Rody w mitologii greckiej
Ktoś mógłby jednak spytać: „Jeśli herosi byli synami bogów, to czemu ich boscy rodziciele nie rozwiązywali za nich problemów? Dlaczego bogowie sami nie uporali się z potworami, tylko wysyłali do walki swoje dzieci? Czyżby niebianie nie kochali swoich potomków?”. Są to dość poważne oskarżenia, jednak należy pamiętać, że greccy bohaterowie musieli sobie zasłużyć na miejsce w panteonie najsłynniejszych postaci. A niesienie pomocy uciemiężonym ludom, walka z niebezpiecznymi, siejącymi grozę bestiami i niezliczone podróże w najdalsze krańce świata (włączając w to nawet zejście do świata umarłych) po cudowne skarby – to były - w pojęciu starożytnych – cele, których osiągnięcie, pretendowało do zdobycia miejsca wśród najbardziej zasłużonych herosów. Zresztą po cóż byłaby tym pięknym młodzieńcom ich siła, zręczność i spryt, jeśliby nie wykorzystywali tych zalet w słusznej sprawie? Jednak nadal pozostaje nierozwiązana kwestia włączania się boskich rodziców w czyny i życie swoich potomków. Możnaby powiedzieć, że Zeus prawie wogóle się nie interesował swoim synem Heraklesem. Zeus zobaczył się z synem tylko raz, gdy Herakles był w gościnie u króla Pelopsa. Władca Olimpu zmierzył się wtedy ze swoim synem. Po długiej walce Herakles pokonał swego ojca. Na pamiątkę tego wydarzenia ustanowił Herakles igrzyska olimpijskie. Jednak stwierdzenie, że bogom obojętny był los herosów byłoby wysoce niesprawiedliwe. Przecież to właśnie bogini Tetyda zanurzyła swojego syna Achillesa w Styksie, tak by jego ciało stało się odporne na ciosy. To właśnie na prośbę Tetydy Hefajstos, boski kowal wykuł zbroję z cudowną tarczą dla Achillesa. Zaś Apollon naraził się na gniew Zeusa, gdy w akcie zemsty za śmierć swojego syna Asklepiosa (notabene zabitego piorunem przez władcę Olimpu), zabił Cyklopów, wykuwających gromy Zeusowi. Apollonowi groziło wtedy nawet strącenie do Tartaru, jednak na prośbę jego matki Leto, Zeus skazał Apollona tylko na czasowe wygnanie. A Pallas Atena? Ulubienica władcy Olimpu, bogini mądrości i wojny nieustanie sprzyjała wszystkim bohaterom. Niejeden raz wspierała Heraklesa, pomogła Perseuszowi zdobyć głowę Gorgony Meduzy, przywiodła do Bellerofonta Pegaza i cały czas czuwała nad Odysem. A władczyni Olimpu, Hera opiekowała się Jazonem i Argonautami dopóki Medea nie popełniła zbrodni bratobójstwa. Hermes też często udzielał boskim potomkom pomocy. Tak więc nie można powiedzieć, że herosi nic nie znaczyli dla bogów. Jest też bardzo istotna kwestia, którą należy wziąć pod uwagę, gdy idzie o życie herosów. Trzeba bowiem pamiętać, że losy wszystkich, zarówno bogów, potworów, jak i herosów wyznaczała Mojra Przedwieczna oraz trzy Mojry, Prządki córki Zeusa i Temidy, bogini praw: Kloto, Lachezis i Atropos. Bogowie nie mieli nad nimi żadnej władzy i podlegali ich wyrokom. Nie można było zmienić losu wyznaczonego przez Mojry. Nie można było zmienić wyroków przeznaczenia. Tych, którzy tego próbowali, czekały straszne konsekwencje. Skoro losu nie można było odwrócić ani go oszukać, to jak bogowie mieli uchronić swoje dzieci przed ich przeznaczeniem?
Mojry
Przeznaczenie. To słowo samo w sobie ma jakąś dziwną aurę i moc. Jest czymś co nas czeka, czymś potężnym, czymś do czego zmierzamy. Z przeróżnych mitów można wywnioskować, że starożytni mieli głęboko zakorzeniony lęk przed przeznaczeniem. Fatum ciążące nad rodem, to było coś strasznego. Niezmienne, srogie, niewzruszone. Po prostu PRZEZNACZENIE. Próby jego obejścia zawsze kończyły się tragicznie. Oczywiście można spróbować temu zaprzeczyć. Bo czyż każdy heros nie miał wyboru? Czy musiał iść tylko jedną drogą czy też miał inne wyjście? Owszem, każdy bohater mógł wieść spokojne życie, w domowych pieleszach wesoło ucztując. Przecież już jego boskie pochodzenie zapewniało mu sławę. Ale czy herosi mogliby oprzeć się wyzwaniu losu? Oprzeć się chęci zdobycia wiecznej sławy i chwały, nawet jeśli oznaczałoby to spędzenie szeregu lat poza domem, walkę, narażanie niejeden raz swojego życia, pracę w pocie czoła? Nie sądzę. Sława była czymś nieodzownym dla herosa. Bez niej nic by nie znaczył. A można wyobrazić sobie boskiego potomka, który wiedzie zwyczajne życie? Chyba nie ma takiego. A zresztą jak już wcześniej wspomniałam heros musiał udowodnić, że jest godzien sławy, musiał sobie na nią zasłużyć. A bycie potomkiem bogów do czegoś zobowiązuje. Herakles stanąwszy na rozstajnych drogach mógł przecież wybrać Rozkosz a nie Cnotę. A jednak wybrał trudne życie z własnej woli, bo to go pociągało i to było jego przeznaczeniem. Matce Meleagera Altei, Mojry przepowiedziały, że jej syn zginie, gdy tylko wypali się sosnowa kłoda w kominku. Matka wyciąga drewno z płomieni i ratuje swoje dziecko z paszczy śmierci. Z tego co było jego przeznaczeniem. A jednak Meleager ginie właśnie przez tą kłodę. Jak to się stało? Przecież mógł żyć jeszcze długie lata. Przecież został uratowany przed swoim losem. A jednak nie zdołał w końcu mu uciec. To Altea jego własna matka, która go wcześniej uratowała od zguby, dowiedziawszy się, że jej syn pozabijał jej braci, wzięła sosnowe polano i rzuciła w ogień oddając syna Tanatosowi. Fatum się wypełniło.
Meleager
Fatum. Właśnie przez nie całe rody zostawały skazane na wymarcie. Dowiedziawszy się o nim próbowali uciekać przed swym losem. Często nieświadomie ściągali na siebie przeznaczenie. Ścigani gniewem bogów doprowadzali swój ród do ruiny, do samozniszczenia. Często zaczynało się od jednego człowieka, a kończyło na udziale w okrutnym losie całej jego rodziny. Taki los spotkał rodzinę Niobe. Bluźniąc przeciw Leto, Niobe ściągnęła na siebie zemstę potomków Latony, Apollona i Artemidy i zagładę na swój ród. Jej czternaścioro dzieci padło pod strzałami rozgniewanego rodzeństwa. Bogowie nie mieli też litości dla niewinnego męża Niobe, Amfiona i jego brata Zetosa, synów samego Zeusa i tebańskiej królewny Antiopy. Gdy tylko zjawili się oni u wrót świątyni Apollona, padli przeszyci strzałami. To znieważona Leto podszepnęła Apollonowi zemstę, doprowadzając do unicestwienia rodu Amfiona. Niobe zaś w swym cierpieniu została przemieniona w skałę, z której oczu wypływają strumienie łez. Mimo iż sama sprowadziła na siebie nieszczęście, jest symbolem boleści matki nad utratą dzieci. To właśnie do Niobe przyrównuje się Kochanowski w swoich trenach:
„(...) Nie dziwuję Niobe, że na martwe ciała
Swoich namilszych dziatek patrząc skamieniała.”
„(...) Nieszczęsna matko (...)
Gdzie teraz twych siedm' synów i dziewek tak wiele?
Gdzie pociecha? Gdzie radość i twoje wesele?
Widzę czternaście mogił, a ty, nieszczęśliwa
I podobno tak długo nad wolą swą żywa,
Obłapiasz zimne groby, w których – ach niebogo -
Składałaś dziateczki swoje zagubione srogo!
(...) A wasze prędkie strzały albo łuk co czyni
Niepochybny, o Febe i mściwa bogini?
Albo z gniewu, bo winna, albo więc z litości
Dokonajcie, prze Boga, jej biednej starości!
Nowa pomsta, nowa kaźń hardą myśl potkała:
Dziatek płacząc Niobe sama skamieniała
I stoi na Sypilu marmor nieprzetrwany,
Jednak i pod kamieniem żywią skryte rany.
Jej bowiem łzy serdeczne skałę przenikają
I przeźroczystym z góry strumieniem spadają(...).”
Niobe z najmłodszą córką
Ten, który próbował uciec przed swym losem najczęściej go znajdował w zupełnie nieoczekiwanym momencie, w chwili gdy myślał, że jest bezpieczny. Tak było z Akrizjosem ojcem Danae, któremu wyrocznia przepowiedziała, że zginie z ręki swojego wnuka. Aby do tego nie dopuścić skazał na śmierć swoją córkę wraz z jej małym synkiem. Ale los chciał, że dzięki pomocy Posejdona, zarówno matka jak i dziecko przeżyli. Po latach Perseusz powrócił w rodzinne strony. Akrizjos zdjęty trwogą przed wypełnieniem się przepowiedni uciekł z miasta przed Perseuszem. Jednak nie zdołał oszukać przeznaczenia. Na uczcie u pewnego władcy, biorący udział w zawodach Perseusz niechcący rzucił dysk zbyt blisko widowni i zabił starca. Tym starcem był właśnie Akrizjos. Nie dość, że nie uniknął swego losu, to jeszcze nie został pomszczony, bo bogowie nie ścigali nieumyślnego zabójcy (który dobrowolnie udał się na wygnanie). Ród Perseusza przetrwał przez wiele wiele lat. A Edyp? Jego tragiczne losy są straszną drwiną z prób przechytrzenia losu. Najgorsze jest jednak nie to, że straszna przepowiednia się wypełniła, tylko to, że Edyp popełnił swe czyny nieświadomie oraz fakt, że dowiedziawszy się o słowach wyroczni próbował zapobiec nieszczęściu - spełnieniu się wróżby. Niestety nie dość, że sam cierpi, zostaje wygnany to kara spada również na cały jego ród i nawet na kraj (sam Edyp pod ciężarem trosk udaje się na wygnanie, jego matka a zarazem żona Jokasta popełnia samobójstwo po wykryciu prawdy, synowie giną w bratobójczym pojedynku, a córka Antygona zostaje skazana na śmierć głodową i ostatecznie popełnia samobójstwo tak jak jej matka).
91 celnych komentarzy | Dodaj komentarz |
Gość | |
Dodano: 2009-10-16 Jak nazywał się ojciec Amfitryty? |
Redaktor | |
Dodano: 2009-10-16 Ojcem Amfitryty był starzec morski Nereusz (syn Gai i Pontosa). |
Gość | |
Dodano: 2009-10-29 Wie ktoś jak wyglądała Terpsychore?? |
Gość | |
Dodano: 2009-12-14 Mam na wtorek 16.12.09 zrobić wypracowanie o Hekate na język polski. Wiadomo coś więcej o niej? |
Gość | |
Dodano: 2010-01-18 Niebianin - kto to jest? |
Redaktor | |
Dodano: 2010-01-18 Niebianie - chodzi tu po prostu o bogów. To jedno z rzadko używanych określeń. |
Gość | |
Dodano: 2010-01-26 Mam napisac zadanie na język polski: 1. Wpisz do tabeli cechy potworów mitologicznych i współczesnych. 2. Na podstawie opowieści Zeusa odtwórz mityczną wizję świata. 3. Napisz,kto kogo zrzucił z tronu, podaj imiona bogów. 4. Ustal, kto gdzie sprawuje władzę: Hades, Posejdon. (Zeus na Olimpie). 5. Napisz, który z bogów najbardziej ci się podoba. Wyjaśnij dlaczego. |
Gość | |
Dodano: 2010-02-10 Pomocy muszę napisać na polski o Muzach. Kto poda mi o nich informacje? W internecie nie mogę nic znaleźć na ich temat. |
Gość | |
Dodano: 2010-05-02 Mam zrobić na j. polski wypracowanie o Nike. Proszę o jakieś wiadomości z wyglądu, itp. |
Gość | |
Dodano: 2010-05-18 Jaki ród rządził przed Zeusem? |
Redaktor | |
Dodano: 2010-05-18 Ród Tytanów. Konkretnie rządził bogami (wtedy Tytanami) Kronos, ojciec Zeusa. |
Gość | |
Dodano: 2010-06-15 Proszę o pomoc! Może ktoś mi podać całe drzewo genealogiczne: wiem że pierwszy był Kronos i miał trzech synów: Zeusa, Hadesa i Posejdona, ale potrzebuję informacji kim była Izis (i czy w ogóle była) a jeżeli takiej nikt nie zna to chociaż jej zastępczyni. Kim była jej matka i ojciec. I może jakieś opisy by się dało załatwić...?? |
Gość | |
Dodano: 2010-09-26 Kim był (była) Amfiona? |
Gość | |
Dodano: 2010-10-06 Kim byli Astrajos, Eos i Eol? |
Gość | |
Dodano: 2010-10-14 Jak miał na imię bóg śmierci? |
Redaktor | |
Dodano: 2010-10-14 Tanatos. I jedna uwaga: nie trzeba pisać słowa bóg wielką literą jeśli odnosi się do bóstwa z mitologii ;) |
Gość | |
Dodano: 2010-10-20 Kim byli rodzice Prometeusza? |
Redaktor | |
Dodano: 2010-10-21 Rodzicami Prometeusza byli Tytan Japetos i Okeanida Klimene. |
Gość | |
Dodano: 2010-10-24 Jaki jest rzymski odpowiednik Iris? |
Redaktor | |
Dodano: 2010-10-26 Iris, grecka bogini tęczy i posłanka bogów nie miała swojego odpowiednika w mitologii rzymskiej. |
Gość | |
Dodano: 2010-10-26 Poda ktoś najmłodszy ród Tytanów? |
Gość | |
Dodano: 2010-10-28 Co wedlug Hekate jest największą przeszkodą w osiągnięciu dobra? Proszę o szybką pomoc. |
Gość | |
Dodano: 2010-11-03 Imię mitycznego greckiego herosa, który naraził się bogom? Proszę o szybką pomoc. |
Gość | |
Dodano: 2010-11-14 Jaki był rzymski odpowiednik Tanatosa? |
Gość | |
Dodano: 2010-11-15 Mam takie zadanie na j. polski: napisz, kto według wierzeń Greków, zamieszkiwał Olimp? Pomoże mi ktoś? |
Gość | |
Dodano: 2010-11-16 Mogłabym 'dostać' drzewo genealogiczne bogów greckich? Tylko takie prościutkie - Zeus i jego rodzeńswo, potomkowie. Nie mogę takiego znaleźć, wszędzie są bardzo rozbudowane. Byłabym wdzięczna za pomoc. :> |
Gość | |
Dodano: 2010-11-23 Potrzebuję 10 herosów z mitologii greckiej. |
Redaktor | |
Dodano: 2010-11-24 Również Ajas Mały i Ajas Wielki, Bellerofont, Hektor, Ifikles ... ale najciekawsze postacie wymieniła Pani Lilla Weneda ;p |
Gość | |
Dodano: 2011-05-03 jak się nazywają Kery? |
Gość | |
Dodano: 2011-09-10 Kim był Erato?? prosze o pomoc |
Gość | |
Dodano: 2011-09-11 Proszę o ród dwunastu Tytanow... proszę o pomoc. |
Gość | |
Dodano: 2011-10-04 Jak ma na imię ojciec i matka Zefira? |
Gość | |
Dodano: 2011-10-06 Jak można przedstawić Erato?? |
Gość | |
Dodano: 2011-10-09 Czy ma ktoś drzewo genealogiczne achillesa ? z góry dziękuje |
Gość | |
Dodano: 2011-10-16 potrzebuję wiecej wiadomosci(szczegółowych)o hekate!!! bardzo prosze o pomoc!!! cos o rodzinie jakieś wazniejsze momenty z jej życia czy zrobiła coś interesujacego jak wyglądała czy maiała jakieś atrybuty historie z nią związane osoby z niż zwiazane ciekawostki |
Gość | |
Dodano: 2011-10-27 Muszę zrobić plakat o poństwie podziemnym poproszę o jakieś informacje na temat państwa podziemnego i jego władcy czyli Hadesie |
Gość | |
Dodano: 2011-11-07 Jak się nazywała kobieta heros? Proszę o przyklady 7 takich kobiet. |
Gość | |
Dodano: 2011-11-08 Hej. :) Mam takie zad. z j. pol. Jakby ktoś mógł mi pomóc, to bardzo proszę. Muszę zrobić prezentację na temat "Fantastyczne istoty mityczne". Mam kilka takich istot, ale potrzebne mi sś jeszcze wyjaśnienia kim one były. Centaur - Cyklop - Trol - Hydra lernejska - Lew nemejski - Chimera - Tyfon - Scylla - Charybda - Dzik - Gorgony - Syrena - Giganci - Pegaz - Sfinks - Cerber - Nimotach - Erymaantu - Meduza - Harpia - Nie musi to być wyjaśnienie do każdej istoty. Prosze bardzo o pomoc to bardzo bardzo dla mnie ważne. Czasu mam niewiele do godz. 23.30 . : / |
Gość | |
Dodano: 2011-11-09 Muszę zrobić drzewo genealogiczne bogów , ale na internecie są ale ja chce takie zeby w nawiasie było napisane np (afrodyta córka kogoś ) mamy tak zrobić :( pomocy;/ na jutro musze, ale dzisiaj musze to robić. ? POmożesz ? |
Gość | |
Dodano: 2011-11-09 Potrzebuje drzewa genealogicznego bogów greckich na internecie jest ich duzo, ale w żadnym nie ma kto jest ojcem matką itp. A my musimy zrobić , że np. Zeus od niego odchodzą strzałki i jego corki a w nawiasach mamy napisać np Atena (i kogo córka itp ) pomożesz na dzisiaj ? widzę , że kazdemu pomagasz, bym był ci bardzo wdzięczny:)na dzisiaj . |
Gość | |
Dodano: 2011-11-12 Dzień dobry Mam takie zadanie z j. pol. i oczywiście proszę o pomoc. Muszę zrobić prezentację na temat "Dziecko w mitologii". Za pomysły z góry dziękuję. |
Gość | |
Dodano: 2011-11-14 DZIEŃ DOBRY, Jeszcze raz proszę o pomoc, muszę na czwartek przygotować prezentację z języka polskiego na temat "DZIECKO W MITOLOGII" i naprawdę nie wiem od czego mam zacząć, temat nie wydaje mi się, aby był łatwy. Proszę o kilka wskazówek. |
Gość | |
Dodano: 2011-11-15 Mam problem, bo muszę zrobić prezentację o potworach mitycznych i nie wiem jak zacząć. Byłabym wdzieczna za jakiekolwiek podpowiedzi na ten temat;) Z góry wielkie dzięki. |
Gość | |
Dodano: 2011-11-15 Według mnie nie Chiron, ale Chejron. |
Gość | |
Dodano: 2011-11-16 Jak mieli na imię matka i ojciec Zefira? |
Redaktor | |
Dodano: 2011-11-17 Odp. dla Lola: Rodzicami Zefira byli Eos (bogini jutrzenki) i Astrajos (bóg gwiazd). |
Gość | |
Dodano: 2011-11-20 Gdzie mogę znaleźć drzewo genealogiczne bogów egipskich, greckich i germańskich? :) |
Gość | |
Dodano: 2011-11-22 Proszę o dokładny wygląd Persefony. :) |
Gość | |
Dodano: 2011-11-22 Wyjaśnij symbolikę rodowodu muz. Proszę o pomoc. |
Gość | |
Dodano: 2011-11-25 Mam napisać wypracowanie z polaka pt. "Herosi i bogowie mityczni oraz ich spory" Pomocy! Jak mogę to napisać albo jak nie to jacy są w mitologi greckiej herosi i bogowie związani z sporami; jakie to spory? |
Gość | |
Dodano: 2011-12-01 Czy ktoś mi poda rodzeństwo Hydry Lernejskiej? |
Redaktor | |
Dodano: 2011-12-02 Rodzeństwo Hydry Lernejskiej: trójgłowy pies Cerber, Chimera - zabita przez Bellerofonta (wnuka Syzyfa), stugłowy smok Ladon |
Gość | |
Dodano: 2011-12-03 Czy na którymś z tych pięknych drzew genealogicznych znajdę Polifema? |
Redaktor | |
Dodano: 2011-12-04 Niestety nie znajdziesz, bo w mitologii Polifem jest postacią poboczną, lecz mogę ci powiedzieć czyim jest synem. Ojcem cyklopa Polifema był Posejdon. |
Gość | |
Dodano: 2011-12-05 Przepraszam raz jeszcze. Co mogę napisać w poszczególnych akapitach wstęp , rozwinięcie , zakończenie (wypracowanie pt.: herosi i bogowie mityczni oraz ich spory (ogólnie)). |
Gość | |
Dodano: 2012-01-08 Jak wyglądał sfinks i cyklop? |
Gość | |
Dodano: 2012-02-24 Wszyscy piszą tutaj: ,,Proszę o pomoc w wypracowaniu,, lub ,,mam za zadanie,, czyli wchodzą na tę stronę z potrzeby, nie z ciekawości. (wyjątek: melkart). Natomiast mnie imponuje pani ogromna wiedza na temat mitologii. Osobiście teź lubię historie z nią związane, ale pani wiedza oraz zamiłowanie jest czymś niesamowitym. Chciałam eyrazić że cieszę się iź są takie osoby jak pani. Imponujące! |
Redaktor | |
Dodano: 2012-02-25 Dziękuję ci Karolinko za miły komentarz. Przyjemnie jest przeczytać coś takiego :) |
Gość | |
Dodano: 2012-04-05 Czy mogłaby pani napisać imiona wszystkich dzieci Zeusa? |
Gość | |
Dodano: 2012-04-24 Po Pani artykule widać,że przeczytała Pani wiele książek odnośnie starożytnej mitologii. Czy może zna Pani jakąś publikację poświęconą stworzeniom mitycznym. Ponadto wszędzie opisywane są minotaury,centaury, sfinks, a spotkała się Pani może z jakimś obszerniejszym opisem criocampa? Jego przedstawienia pojawiaja się czasem w sztuce rzymskiej, ja znalazłam na monecie Galliena, jednak poza opisem tych stworzeń,nie mogę znaleźć praktycznie nic o genaologii tego potwora, może Pani "obiło się coś o uszy"? podrawiam |
Gość | |
Dodano: 2012-05-12 Czy mogłabyś napisać mi jakie są najważniejsze pary bogów proszę. Zdaje mi się że ty wiesz bardzo dużo o bogach. |
Redaktor | |
Dodano: 2012-05-14 Ereb - Nyks Gaja - Uranos Kronos - Rea Zeus - Hera Hades - Persefona Eros - Psyche Posejdon - Amfitryta Afrodyta - Hefajstos |
Gość | |
Dodano: 2012-05-21 Hej. Jaki był atrybut Empuzy, Empusy? Proszę o szybką informację. |
Gość | |
Dodano: 2012-10-18 czemu w drzewie genealogicznym bogów Eros występuje 2 razy?Jako syn Chaosu i syn afrodyty i aresa ? I jak miała na imię jego córka ? |
Gość | |
Dodano: 2012-11-08 witaj.zaimponowałaś mi swoją wiedzą o bogach i pomyślałam,czy mogłabyś przedstawić mi trochę bliżej Dionizosa?Ostatnio mnie zaciekawił. |
Użytkownik | |
Dodano: 2013-09-05 Czy możecie podać imiona 12 tytanów?? |
Gość | |
Dodano: 2015-10-30 do p. Anety Kmity- wiele info znajdzie pani w mitach Roberta Gravsa co pozwoli pani uzupełnić drzewo genealogiczne. Osobiście robię takie od miesiąca i ciągle nanosze poprawki dowiadując się czegoś nowego. Polecam szczerze Mity Greckie w jego wydaniu |