Wielki kryzys cesarstwa rzymskiego

Chronologia najważniejszych wydarzeń

21 marzec 235 – zamordowanie Aleksandra Sewera w obozie pod Moguncją

Marzec 235 – czerwiec 238 – panowanie Maksymina Traka

22 marca 238 – 12 kwietnia 238 – bunt Gordianów w Afryce Północnej

12 kwietnia 238 – bitwa pod Kartaginą, śmierć Gordianów

22 kwietnia 238 – 29 lipca 238 – rządy Pupiena i Balbina w Rzymie

Czerwiec 238 – zamordowanie Maksymina Traka przez jego własnych żołnierzy

29 lipca 238 – męczeńska śmierć obydwu cesarzy z rąk pretorian

Lipiec 238 – marzec 244 – Gordian III samodzielnym (w teorii) władcą imperium

241 – na tron Persji wstępuje Szapur I

marzec 244 – bitwa pod Misiche (z Persami), śmierć Gordiana III

marzec 244 – wrzesień 249 – panowanie Filipa Araba

Czerwiec 248 – uroczyste obchody tysiąclecia założenia Rzymu

Wrzesień 249 – bitwa pod Weroną i śmierć Filipa Araba

249 – czerwiec 251 – rządy Decjusza

250 – 251 – początek wielkich prześladowań chrześcijan

Czerwiec 251 – bitwa pod Abrittus, śmierć Decjusza i Herenniusza, syna cesarza

Czerwiec 251 – sierpień 253 – panowanie Treboniana Gallusa, z synem Woluzjanem, i Hostylianem, drugim synem Decjusza, następnie od jesieni 251 tylko z Woluzjanem

Sierpień 253 – Trebonian Gallus i Woluzjan zabici przez swoich własnych żołnierzy

Sierpień 253 – październik 253 – panowanie Emiliana; kolejny cesarz zabity przez własnych żołnierzy

Październik 253 – początek 260 – wspólne rządy Waleriana i jego syna, Galiena

Początek 260 – przegrana bitwa pod Edessą; Walerian trafia do niewoli perskiej

Lato 260 – bunt Postumusa w Galii

261 – bunt Kwietusa w Emesie, stłumiony przez Odenata

263 – wyprawa Galiena przeciw Postumusowi; uroczyste obchody dziesięciolecia rządów Galiena

268 – bunt Aureolusa; śmierć Galiena

268 – 270 – rządy Klaudiusza II Gockiego

269 – bitwa pod Naissus i wielka klęska Gotów; śmierć Postumusa w Galii

Wiosna 270 – śmierć Klaudiusza II; krótkie rządy Kwintyllusa i jego śmierć w Akwilei

Wiosna 270 – wrzesień 275 – panowanie Aureliana

270 – 271 – wojny Aureliana z plemionami germańskimi; rozpoczęcie budowy murów obronnych Rzymu; pokonanie Gotów i opuszczenie Dacji

272 – wojna z Palmirą i pokonanie Zenobii; śmierć Szapura I

273 – konflikt z Imperium Galijskim zakończony poddaniem się jego ostatniego władcy, Tetrykusa; ponowne zjednoczenie cesarstwa

Wrzesień 275 – zamordowanie Aureliana przez oficerów gwardii pretoriańskiej

Jesień 275 – czerwiec 276 – panowanie Tacyta

Czerwiec 276 – wrzesień 276 – rządy Floriana

Wrzesień 276 – lato 282 – panowanie Probusa

Lato 282 – śmierć Probusa w Sirmium

Lato 282 – lato 283 – rządy Karusa; udana wyprawa przeciw Persom

Lato 283 – maj 285 – rządy Karynusa i Numeriana

Jesień 284 – niewyjaśniona śmierć Numeriana

20 listopad 284 – Dioklecjan zostaje obwołany cesarzem pod Nikomedią

Maj 285 – bitwa pod Belgradem, śmierć Karynusa; Dioklecjan jedynym władcą

20 listopad 284 – 1 maja 304 – panowanie Dioklecjana zakończone dobrowolną abdykacją

Przeczytaj również...

Wyraź swoje zdanie :

Komentujesz jako użytkownik niezarejestrowany - gość. Z tego powodu, zanim komentarz pojawi się na stronie będzie musiał zostać zaakceptowany przez naszą redakcję. Aby Twój komentarz został od razu opublikowany na naszych łamach zachęcamy do darmowej rejestracji!

Nick* :

Email* :

Dodaj komentarz

Użytkownik

radekpatlewicz

Dodano: 2008-05-16 Dobry, ciekawy artykuł. Jest jednak kilka błędów np. w 268 roku nie mogło dojść do walki między Rzymem a Hunami, gdyż Ci ostatni pojawili się w europie dopiero 100 lat później... Również atak Alamanów w tymże roku na sycylię jest niemożliwy, gdyż zamieszkiwali oni w tym czasie tereny tzw. agri decumates (południowe niemcy) Nie wyobrażam sobie jakim sposobem dostaliby się na sycylię nie mając dostępu do morza:) Edytuj

Użytkownik

Lumequentaledil

Dodano: 2008-11-05 Przede wszystkim-przyznam się, że dla mnie kryzys III w. stał się tłem, na którym próbowałem w miarę przyzwoicie przedstawić sylwetki kolejnych cesarzy i ich czyny, a nie celem artykułu. Tytuł nie do końca odpowiada więc treści, i może lekko wprowadzać w błąd, ale bardziej mi się podobał taki, jaki jest, niż np. "Cesarze wielkiego kryzysu III w." Zgadzam się również, że kryzys zasługuje na o wiele szersze opracowanie-zajęcie się samymi jego przyczynami to sam w sobie dość obszerny temat, i gdyby tak na poważnie zacząć pisać, to wyszłaby mała książka. Tak szczerze mówiąc, to ten artykuł był kompromisem pomiędzy tym, co chciałbym napisać, a jakimiś w miarę rozsądnymi rozmiarami tekstu:) Dzięki za opinię i pozdrawiam! Edytuj

Gość	aneta
	Dodano: 2010-02-02 Artykuł uważam za bardzo dobry niemniej sądzę iż cały kryzys III wieku to okres zbyt szeroki by wyczerpać temat w jednym artykule. Edytuj

Gość	ktos
	Dodano: 2010-02-03 fajnie jak by tu była data założenia Rzymu: rok, wiek, tysiąclecie, i jego połowa Edytuj

Redaktor	Aneta Kmita
	Dodano: 2010-02-04 Przekazana przez tradycję data założenia Rzymu to 753 r. p.n.e. (VIII w.) Edytuj