniły się też igrzyska. Tak więc, zawody obejmują już nie tylko jedno państwo, lecz cały świat. Mogą w nich brać udział kobiety, są organizowane specjalne zawody dla osób niepełnosprawnych. Także program igrzysk uległ diametralnej zmianie. Igrzyska olimpijskie już nie obejmują kilku punktów, lecz wiele dyscyplin, w związku z czym zaistniała konieczność wydłużenia czasu trwania tych słynnych zawodów.
Pomimo faktu oszustw i korupcji, igrzyska olimpijskie zawsze będą wywierać na nas jakiś magiczny wpływ, przywołując z zakamarków osnutej mgłą niepamięci sylwetki starożytnych greckich zawodników zrywających się do biegu w porannych promieniach słońca, odbijającego się światła na ciśniętej włóczni, czy warkotu wyrzuconego w niebo dysku...
„Dopóki walczysz, jesteś zwycięzcą” - Augustyn z Hippony
| 34 celnych komentarzy | Dodaj komentarz |
 Gość | |
Dodano: 2009-12-09 czy wy nie macie odp. na moje pytanie ,,jaka role odgrywaly igrzyska w starożyrnosci |
 Redaktor | |
Dodano: 2009-12-09 Karolino musisz wiedzieć, ze Igrzyska w starożytnej Grecji były doniosłym wydarzeniem dla Greków. Miały charakter uroczystości ogólnonarodowych. Zawody sportowe stanowiły też możliwość zdobycia sławy i prestiżu dla zwycięzcy i miasta, z którego pochodził. Honor był dla ówczesnych ludzi sprawą nadrzędną. Idea szlachetnej rywalizacji w słynnych zawodach sportowych była jednym z najważniejszych punktów życia starożytnych Greków. Dla sportowców wzięcie udziału w Zawodach Olimpijskich stanowiło zaszczyt i szansę zdobycia chwały i wielkiego bogactwa. Trzeba też przede wszystkim powiedzieć, iż Igrzyska miały głównie charakter religijny. Były to zawody organizowane ku czci najważniejszych bóstw greckich Zeusa, Posejdona czy Apollona. Ich ustanowienie przypisywano bogom lub herosom. Igrzyska były tez swoistą rozrywką. Oglądanie wyścigów rydwanów, czy walk zapaśniczych dostarczało wielu emocji i stanowiło temat do rozmów na tygodnie jeśli nie lata. Zawody sportowe łączyły ludzi we wspólnym celu świętowania i zabawy. Mało tego, Igrzyska Olimpijskie były tak doniosłym wydarzeniem w życiu starożytnych Greków, iż na czas ich trwania przerywano wszystkie wojny. Żadne państwo nie śmiało naruszyć świętego pokoju zaprowadzanego na czas Igrzysk. Można też podać jeszcze jedną rolę Igrzysk i to niebagatelną. Ponieważ zawodnicy występowali zupełnie nago, to możność obserwowania nagich ciał w ruchu i w wysiłku pozwoliła greckim rzeźbiarzom na dokładniejsze przestudiowanie aktu i wpłynęła w znacznym stopniu na wspaniały rozwój rzeźby greckiej. |
Gość | |
Dodano: 2009-12-13 moje pytanie jest takie jakie są dyscypliny sportowe które nie są już olimpijskimi?? |
|
Redaktor | |
Dodano: 2009-12-14 Starożytne dyscypliny olimpijskie, które nie występują w programie współczesnych igrzysk to: wyścigi konne, wyścigi rydwanów, wyścigi hoplitów i pankration. |
Gość | |
Dodano: 2010-02-25 Z ilu dyscyplin składały się igrzyska w grecji |
|
Redaktor | |
Dodano: 2010-02-25 Z ośmiu: walki na pięści, wyścigów konnych, biegu hoplitów oraz biegu krótkiego na 200m, skoku w dal, rzutu oszczepem, rzutu dyskiem i zapasów. Pięć ostatnich dyscyplin wchodziło w skład pięcioboju. |
|
Redaktor | |
Dodano: 2010-03-23 Haniaa0000 - "Kiedy i gdzie odbyła się ostatnia Olimpiada?" Ostatnie igrzyska odbyły się w 385 r. n.e. w Olimpii. kaniunia123 - "W którym roku odbyły się pierwsze igrzyska olimpijskie w starożytności?" Pierwsze igrzyska olimpijskie odbyły się w 776 roku p.n.e. |
Gość | |
Dodano: 2010-05-15 Porównaj Igrzyska Olimpijskie Starożytne ze Współczesnymi . |
|
Redaktor | |
Dodano: 2010-05-18 Starożytne Igrzyska Olimpijskie: miały charakter uroczystości ogólnonarodowych i religijnych; łączyły ludzi we wspólnym celu świętowania, zabawy i szlachetnej rywalizacji; miały charakter klasowy i (zwłaszcza w epoce archaicznej) nosiły cechy sportu arystokratycznego; zawodnicy występowali zupełnie nago; na czas ich trwania przerywano wszelkie wojny; igrzyska trwały pięć dni; składały się z ośmiu dyscyplin: walki na pięści, wyścigów konnych, biegu hoplitów oraz biegu krótkiego na 200m, skoku w dal, rzutu oszczepem, rzutu dyskiem i zapasów. Pięć ostatnich dyscyplin wchodziło w skład pięcioboju; w igrzyskach mogli brać udział tylko Grecy i mogli to być tylko i wyłącznie mężczyźni. Współczesne Igrzyska Olimpijskie: dzisiaj igrzyska olimpijskie to przede wszystkim emocje, dobra zabawa, ogromna różnorodność dyscyplin, a co za tym idzie również potężna machina zysku; zawody obejmują już nie tylko jedno państwo, lecz cały świat; mogą w nich brać udział kobiety; są organizowane specjalne zawody dla osób niepełnosprawnych; igrzyska obejmują wiele dyscyplin, w związku z czym zaistniała konieczność wydłużenia czasu trwania tych słynnych zawodów. |
Gość | |
Dodano: 2010-10-18 mam pytanie może ktoś z was wie jak nazywano kobietę która mogła jako jedyna wchodzić na igrzyska starogreckie dodam że zasiadała na honorowym miejscu i jako jedyna z wyjątkiem "sędziów" nosiła szatę proszę o jak najszybszą odpowiedź |
Gość | |
Dodano: 2010-11-22 czy kobiey w igrzyskach w starożytności brały udział w nich ???? |
|
Redaktor | |
Dodano: 2010-11-23 Kobiety nie miały prawa wstępu na igrzyska greckie. Jedyny wyjątek stanowiły wyścigi rydwanółw, bowiem to właściciel zaprzęgu (który nie musiał być obecny na igrzyskach), a nie woźnica, otrzymywał nagrodę. W ten sposób jeden z wyścigów rydwanów wygrała Kyniska - jedyna kobieta, która wzięła udział w igrzyskach olimpijskich. |
Gość | |
Dodano: 2010-11-30 na co mogły wejść kobiety. |
|
Redaktor | |
Dodano: 2010-12-03 Kobiety niestety nie miały prawa wstępu na żadne igrzyska ani zawody:(. Niesprawiedliwe, wiem, ale cóż robić? :P Nawet jedyna kobieta w historii, która zwyciężyła w igrzyskach olimpijskich, nie była obecna na zawodach, gdyż było to wzbronione. Jej wygrana była możliwa tylko dzięki temu, iż właściciel rydwanu nie musiał się stawić osobiście. Co innego woźnica a co innego zwycięzca. Zwyciezcą w wyścigach rydwanów był bowiem właściciel zaprzęgu. Kyniska wystawiła zaprzęg i wygrała :D. Jedyny przypadek w starożytnej Grecji. |
Gość | |
Dodano: 2010-12-19 W internecie spotkałem się z różnymi datami zakończenia igrzysk. Czy w 385 r. n.e. rzeczywiście przestały być organizowane? |
 Redaktor | |
Dodano: 2010-12-22  O ile mi wiadomo ostatnie igrzyska olimpijskie odbyły się w 393 roku n.e. Niemniej w cesarstwie wschodniorzymskim nadal odbywały się różnorakie zawody. Tak wprawdzie nie miały one tej formy, którą przybrały zawody w Olimpii, nimniej nadal uprawiano sport - wyścigi kwadryg. Wyścigi te pasjonowały znacznie większą liczbę ludzi, co nieraz przejawiało się w różne rozruchy, a nawet powstania (np. w czasie panowania Justyniana). |
Gość | |
Dodano: 2011-08-14 Przyadkiem wpadłam na tą stronę szukając materiałów do uzupełnienia notatek i muszę przyznać, że całkiem fajnie artykuł jest napisany, ale brakuje 2 ważnych igrzysk. Igrzyska panatenajskie - Ich patronką była bogini wojny Atena, a odbywały się one w Atenach co 4 lata w trzecim roku olimpiady. Były to najbardziej różnorodne z igrzysk antycznej Grecji. Rozpoczynały się jedyną w Grecji konkurencją nocną |
Gość | |
Dodano: 2011-10-04 O ile wiem igrzyskom mogły się przyglądać kapłanki (choć nie brać udział). W Sparcie i Cyrenie kobiety nie tyle mogły co musiały uprawiać sport (głównie biegi) tylko dlatego zresztą "aby rodziły zdrowych wojowników". Owo powstanie z początku rządów Justyniana I (527 - 565) przeszło do historii pod nazwą "Nika" (po grecku "zwyciężaj" którym to słowem kibice dopingowali zawodników), już wtedy byli kibice co wyczyniali rozróby. Jak podkreśla profesor Jerzy Łanowski w książce "Święte Igrzyska Olimpijskie" w Grecji nie było igrzysk gladiatorów a za choćby skaleczenie przeciwnika groziła dyskwalifikacja i pokrycie kosztów wystawienia przebłagalnego pomnika Zeusa tytułem kary. |
Strona nie została odnaleziona!
Niestety szukana przez Ciebie strona nie została odnaleziona, czyli wystąpił znienawidzony przez wszystkich błąd 404. Istnieją dwa wytłumaczenia; możliwe, iż szukana strona została usunięta lub przesunięta, albo po prostu źle wpisałeś/aś adres URL. Ale niestety istnieje też ryzyko, iż to my coś 'sknociliśmy' (oby nie!) w kodzie strony i zakradł się tzw. "bug", czyli po polsku robal. Koniecznie daj nam o tym znać; skopiuj link z paska przeglądarki i wyślij go na adres: naczelny[malpa]histurion.pl Wspólnie oczyśćmy histuriona ze wszelkich błędów/robaków!
Nasz facebook
Ciekawostka
Święty Augustyn z Hippony
W młodości nie myślał poważnie o celibacie (posiadał syna Adeodata), jednakże później pisał, że należy unikać związków seksualnych. ?
Postać historyczna
Podpowiedź: święty, patron Europy, twórca reguły benedyktyńskiej, jeden z Ojców Kościoła.
Czytaj biografię
Losowe zdjęcie
