Starożytne olimpiady
Keles – wyścigi konne. Rozgrywane od 33. olimpiady (648 r. p.n.e.). Zawodnicy ścigali się na wierzchowcach na tym samym hipodromie, co rydwany. Ten sam był również dystans – 12 okrążeń, czyli ok. 9240 m. Konie wierzchowe także nie miały podków. Strzemiona nie były znane w starożytności, więc jeźdźcom zdarzały się czasem niebezpieczne upadki. Ciekawy jest przypadek niejakiego Fejdolasa. Spadł on z konia, ale wierzchowiec ruszył dalej i sam dobiegł do mety, wyprzedzając resztę. Fejdolas został ogłoszony zwycięzcą!
Wyścig na wierzchowcach – jeźdźcy nie mają siodeł ani strzemion
Synoris – wyścigi dwukonnych rydwanów. Wprowadzono je na 93. olimpiadzie (408 r. p.n.e.). Dystans był mniejszy niż dla zaprzęgów czterokonnych i wynosił 8 okrążeń, czyli ok. 6160 m.
Tetrippon polikon – wyścigi rydwanów zaprzężonych w cztery źrebaki. Po raz pierwszy rozegrano je na 99. olimpiadzie (384 r. p.n.e.). Ścigano się na dystansie mniejszym niż w przypadku zaprzęgów z dorosłymi końmi – wynosił on ok. 6160 m (8 okrążeń hipodromu).
Polon keles – wyścigi na źrebakach. Odbywały się od 128. olimpiady (268 r. p.n.e.). Ścigano się na 8 okrążeniach (6160 m).
Polon synoris – wyścigi rydwanów zaprzężonych w dwa źrebaki. Konkurencja dodana na 131. igrzyskach (256 r. p.n.e.). Dystans wynosił 6160 m (8 okrążeń).
Apene – wyścigi powozów zaprzężonych w dwa muły. Wprowadzono je na 70. olimpiadzie (500 r. p.n.e.), a odwołano na 84. (444 r. p.n.e.). Nie znamy szczegółów związanych z tą konkurencją. W każdym razie nie była zbyt widowiskowa i z tego powodu wycofano ją z programu igrzysk.
Kalpe – wyścigi na klaczach. Rozgrywane od 71. (496 r. p.n.e.) do 84. (444 r. p.n.e.) olimpiady. Na ostatnim okrążeniu jeźdźcy zeskakiwali z klaczy i biegli trzymając je za uzdy. Ta dziwaczna konkurencja nie zyskała uznania i usunięto ją z igrzysk wraz z apene.
Olimpijski stadion i hipodrom
Olimpia była jednym z najsłynniejszych miast Hellady. Wznosiła się tam wielka świątynia Zeusa, a w niej jeden z cudów świata – oszałamiający posąg władcy bogów wykonany z kości słoniowej i złota. Ta i inne budowle sakralne stanowiły jednak tylko część okręgu zwanego Altis. Znajdowały się w nim również miejsca niezbędne dla organizacji igrzysk – palestra, czyli miejsce ćwiczeń atletów, stadion oraz hipodrom. Olimpia została zrujnowana przez wielkie trzęsienie ziemi w VI w. n.e., ale pozostałości wielu budowli można oglądać do dziś.
Pozostałości palestry w Olimpii
Bieżnia na stadionie była prosta i miała długość 600 stóp, czyli ok. 192 m (dystans ten nazywano stadionem). Zrobiona była z gliny pokrytej warstwą piasku. Linią startową był kamienny próg z wgłębieniami, w których biegacze mogli oprzeć stopy. Podzielony był na 20 stanowisk. Takie same miejsca startowe znajdowały się na drugim końcu bieżni i były wykorzystywane w dłuższych biegach, w których pokonywano więcej niż jedną długość stadionu. Przed zawodnikami rozciągnięty był sznur, który usuwano, dając znak do startu. Poza biegami na stadionie olimpijskim odbywały się też sporty walki, rzuty oraz skok w dal. Stadion nie miał prawdziwych trybun, był otoczony zwykłym ziemnym nasypem, na którym siadali lub stali widzowie (mogło ich się tam zmieścić nawet 40 000). Dla sędziów wydzielone było specjalne miejsce, w pobliżu znajdował się też ołtarz Demeter.
Stadion w Olimpii
Miejsce dla sędziów na stadionie.
Liczne konkurencje hippiczne wymagały specjalnego toru dla wyścigów rydwanów i wierzchowców. Niestety, w przeciwieństwie do stadionu, archeologom nie udało się go zlokalizować i możliwe, że wszelkie ślady po nim uległy zniszczeniu. O wyglądzie hipodromu możemy więc dowiadywać się tylko z antycznych opisów, np. Pauzaniasza. Tor wyścigowy miał urządzenie startowe ze stanowiskami ustawionymi w kształcie trójkąta, z którego kolejno wypuszczano powozy – najpierw te u jego podstawy, później te u wierzchołka. Na końcu toru prawdopodobnie znajdowała się kolumna, wokół której zakręcano. Jedno okrążenie miało długość ok. 770 m. Tor był dość szeroki, aby ułatwić mijanie się, bo w niektórych wyścigach brało udział aż 40 dużych czterokonnych rydwanów.
21 celnych komentarzy | Dodaj komentarz |
Użytkownik | |
Dodano: 2007-10-24 podziękowania dla Pontifex bardzo przydało mi się na historii [6] |
Redaktor | |
Dodano: 2007-10-24 Miło mi :) Cieszę się, że moja praca Ci pomogła. |
Użytkownik | |
Dodano: 2008-04-20 Czemu zawsze igrzyska w Delfach, Nemei i Istmii są pomijane? |
Gość | |
Dodano: 2009-11-05 W rzeczy samej praca zawiera wiele informacji głęboko wyszperanych i ujętych w sposób zwiężły, a jednocześnie jasny i ciekawy. Pozostaje tylko jedna otwarta kwestia: któż był on Pelops, wspomniany jako odbiorca ofiar dnia drugiego? Z wyrazami szczerego szcunku dla naukowego zacięcia autora, Achelobarbus spod śląskiego Olimpu. |
Gość | |
Dodano: 2009-12-15 hmm.. co by tu dodać ...raczej nic śietna praca ale takie pytanko są jacyś znani sportowcy starożytni ----- |
Redaktor | |
Dodano: 2009-12-16 Jedni ze znanych sportowców starożytnych: Kyniska, Nikokles z Tarentu, Koroibus z Elis, Pizydorus, Leonidas z Rodos, Herodos z Megary, Milon z Krotony, Filip II Macedoński. |
Gość | |
Dodano: 2010-03-10 Naprawdę świetne opracowanie - może trzeba wydać to w formie książkowej?Skorzytałam na lekcję polskiego dla dzieci w klasie V aby przybliżyć im dawną olimpiadę. Nie omieszkam podać adresu strony.Brawo! |
Użytkownik | |
Dodano: 2010-04-06 A skąd masz te reprodukcje greckich waz i kto je stworzyl bo przydaloby mi sie to na prezentacje maturalna:)????? |
Gość | |
Dodano: 2010-04-07 Piszę prace na temat sportu w starozytnym rzymie. Może mogłbyś mi polecić książki, które były by pomocne, oczywiście skorzystam też z twojego artykułu:p |
Gość | |
Dodano: 2011-01-13 w tresci zadania mialam wypisz różnice miedzy stadionami w starożytności a współcześnie POMÓŻCIE |
Gość | |
Dodano: 2011-08-20 Józef Flawiusz podaje,że Hirkan objął panowanie w trzecim roku sto siedemdziesiątej siódmej olimpiady. Który to jest rok? |
Gość | |
Dodano: 2011-10-17 czy jest możliwość podania literatury? |
Gość | |
Dodano: 2011-11-29 Cześć mam nadzieję, że mi pomożesz, bo muszę odrobić lekcje; jaka była ostatnia data igrzysk w starożytności? |
Gość | |
Dodano: 2011-12-05 Dziękuję za świetne opracowanie! |
Gość | |
Dodano: 2012-01-17 Praca bardzo ładnie napisana i obszerna bardzo mi pomogła:) |
Gość | |
Dodano: 2012-03-14 Bardzo ciekawy artykuł i świetnie się go czyta. Trochę pościągane, ale niezłe, niezłe gratuluję pisarzowi. |
Gość | |
Dodano: 2012-04-14 Bardzo ciekawy artykuł i świetnie się go czyta. Trochę pościągane, ale niezłe, niezłe gratuluję pisarzowi. |
Gość | |
Dodano: 2012-10-17 Dzięki, przeczytałam, skorzystałam - lekkie pióro to dar, warto go rozwijać, szczególnie jeśli towarzyszy temu jakaś pasja....a tu się ją czuje. Powodzenia w dalszym odkrywaniu dziejów świata. H. |
Gość | |
Dodano: 2012-11-20 Bardzo dobra praca. Naprawdę dużo mi pomogła, ponieważ w internecie jest wiele sprzecznych informacji, a znalezienie wiarygodnego źródła jest bardzo trudne i zabiera wiele czasu. Uważam że to rzeczywiście dobra praca. Wszystkie informacje w jednym miejscu i zwięzłej treści. Dziękuje, gratuluję i pozdrawiam. |
Gość | |
Dodano: 2012-11-23 Wielkie dzięki, twój artykuł bardzo mi pomógł, mój referat jest teraz ciekawszy. Pozdrawiam. :) |